Bilim insanları cümlelerin beyinde yarattığı hareketliliğin şablonunu çıkarmayı başardı

Rochester Üniversitesi’nden araştırmacılar, ilk defa beynin cümle içindeki kelimelerin anlamlarının beyinde yarattığı şablonları çözüp, gelecekteki şablonların nasıl olacağını belirlemeyi başardı.

Cerebral Cortex bilimsel dergisinde sonuçları yayımlanan araştırmada, insan beynindeki aktivasyonu görüntülemek için fonksiyonel MRI (fMRI) yönteminden yararlanıldı. Araştırmayı yürüten isimlerden biri olan Andrew Anderson şu yorumu yapıyor:

“fMRI’dan elde edilen verileri kullanarak, verilen bu cümledeki kelimelerin, beyindeki temsilinin ortaya çıkarılıp çıkarılamayacağını görmek istedik. Yani bir başka deyişle, cümleyi oluşturan kelime bileşenlerine ayrıştırıp, daha sonra bu bileşenleri alıp yeni bir cümlede neye benzediklerini tahmin etmeye çalıştık. Bunun sonucunda, beyin hareketlerinin şablonlarını tahmin edebildiğimizi gördük. Tahminlerimizin doğruluk oranı yüzde 70 seviyelerinde, ancak şansa bırakmaktan daha iyi olduğu kesin.”

İlgili yazı: Seçtiğiniz kelimeler beyninizin yapısını değiştiriyor

Araştırmayı yapan ekibe göre elde edilen bu sonuç, bilginin beyinde nasıl temsil edildiğine dair önemli ilerlemeler ortaya koyuyor. Araştırma kapsamında öncelikle cümle içindeki kelimelerin yarattığı nöral şablonları tahmin etmek için bir yöntem oluşturuldu. Bu son derece karmaşık bir işlem olduğu için daha önce yapılan benzer çalışmalar, tek bir kelimeye odaklanıyordu. İkinci olarak da kelimelerin semantik özelliklerinin belirlenmesi için eşi benzeri olmaya bir yaklaşım benimsendi ve nöral hareketlilik şablonlarıyla ilişkilendirildi.

İlgili yazı: Beyin duygulara ait sesleri kelimelerden daha hızlı algılıyor

Öncelikle aralarında ortak bir kelime olan bir dizi cümle belirlendi. Örneğin “Yeşil araba köprüyü geçti”, “Dergi arabada kaldı” ve “Kaza yüzünden sarı arabada hasar oluştu” gibi 240 farklı cümle, araştırmaya katılan 14 kişi tarafından sessizce okundu ve bu sırada fMRI verileri toplandı. Bu örnekte, “araba” kelimesinin yer aldığı tüm cümlelerin beyinde yarattığı nöral hareketlilik şablonları elde edilmeye çalışıldı. Daha sonra cümlenin her bir öğesinin beyinde yarattığı hareketlilik şablonu çıkarıldı. Buradaki amaç ise, belli bir kelimenin beyinde nasıl temsil edildiğinin tahmin edilmeye çalışılmasıydı. Bir sonraki aşamada renk, beğeni, ses, zamanlama gibi o kelimeyle ilişkili olabilecek 65 özellik belirlendi ve katılımcılardan her bir kelime için bu özellikleri puanlaması istendi. Kelimelerle bu özellikler arasındaki bağın gücü, araştırmayı gerçekleştiren ekibe fMRI sayesinde kelimelerin beyinde nasıl temsil edildiğinin anlaşılmasını sağladı.

İlgili yazı: Daha güçlü bir iletişim için daha az kelime kullanmalısınız!

Araştırma, kelimelerin anlamının beyinde nasıl temsil edildiğiyle ilgili sayısız soru ortaya atıyor. Ancak belki de en önemlisi, bu tür araştırmalar sayesinde hemen şimdi olmasa da gelecekte travmatik beyin hasarları veya felç gibi nedenler yüzünden dil öğrenimiyle ilgili problemi olan kişilere yardım etmek mümkün olabilecek.

Kaynak:
PsyPost