Beynin gizli hazinesi “prefrontal korteks” insan davranışına dair pek çok şeyi açıklıyor

Bizim için maddi olarak değerli olan eşyaları nerelerde saklarız? Genelde dayanıklı olan kasalarda. Peki, vücudumuzdaki en önemli organ neresi diye düşündüğümüzde, birçok organ aklımıza gelebilir. Ama şu mantık çerçevesinden sorgularsak, en önemli organ, en korunaklı olan yerde saklı olandır. Tıpkı kasanın içerisinde saklanan mücevherler gibi. Kafatasının içindeki beyin gibi.

Vücudumuzda bütün organların nakli yapılabilir ama beyin nakli, şu ana kadar hiç yapılmamıştır. Beyin, bilim insanlarının en az bilgilere ulaştığı organdır. Bilinmeyenlerle dolu, incelenmesi, anlaşılması güç bir organdır. Mesela bütün organlar beynin emrindedir. Sağlıklı bir beyin, sağlıklı bir vücuda denktir.

Stresle mücadelede prefrontal korteksi kullanırız. İnsanları diğer canlılardan ayıran bu alandır.

Beynin en geç gelişen bölgesi prefrontal korteks ne işe yarar?

Beynimizin de kendi içerisinde bölümleri vardır. Prefrontal korteksten bahsedelim. Prefrontal korteks beynin en geç gelişen bölgelerinden biridir. Bu bölgenin uzmanlık alanı oldukça kapsamlıdır. Beden işlevlerinin düzenlenmesi, ilgili-odaklı iletişim, duyguların düzenlenmesi, tepkilerin ertelenmesi, empati, sezgiler, sosyal beceriler, plan, kontrol, mantık, problem çözme, düşünce, ayrıntılı düşünme, yöneticilik gibi önemli yetiler, bu alanla ilgilidir. Beynin insana özgü bir bölümüdür. Yine stresle mücadelede bu alanı kullanırız. İnsanları diğer canlılardan ayıran bu alandır. Örneğin stres ve öfke durumları ile karşılaştığımız zaman prefrontal alan devreye girer. Güçsüz ise strese ve öfkeye karşı yenilir. Güçlü ise kendisini kontrol altına alır, nedenlerini düşünür, empati kurar, planlar ve sonuca ulaşır. Stres ve öfke anında bazılarımızın kendisini kaybetmesinin bir nedeni, bu alanın fazla çalıştırılmamış olmasıdır. 

Beyin, bilim insanlarının en az bilgilere ulaştığı organdır. Bilinmeyenlerle dolu, incelenmesi, anlaşılması güç bir organdır.

Prefrontal korteksi geliştirmek için neler yapılabilir?

Yapılabilecek pek çok şey var ancak bunlardan bir tanesi var ki, bu yöntemle günde sadece bir dakikanızı ayırarak prefrontal korteksi geliştirmeniz mümkün. Nasıl mı?

Sakin bir yere oturup bir dakika boyunca sadece nefes alıp vermenize odaklanmanız yeterli olacaktır. Aklınıza başka düşünceler gelecektir, tekrardan başa dönüp nefes alıp vermeye devam edebilirsiniz. 4-5 saniyede derin bir nefes alıp, nefesinizi 6-7 saniyede yavaş yavaş veriniz. Nefes alırken vücudunuz yorulur, kalp atışlarınız hızlanır, bronşlar genişler ve daha fazla kan pompalanır bu sistemin adı sempatik sistemdir. Parasempatik sistem ise nefesimizi verirken devreye girebilir, kalp atışları yavaşlar, kaslar gevşer ve solunum yavaşlar. Daha fazla rahatlama için verdiğiniz nefes süresi aldığınız nefes süresinden fazla olmalıdır. Nefesi alıp verdiğinizde burnunuzdan geçen hava akımına dikkat etmek, sıcaklığı ya da soğukluğu hissetmek, kulaklarımız ile sesini duymak, dikkati ve konsantrasyonu arttıracağından bu alan daha aktif hale gelebilecektir. 

 

İlginizi çekebilir: İnsanı insan yapan organ beyin ne işe yarar?

Yazarın diğer yazıları için tıklayın.

Psikolog Burak Arkan Psikolog
Lisans eğitimini Haliç Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamlayan Burak ARKAN,  Aile Danışmanlığı üzerine yaptığı Yüksek Lisans Programını ise Ankara Üniversite'sinde bitirdi. Halen Gelişimsel Sosyal Psikoloji konusunda ... Devam