Beynimizin bir şeyi nasıl öğrendiği ile ilgili bilmeniz gereken 5 şey

Bedenimde nasıl çalıştığını merakla araştırdığım tek bir organ var; o da beyin. Sadece 1,4 kilogram ağırlığındaki bir organın insanın tüm duyu, duygu, düşünce ve davranışlarını şekillendirmesi bana çok gizemli geliyor. Sağlıklı yaşam yolculuğumda vücudumu daha çok merak edip araştırmaya başlayınca bu yazımda beynin bir şeyi nasıl öğrendiği ile ilgili okuduğum 5 bilgiyi sizinle paylaşmak istedim.

Yeni bir dil öğrenirken de, yeni bir müzik aletini çalmayı öğrenirken de beyninizin nasıl çalıştığını bilmek öğrenme sürecini kolaylaştırıyor. Herkesin farklı öğrenme stilleri olsa bile beynimizin bilgiyi alıp, uygulamasında bazı benzerlikler de mevcut.

1. Beynimiz bilgiyi görsel olduğu zaman daha hızlı alıyor

Göz ve beyin müthiş bir işbirliği ile çalışıyor. Beynimizin düşündüğü her şeyi görselleştirme yetisine sahibiz. Discover dergisinin yaptığı bir araştırmaya göre görsellikle ilgili nöronlar beynin korteks kısmının % 30’unu kaplıyor. Görselleştirmenin beyin için ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seren bir örnek var. 54 şarap gurusuna gözleri kapatılarak şarap tadımı yaptırmışlar. Beyaz şarabın içine kırmızı şarap damlatılıp şarap gurularına tatta herhangi bir değişiklik hissedip hissetmediklerini sormuşlar. Cevap ise şaşırtıcı; herhangi bir değişiklik hissetmemişler. Görme duygusu insan beyni için ne kadar kıymetli.

2. Detaylardan ziyade büyük resmi daha kolay hatırlıyoruz

Yeni bir şey öğrenirken bir anda birçok bilgiye maruz kalıyoruz. Beyin yeni bir şeyler öğrenirken; öğrendiği her yeni bilgi ile eski bilgi arasında bir bağlantı kurabildiği zaman daha kolay öğreniyor. Bununla ilgili çok sevdiğim bir örneği paylaşmak isterim. Beyninizi, içi raflarla dolu bir kıyafet dolabı gibi düşünün. Kıyafetleri ekledikçe raflar dolduğu için bir kategori yapmanız gerekiyor. Şimdi siyah bir kazağı (bunu yeni bir bilgi olarak düşünün) bu dolaba eklemeniz gerekiyor. Ne yaparsınız? Hangi rafa koyarsınız? Kazak rafına koyabilirsiniz, siyah kıyafetlerinizin olduğu rafa koyabilirsiniz, kışlık kıyafetlerin olduğu rafa ya da yünlü kıyafetlerin olduğu rafa koyabilirsiniz. Fakat gerçek hayatta bir siyah kazağı birden fazla rafa koymazsınız değil mi? Tek bir rafa koyarsınız. İşte insan beyni içerideki bilgiyi bu şekilde kategorileştirip, her bir raf ile bağlantı kuruyor, yeni bir şey öğrenirken dönüp; ‘Ben bu bilgiyi hangi raflara koyabilirim?’ diye düşünüyor.

3. Uyku, öğrenme ve hafızayı büyük ölçüde etkiliyor

Kaliforniya Üniversitesi baş araştırmacılarından Dr. Matthew Walker, yeni bir şey öğrenmede uykunun çok önemli bir yeri olduğunu söyleyip bunu “Uyku, beyni kuru bir süngere dönüştürür ve uyandığında yeni bilgileri emerek ıslak bir hale gelir.” şeklinde tanımlamıştır. Kaliforniya Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma zorlu bir görevi tamamladıktan sonra uyuyan insanların, aynı görevi tekrar yaptıklarında uyumayan insanlara nazaran daha iyi performans gösterdiğini kanıtlamıştır. Öğrendiğiniz yeni şeyleri uykuya dalmadan önce tekrar bir gözden geçirmeyi ve uyandığınızda neler hatırladığınızı bir test edin.

4. Bilgiyi başkalarına öğretirken daha çabuk öğreniyoruz

Öğrendiğimiz yeni bir şeyi başkalarına öğretirken çok daha hızlı öğreniyor, önemli kısımları daha kolay hatırlıyoruz. Yine yapılan bir araştırmada, bir gruptan öğrendikleri bilgiyi başkalarına öğretmeleri, diğer gruptan ise öğrendikleri bilgiyi başkaları ile paylaşmamaları istenmiş. Test sonucunda başkalarına öğreten grubun yeni bilgiyi öğrenmede diğer gruptan daha iyi olduğu saptanmış.

5. Beynin her iki lobunu birlikte kullanın

Beynimizin sadece %10’unu kullanıyoruz diye bir efsane var ki, gerçek olsaydı beyin hasarları gerçekleşenden daha hafif olurdu. Bir diğer efsane ise sağ ve sol beynin sanki ayrı ayrı çalıştığıdır. Halbuki beyin tek bir organdır ve farklı bölgeleri olsa bile her bölge birlikte çalışır. Sol lop bilgiyi kavrayıp, takip ederken; sağ lop yeni bilgiye şekil verir, renklendirir ve canlandırır. Fakat yeni bir şey öğrenirken her iki lobun birlikte kullanımı hızlı ve etkili öğrenmeyi beraberinde getirir. Kitap okurken iki lop birlikte çalıştığından, bu aktivite her iki lobu çalıştırmak için en etkili yöntemdir.

İlgili yazı: Araştırmalar, sağ beyinli ile sol beyinli ayrımının bir efsane olduğunu söylüyor

İnsanlar için en önemli kazanç sağlıklı bir beyindir. Bu muhteşem organı daha iyi tanımak için bol bol okumanızı ve videolar izlemenizi tavsiye ederim.