Beyoğlu’nda dolaşmak, tarihte unutulmaz bir yolculuğa çıkmak demek. Bir zamanın ticaret, kültür, sanat ve eğlence merkezi olan Beyoğlu pasajları ise bu köklü tarihi keşfetmek için en iyi yerlerden. Her bir farklı bir hikaye anlatarak günümüze ulaşan tarihi pasajlar; bugün sosyal, kültürel ve ticari aktivitelere ev sahipliği yaparak geçmiş ile gelecek arasında köprü kuruyor. Kimileri ise sessiz sedasız şekilde günlük hayatın bir parçası oluyor. İşte tarih kokan atmosferiyle öne çıkan tarihi Beyoğlu pasajları…
Çiçek Pasajıİstiklal’in en ünlü pasajlarından olan Çiçek Pasajı, uzun soluklu bir geçmişe sahip. Aynı yerde var olan eski bir pasajın yanmasının ardından, 1875 yılında inşa edilen yapı, ilk başlarda 24 dükkan ve 18 daireden oluşuyordu. Yapıldığı yıllarda içindeki çiçekçileriyle ünlü olduğundan bu ismi alan pasaj, 1940’lardan itibaren ciddi bir değişim yaşamaya başladı. 1978’de geçirdiği yıkımın ardından ise bir süre kapalı kaldı. 1988’de aslına uygun şekilde restora edilerek İstanbul’a tekrar kazandırılan yapı, bugün meyhane ve birahane kültürünün canlı kaldığı sayılı yerlerden.
Atlas PasajıGünümüzün en işlek pasajlarından olan Atlas Pasajı, 1870’te kışlık konak olarak yaptırıldı. Aynı yıl çıkan bir yangından hasar aldıktan sonra Sultan Abdülaziz döneminde restore edildi. Ardından gelen yıllarda ise yapıya bugün bilinen pasaj kısmı eklendi. 1930’lu yıllardan itibaren bölgenin kültür, sanat, eğlence yaşamına katkı sağlayan bir yapı haline geldi. Geç Osmanlı dönemi mimari özelliklerini yansıtan cephesi, tarihi Atlas sineması, müzesi ve dükkanlarıyla bugün hala aktif bir kültür-sanat platformu.
(Görsel:turizmgunlugu.com)
Avrupa PasajıDiğer adıyla “Aynalı Pasaj” olarak bilinen Avrupa Pasajı, 1874 yılında Neoklasik tarzda inşa edildi. Günümüzde genellikle turistik ziyaretler için tercih edilen pasaj, kendi döneminde görkemli vitray pencereleri ile ünlüydü. Geçirdiği yangının ardından bu özelliğini yitirmiş olsa da yapının içinde hala “Aynalı Geçit” isimli bir bölüm var. Tavandan sarkıtılan uzun avizelerle aydınlatılan iç mekanda kilimciler, antikacılar ve hediyelik eşya dükkanları bulunuyor.
(Görsel:yuzyillikhikayeler.com)
Rumeli Pasajı1894 yılında Sarıcazade Ragıp Paşa’nın inşa ettirdiği Rumeli Pasajı, kültürel ve sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapması ile ünlü. Giriş katı dükkan, üst katları konut olarak tasarlanan yapı toplam 9 katlı bir blok şeklinde. Neoklasik ve Barok detaylarıyla fazlaca süslü olan yapı, 1960’larda içindeki pastaneleri, kuyumcuları, terzileri ve özellikle de pul koleksiyoncularıyla tanınırdı.
(Görsel:turizmaktuel.com)
Hazzopulo Pasajı1871 yılında inşa edilen Hazzopulo Pasajı, sonraki 25 yılda iki kez isim değiştirdikten sonra bu adı aldı. Üstü açık pasajların en estetik örneklerinden olan yapıda, bir dönem aktif çalışan bir matbaa bulunuyordu. Bu nedenle Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi gibi edebiyatçıların uğrak noktasıydı. Ayrıca İstanbul’un ilk oda orkestrasına da ev sahipliği yapmıştı. Zamanla han geçidine dönüştürülen pasaj, bugün hala İstiklal ve Beyoğlu kültürü için büyük önem taşıyor.
(Görsel:gazeteduvar.com)
Anadolu PasajıII. Abdülhamit döneminde Ragıp Paşa tarafından yaptırılan Anadolu Pasajı, cephede diğer pasajlara kıyasla sade bir görünüme sahip. 19. yüzyıl İtalyan tipi kagir bir yapı olarak tasarlanan pasaj, manifatura mağazalarına ev sahipliği yapıyordu. 1930’larda ise Peyami Safa, İbrahim Çallı, Elif Naci gibi kültür-sanat dünyasının önemli isimlerini ağırlayan birahaneleriyle tanınmaya başladı. Bugün ise 1985’ten beri içinde bulunan ve geleneksel ev yemekleri yapan Hacı Salih Lokantası ile ünlü.
(Görsel:listelist.com)
Elhamra PasajıSaint Antoine Kilisesi’nin karşısında yer alan Elhamra Pasajı, 1922’de dönemin Batılı mimarisine tepki olarak tasarlanmış bir yapı. Oryantalizm, Endülüs mimarisi ve Ulusal Mimarlık Akımı izlerini taşıyan yapı, 5 kemerli ve detaylarla bezeli cumbalı cephesiyle diğer pasajlardan ayrılıyor. Bir dönem İstanbul Tiyatrosu’na ev sahipliği yapan pasajda bugün dükkanlar, ofisler ve sinema salonu mevcut.
(Görsel:kulturenvanteri.com)
Aznavur PasajıDiğer adıyla “Cafe de Pera” olarak bilinen Aznavur Pasajı, 1900’lerde Art Nouveau stilinde inşa edildi. 1989 ve 1993 yıllarında geçirdiği restorasyonların ardından ise bugünkü halini aldı. 9 katlı yapı, daracık cephesiyle kendini pek göstermese de içeride yüksek tavanlara ve neoklasik sütunlara sahip. Bugün çeşit çeşit mağazayı, büroyu ve iş yerini barındıran pasaj ön yüzde süslü çıkıntılardan ve üst katlarda balkonlardan oluşuyor.
(Görsel:tremglobal.com)
Şark PasajıTam olarak ne zaman yapıldığı bilinmeyen Şarj Pasajı’na ait en eski iz, 1864 yılında geçirdiği restorasyon kayıtları. Tarihi Lebon ve Markiz pastaneleriyle ünlü olan pasaj, 1992 yılında tamamen kapatıldı. Ardından orijinaline sadık kalınacak şekilde yenilenmiş olsa da ne yazık ki hiçbir zaman eski canlılığını kazanamadı. Ancak hala Beyoğlu’nun zengin kültürel ve tarihi mirasının önemli bir taşıyıcısı niteliğinde.
(Görsel:gezibilen.com)
Suriye PasajıBeyoğlu’nun en büyük ve eski pasajlarından olan Suriye Pasajı, 1908 yılında birbirinden bağımsız üç apartman olarak inşa edildi. Neoklasik tarzdaki binalar zamanla farklı noktalarda köprülerle birbirine bağlandı ve günümüzdeki yapı ortaya çıktı. Alt katlar mağaza, üstleri konut olarak kullanılan yapı, ünlü Santral Sineması’na da ev sahipliği yapmıştı. Günümüzde ise özellikle kürk ve deri mağazalarıyla tanınıyor.
(Görsel:istanbuligov.tr.com)
Halep PasajıTarihi 1885 yılına kadar uzanan Halep Pasajı, Beyoğlu ve Pera sineması denilince akla gelen yerlerden. Ön ve arkada iki farklı bloktan oluşan pasaj, ön blokta mağazalara yer verirken içeride kültürel ve sanatsal mekanlarıyla dikkat çekiyor. Bugünkü kullanımın izleri ise geçmişinde sirk ve tiyatro gösterileri için kullanılmasına dayanıyor. Uzun süre kapalı kaldıktan sonra Ferhan Şensoy tarafından satın alınarak orta oyunlarının merkezi haline gelen pasaj, içindeki balon ve localarla dolu tiyatro salonuyla hala aktif bir sanat platformu.
(Görsel:timeout.com)
Tünel Pasajı1886 yılında yaptırılan Tünel Pasajı, Asmalımescit hayatının vazgeçilmez parçalarından biri. Üç bloğunda apartman daireleri barındıran yapı, bugün karma işleve sahip. Alt katlarında bistro ve dükkanların, üst katlarında ise konut ve iş yerlerinin bulunduğu pasaj, 104 yıllık geçmişe sahip olan Kohen Kızkardeşler Kitabevi’ne de ev sahipliği yaptı. Bugün hala tarihin izlerini deneyimlemek isteyenler için önemli bir geçiş niteliğinde.
(Görsel:remax.com)