Bilinç düzeyini değiştirmek için “nefes alın”

Bilincinizin sınırlarına ulaşabileceğinizi, hatta yeni bilinç düzeylerini deneyimleyebileceğinizi söylesek, ilgilenir miydiniz? Üstelik bunun için dünyanın ücra köşelerine yolculuk edip, garip sıvılar içmeniz gerekmiyor. İstemsizce, sürekli gerçekleştirdiğiniz bir eylem ile yeni şuur hallerine ulaşmanın mümkün olduğu iddia ediliyor: Nefes alarak!

Holotropik nefes adı verilen teknik, dengeleyici nefes teknikleri arasında yer alır. Hiperventilasyon yani hızlı solunum, uyarıcı, ritmik müzikler ve kas gerici hareketlerin birleştiği seanslarda vücut kimyasının ve bilincin değişmesi amaçlanır. Hiperventilasyon denen istemli uzun ve hızlı, sanki koşarken nefes nefese kalmış gibi alınan ve verilen nefesler vücutta oksijen seviyesinin düşmesine yol açar. Holotropik nefes tekniği eğitimcilerine göre, oksijen miktarındaki bu düşüş kişinin bilinç düzeyini değiştirecek kadar etkili.

Holotropik nefes, zihin uyarıcı ilaçlara benzer

Holotropik sözcüğü, Yunanca “holos” (bütün) ve “trepein” (bir noktaya doğru ilerlemek) sözcüklerinin birleşiminden geliyor. İnsanoğlunun farkında olmadığı bilinç düzeylerine, yani bir bütün olarak kendisine doğru ilerlemesi anlamını taşıyan holotropi, psikoanaliz tedavisi uzmanı olan Stanislav ve Christina Grof adlı çift tarafından geliştirildi. Çift 1970’li yıllarda psikolojik tedavide bilinç düzeyi değişimlerini kullanma fikri üzerine çalışmaya başladı. Hastalar üzerinde pek çok tedavi yöntemi denediler, hatta 1980’lerde LSD adı verilen “asit” yasaklanmadan önce ilaçla bilinç düzeyi değiştirme deneyleri de oldu. Bu deney ve tedaviler esnasında, belli bir hızla soluk alıp vermenin de ilaca benzer etkiler ortaya çıkardığını fark ettiler.

Yine de, hiperventilasyonun etkilerini Grof çiftinin keşfettiğini söylemek haksızlık olur. Bu tekniğin temelleri, 1940’lı yıllarda psikolog Wilhelm Reich tarafından atılmıştı. Reich, nefesi kısıtlamanın fiziksel, duygusal ve psikolojik tıkanmalara neden olduğunu ve derin nefeslerin bu tıkanmaları açıp kişiyi rahatlatabileceğini gösterdi. Nitekim, bu inanış, Hindistan’da prana, Çin’de chi, Yunanistan’da pneuma olarak adlandırılan nefesin iyileştirici etkisine inanışı da destekler nitelikteydi.

Nefes seanslarında neler oluyor?

Holotropik nefes seansları bir danışan (nefes alan) ve bir eğitmen / yönetici olarak ikili gerçekleştirilebildiği gibi, grup seansı olarak da düzenlenebilir. Youtube ya da Spotify’daki ilgili çalma listelerinden kolayca ulaşılabilecek sert ritimli bir müzik eşliğinde, danışanlara rahatlama egzersizleri yaptırılır, nefes hız ve derinlikleri kademeli olarak artırılarak onların en uygun nefes ritmini bulmaları sağlanır. Bu arada danışanlar zaman içinde hem ağızdan hem burundan aynı anda nefes alıp vermeye daha alışkın hale gelirler.

2 ila 3 saat sürebilen her bir seansta nefes alan kişinin yerde, bir mat üzerinde sırt üstü uzanması tercih edilir. Yerde yatmak, kişiyi elini kolunu nereye koyacağı endişelerinden kurtardığı ve hareket etmek zorunda bırakmadığı için faydalıdır. Böylece kişi sadece kendi istediği şekilde ve ölçüde hareket eder, kas gerginliği azalır. Bu esnada danışanlar içlerinden geldiği şekilde esneme, ağlama, bağırma gibi ses çıkarmaya da teşvik edilir.

Ritmik müzikte ısrar edilmesi de tesadüf değil. Ritmik davul sesinin kaygıyı azalttığı, ağrıyı geçirmede faydalı olduğu, bağışıklığı artırdığı kanıtlandı. Saniyede 4 – 4,5 vuruş gibi belirli ritimler, rüyaların görülme evresi olan REM uykusuyla da ilişkili olan, yavaş hareket eden teta dalgalarını ortaya çıkarır. Bu yükselişten sonra müzik, dingin ve sakinleştirici bir hal alır.

Bir tedavi yöntemi olarak holotropik nefes

Holotropik nefes tekniği aşağıdaki gibi rahatsızlıkların tedavisi ya da azaltılması için uygulanır:

• Stresi azaltmak
• Depresyon belirtilerinin şiddetini azaltmak
• Travma etkilerinden kurtulmak
• Kişisel farkındalığı artırmak
• Alkol ya da madde bağımlılığından kurtulmak

Holotropik nefes, dipsiz bir kuyu mu?

Holotropik nefes tekniğinin gelişimine önayak olan Grof çifti, bu tekniğin kişiyi trans haline sokabileceğini, kişilerin derin ve güçlü bir deneyim yaşayabileceğini reddetmiyor. Onlara göre bu, iyileşme sürecinin bir parçası ve çok da yabancı değil. Keza psikoterapide de, kişilerin sakladıkları ya da bastırdıkları duygu ve düşüncelerin ortaya çıkması, yani bir nevi patlama hali, iyileşmenin ve dönüşmenin ilk adımı olarak kabul ediliyor.

İlaç kullanılarak zihni dönüştürme deneylerine kıyasla holotropik nefes tekniğinin oldukça güvenli olduğu söylenebilir. Çünkü alınan nefes kişinin kendi inisiyatifine bağlıdır ve rahatsızlık duyulan noktada ara vermek, şiddeti azaltmak gibi önlemler almak mümkündür.

İlginizi çekebilir: Özgür zihin ve özgür nefes dönüşüm programı: Uplifers deneyimi 

Kaynaklar:
Pyschedelic Times 
Holotropic Breathwork Community 
GoodTherapy.org