Bilimsel araştırmalara göre sizi farkında olmadan mutsuz eden şeyler

Çoğumuz hayatımızın belli dönemlerinde mutsuzluktan yakınabiliyoruz. İşlerin yoğunluğu, çekişmeli ilişkiler, maddi sorunlar, gelecek kaygısı ve benzeri birçok olumsuz durumun mutsuzluğa sebep olduğunu hemen hemen hepimiz deneyimliyoruz. Genellikle mutsuzluğumuzu çok istediğimiz bir şeyin gerçekleşmemesine, hastalanmamıza, stresle baş edemememize, kısaca hayatımızda bir şeylerin ters gitmesine bağlayabiliyoruz. Bu nedenle mutsuzluğun sebepleri üzerine düşündüğümüzde birçoğumuzun aklında benzer şeyler canlanıyor; peki ya çok para sahibi olmanın, hayalini kurduğunuz tüm gözlerden uzak bir dağ evinde yaşamanın ya da mükemmelliyetçiliğinizin de mutsuzluğa sebep olabileceğini söylesek? Evet, yanlış okumadınız, çok paranızın olması, evinizin herkesten uzak yüksek bir dağın tepesinde bulunması ya da mükemmelliyetçi yapınız “Neden mutsuz hissediyorum?” sorunuzun cevabı olabilir. İlk bakışta aklımıza gelmeyen ama mutsuz hissetmemize sebep olan durumları derlediğimiz bu yazımızı okuduktan sonra mutluluğa olan bakış açınızın değişeceğine eminiz. İşte bilimsel araştırmalara göre sizi farkında olmadan mutsuz eden şeyler:

Fazla para

“Fazla para mutsuzluk getirir mi, tam tersi olması lazım!” diye düşünüyor olabilirsiniz, hemen şaşkınlığınızı giderelim. Yapılan araştırmalar, tüm ihtiyaçlarımızı karşıladıktan sonra banka hesabımızda kalan paranın yanındaki sıfırların mutluluğumuzla pek de bir ilgisinin olmadığını ortaya koyuyor. Hatta, mutsuzluk üzerine yapılan benzer birkaç araştırma, gelir düzeyi yüksek olan, gelişmiş ülkelerde depresyon oranının, daha az gelirli ülkelere kıyasla çok daha yüksek olduğuna da dikkat çekiyor.

Gerçekten önemli olan ne kadar para kazandığımız değil, kazandığımız parayla ne yaptığımız; deneyimlerimizi, sosyal ilişkilerimizi nasıl geliştirdiğimiz ve mutluluğumuza ne kadar yatırım yapmayı başarabildiğimiz. Eskilerin “Para ile saadet olmaz.” söylemini de hatırlarsak yalnızca parayla mutluluğun elde edilemeyeceğini söyleyebiliriz.

İlginizi çekebilir: Materyalizm ve mutluluk dengesini kurmak

Yüksek rakım

Evet, şaşırtıcı bir mutsuzluk sebebi daha: Yüksek rakım. Herkesten, her şeyden uzak, huzur içinde, doğa ile baş başa, yüksek bir dağın tepesinde yaşama fikri ilk bakışta çok cazip geliyor olsa da hayatınızı bu yönde değiştirmeye karar vermeden önce bazı araştırmaların sonuçlarına göz atmanızda fayda var. Araştırmalar, rakım yükseldikçe mutsuzluğun arttığını ortaya koyuyor. Nevada, Montana, Utah, İtalya gibi yüksek dağlık bölgelere sahip ülkelerde yapılan araştırmalar, bu ülkelerdeki yüksek intihar oranlarının sebebini, ‘yüksek rakımlarda yaşamak’ olarak açıklıyor. Mutsuzluk durumunun tetiklediği intihar olaylarının yanı sıra araştırmalar, bu bölgelerde yaşayan kişilerde obezite, uyku apnesi, hipoksi, duygu durum bozuklukları gibi rahatsızlıkların da görülebildiğini ve bu olumsuz durumların da mutsuzluğu tetiklediğine dikkat çekiyor.

Seçeneklerin çokluğu

Modaya biraz düşkünseniz ve kıyafetlerle dolu bir gardırobun sizi mutlu edeceğini düşünüyorsanız yanılıyor olabilirsiniz. Ne kadar çok seçeneğimiz olursa kendimizi o kadar özgür hissedeceğimizi düşünsek de araştırmalar öyle söylemiyor. Hangi marka süt alacağımızdan öğlen ne yiyeceğimize, toplantı için ne giyeceğimizden hafta sonu nereye gideceğimize karar verirken sonsuz seçenekle karşı karşıya geliyoruz. Stanford Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmanın sonuçları, çok fazla seçeneğin mutsuzluğa sebep olduğuna dikkat çekiyor. Çeşitliliğin arasında kaybolmak, seçeneklerden birine karar verememek ve dolayısıyla karar yorgunluğu yaşamak yaşamımıza mutsuzluğu çekebiliyor. Eğer çok seçeneğinizin olduğu bir konuda karar vermeye çalışıyorsanız bu konuyu daha detaylı ele aldığımız “Karar yorgunluğu: Seçenekler içinde seçimsiz kalmanın zihinsel yükü” yazımızı incelemek isteyebilirsiniz.

Zayıf kardeşlik ilişkileri

Her derdinizi paylaşabildiğiniz bir ablanız veya sizi her durumda koruyacağından emin olduğunuz bir abiniz varsa mutluluğunuzda pay sahibi olabilirler. Üstelik zaman zaman sürtüşmeler yaşasanız bile. 😊 American Journal of Psychiatry’de yayınlanan bir araştırma, çocukluk döneminde kardeşleriyle kötü ilişkileri olan erkeklerin, kardeşleriyle daha iyi geçinenlere kıyasla, yetişkinlikte depresyon belirtileri geliştirme riskinin daha yüksek olduğuna dikkat çekiyor. Benzer şekilde araştırmacılar, güçlü kardeş ilişkilerinin sosyalleşmeye yardımcı olduğunu ve bu nedenle kardeşleriyle iyi ilişkileri olan kişilerin daha sağlıklı sosyal ilişkiler kurabildiklerini de belirtiyor.

Mükemmelliyetçilik

Belki de hepimizin sıkça şikayet ettiği ama gizliden gizliye de gurur duyduğu kişilik özelliklerinden biri olan mükemmelliyetçilik, mutsuzluğun sebepleri arasında şaşırmayacağımız bir sebep olabilir. Bir şeyleri kusursuz şekilde yapmaya çalışmak, hayal ettiğimiz gibi ideal bir resme dönüştürmek her ne kadar heyecan, gurur ya da tatmin gibi hisleri pekiştiriyor olsa da sonuca ulaşana kadar geçen süreçte harcadığımız fazla çaba, yaşadığımız stres ve endişeyi artırarak mutsuz hissetmemize neden olabiliyor. “Mükemmel, iyinin düşmanıdır.” söylemini kendimize hatırlatarak mükemmel olmak yerine mutlu olmaya odaklanmaya başlayabiliriz.

İlginizi çekebilir: Mükemmeliyetçilik: Mükemmel olmaya çalışmak neden mutsuz eder?

Gezgin zihin

Son dönemlerin mutlulukla ilgili en sık verilen öğütlerinden biri olan “anda kalmak”, çok sık karşılaştığımız için yüzeysel bir kavram gibi havada kalıyor olabilir. Oysa ki, kökenleri Budizm’e dayanan ve anda kalmaya odaklanan mindfulness, mutlu olmamız için ihtiyaç duyduğumuz en önemli beceri olarak karşımıza çıkıyor. Harvard Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, anda kalamayan, sürekli olarak geçmişte ya da gelecekte gezinen zihinlerin mutsuzluğun başlıca nedeni olduğunu ortaya çıkarıyor.  Çünkü, tüm bulgular mutluluğun yalnızca anı yaşayarak elde edildiğine işaret ediyor. 

İlginizi çekebilir: Modern dünyada bir tutam mutluluk: Mindfulness tutumları

En sevdiğiniz dizinin ya da filmin bitmesi

Harry Potter’ın son filmini izlerken ne düşündünüz? Friends’in son sahnesinde gözleriniz doldu mu? Ya da How I Met Your Mother bittikten sonra kendinizi boşlukta hissettiniz mi? Sevdiğiniz bir dizinin bitmesi size sanki hayatınızda sevdiğiniz birini kaybetmişsiniz hissi yaşatıyor ve sizi mutsuz ediyorsa, merak etmeyin yalnız değilsiniz. Mutsuz hissetmenizin nedeni o çok sevdiğiniz dizinin artık yeni bölümlerinin yayınlanmayacak olması olabilir. Yapılan birçok anket insanların sevdikleri dizilerdeki karakterleri sanki hayatlarından biriymiş gibi kendilerine yakın hissettiklerini ve bu nedenle dizi bittiğinde mutsuz olduklarını gösteriyor. Rahatlamak veya kendinizi daha iyi hissetmek için izlediğiniz yapımların bitişi, mutsuzluğunuzun nedeni olabilir.

Sıkılmak

Zamanınızı keyifli hale getirecek bir şeyler olmadığında, ilhamınızı kaybettiğinizde, ilgi çekici, farklı bir şeyler bulamadığınızda çok mutsuz olduğunuzu düşünüyor olabilirsiniz; sebebi can sıkıntısı. Aktif kalmak, sosyalleşmek, keyifli etkinlikler yapmak, hobiler ile zaman geçirmek mutsuzluğun en büyük panzehiri olarak karşımıza çıkıyor.

İlginizi çekebilir: Can sıkıntısıyla mücadele etmenin 10 etkili yolu

Fast food tüketimi

Public Health Nutrition Journal’de yayınlanmış bir araştırmada en az altı aylık bir süre boyunca hiç depresyon teşhisi konulmamış katılımcıların yeme alışkanlıkları incelendiğinde ortaya ilginç sonuçlar çıkıyor. Sonuçlar, düzenli olarak fast food tüketenlerin, az yiyen veya hiç yemeyenlere kıyasla depresyona girme olasılığının %51 daha fazla olduğuna dikkat çekiyor. Bedensel ve zihinsel sağlık için sağlıklı beslenme alışkanlıklarını benimsemek mutluluğumuz üzerinde olumlu etkiler yaratabiliyor.

Kurban psikolojisi

Geçmişte yaşadığı olumsuz deneyimlerin etkisinden çıkamadığı için kendisini hep güçsüz ve savunmasız gören, zorlukla karşılaştığında hemen kendini geriye çeken insanları fark etmişsinizdir… Ya da belki de siz geçmiş travmalarınızdan dolayı kendinizi kurban olarak görmeye alışmış olabilirsiniz. Kurban psikolojisi, kişinin hayatının kontrolünü ele almasına ve içindeki gücü keşfetmesine engel olduğu için onu mutsuzluğa sürükleyebiliyor. Çünkü, sanki başına sürekli kötü şeyler geliyormuş, tüm dünya ona karşıymış gibi düşünmesine neden oluyor. Geçmişi geçmişte bırakmak ve kurban psikolojisinden arınmak, mutluluğa uzanan merdivene bir basamak daha eklemeye yardımcı oluyor.

İlginizi çekebilir: Kurban rolüne veda edip hayatınızın kahramanı olun

Belki yukarıdaki sebeplerin bazıları size çok uzak, bazıları ise çok tanıdık. Mutsuz hissettiğiniz zaman ilk akla gelen sebeplerin yanı sıra yazımızda yer alan ve genelde farkında olmadığınız durumları deneyimlediğinizde artık olumsuzlukları tersine çevirebilirsiniz. En sevdiğiniz dizi bittiyse hemen yenisini aramaya başlayabilirsiniz. 😊 Bir türlü iyi geçinemediğinizi düşündüğünüz kardeşinizle buzları eritmek için keyifli etkinlikler planlayabilir, anda kalmak için çeşitli meditasyon tekniklerine başvurabilirsiniz. Hiçbir şeyin mutluluğunuza engel olmasına izin vermeden, ilham dolu, keyifli bir yaşam sürebilir, kendi mutluluğunuzu yaşarken etrafınıza da mutluluk saçabilirsiniz.

Kaynak: Stylist

İlginizi çekebilir: Mutluluğa dair inancınızı güçlendirin: Farklı isimlerden en etkili mutluluk sözleri