Brain fog, yani beyin sisi, hepimizin zaman zaman yaşadığı, tıbbi bir durum olmamasına rağmen yaşam kalitemizi düşürebilen ve üstesinden gelmek için çaba gerektiren olumsuz bir durum. Tüm gün durmadan çalışan beynimiz, yorulduğunda ‘sis’le kaplanabiliyor. Yani, işlevlerini yerine getirmekte zorluk yaşayabiliyor ve sanki kafamızın içinde gri bir bulut varmışçasına puslu düşünme sürecini başlatabiliyor. Daha önce ‘Beyin sisi nedir? Beyin sisi ile nasıl baş edebilirsiniz?‘ başlıklı yazımızda detaylıca ele aldığımız beyin sisini deneyimlediğimizi anlamamıza yardımcı olan belli başlı belirtiler mevcutken; altında yatan sebepler kişiden kişiye değişiklik gösterebiliyor.
Örneğin, konsantre olmakta zorluk yaşıyor, hafıza sorunlarıyla karşılaşıyor, karar vermekte zorlanıyor, daha halsiz, bitkin hissediyor ve adeta beyninizin yorulduğunu hissediyorsanız tüm bunlar beyin sisi yaşadığınızın habercisi olabilir. Bu durumu oluşturan sebeplerin arasında hormonal değişiklikler, diyabet, hamilelik, menopoz, uykusuzluk, stres, endişe, enfeksiyonlar veya bazı ilaçlar yer alıyor olsa göz ardı edilen nedenlerden biri de beslenme olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle sağlıklı sinir sistemi için kritik olan b12 vitaminini ya da omega-3 yağ asitlerini yeterince almamak, beyin sisine zemin hazırlayabiliyor.
Belki bu gibi zamanlarda beyninizi harekete geçirmek ve kısa süreliğine eski ritminize dönmek için kahve yardımınıza koşuyor olabilir; ancak uzun dönemde yeterince etki etmeyebilir. Beyindeki sisi temizlemenin yanı sıra zihinsel yorgunluğu da azaltmak ve ruh halini toparlamak için hepimizin bir fincan kahveden biraz daha fazlasına ihtiyacımız var: ‘Doğru beslenme’ye. Yiyeceklerin, beyin sisi ile mücadeleye nasıl yardımcı olabileceğini merak ediyorsanız işte beyin sisi savaşçısı besinler:
Yumurta
Hatırlama ve odaklanma güçlüğü ile yaygın olarak eşleştirilen B 12 vitamini eksikliği, beyin sisinin ortaya çıkmasındaki güçlü sebeplerden biri. Bu nedenle, B vitaminleri açısından zengin olan yumurtayı öğünlere eklemek şart. Bilişsel becerileri iyileştiren ve hafızanın gelişmesine yardımcı olan yumurta, beyin sisi yaşamak istemiyorsanız kahvaltılarınızın yeni yıldızı olabilir 😊. Ancak, kahvaltılarınızda yumurta tüketmeyi tercih etmiyorsanız öğlen veya akşam salatalarınıza haşlanmış yumurta eklemeyi düşünebilirsiniz.
Somon
Araştırmalara göre haftada yaklaşık iki porsiyon somon balığı beyin sağlığınızı güçlendirmeye yardımcı oluyor. Somon, vücuttaki sistemlerin bütünlüğünü korumak için gerekli olan zengin bir omega-3 yağ asitleri kaynağı olmasından dolayı beyin fonksiyonlarını iyileştirmeye, depresyonu ve zihinsel bozuklukları önlemeye destek oluyor. Beyin sisi yaşamak istemiyorsanız, yağlı balıkları öğünlerinize ekleyerek beyin sağlığınıza özen gösterebilirsiniz.
Avokado
Son zamanların en popüler besinlerinden biri olan avokado, güçlü bir beyin sisi savaşçısı. İçerisindeki magnezyum ve potasyum ile beyindeki kan akışını hızlandıran bu mucizevi besin, aynı zamanda luteinin içeriğiyle hafızayı güçlendiriyor. Üstelik, öğünlerinize avokadoyu ekleyebileceğiniz çok sayıda tarif bulunuyor. Smoothielerden tostlara, bowllardan salatalara en sevdiğiniz lezzetlere avokado katarak beyin sisini engelleyebilirsiniz.
Zerdeçal
Anti-kanser, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özelliklere sahip olan zerdeçal, aynı zamanda güçlü bir antioksidan ve beyin güçlendiricisi. Araştırmalara göre, zerdeçalın içerisindeki kurkumin, nörolojik fonksiyonları iyileştirmeye yardımcı oluyor; aynı zamanda Alzheimer gibi çeşitli beyinsel hastalıklarının tedavisinde umut vadediyor. Çeşitli yemeklerinizde, tatlı veya tuzlu tariflerinizde zerdeçal kullanarak beyin sağlığınızı destekleyebilir, beyin sisinin önüne geçebilirsiniz.
Yoğurt
Genellikle bağırsak sağlığı ve sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkileriyle tanınan yoğurdun, beynin fonksiyonlarını iyileştirdiğini bilmiyor olabilirsiniz. Ancak, güçlü bir başka beyin sisi savaşçısı olan yoğurt, bilişsel becerilerinizi geliştirerek, zihinsel bozuklukları önlemeye yardımcı oluyor. Hatta, Alzheimer hastalarının tedavi sürecine katkı sağladığı da araştırmalar tarafından kanıtlanıyor.
Zeytinyağı
Eğer, damak tadınıza önem veriyorsanız halihazırda zeytinyağı en favori yemeklerinizi, salatalarınızı, başlangıçlarınızı süslüyor olabilir. Ancak zeytinyağına pek düşkün değilseniz, beyin sağlığınız için artık fikrinizi değiştirebilirsiniz. Çünkü, doymamış yap asidi açısından zengin olan zeytinyağı, aynı zamanda anti-inflamatuar ve antioksidan özellikleriyle sinir sistemini desteklemeye ve beyin nöronları arasında daha iyi bağlantı kurmaya yardımcı oluyor. Sağlıklı bir yağ alternatifi olan zeytinyağını yemeklerinizde daha sık kullanarak beyin sisi yaşamanızın önüne geçebilirsiniz.
Kakao
Güçlü bir antioksidan olan flavanoller açısından zengin kakao, damaklarımızı şenlendirmenin yanı sıra beyni de harekete geçiriyor. Birçok araştırma, kakaonun hafızayı iyileştirdiğine, bilişsel fonksiyonları geliştirdiğine ve öğrenmeyi hızlandırdığına dikkat çekiyor. Tatlılara, smoothie veya bowl tariflerine ekleyeceğiniz kakao, sizi beyin sisinden koruyabilir.
Ispanak
Ispanak, beyni serbest radikal hasarından ve iltihaplanmadan koruyan bir antioksidan olan lutein bakımından yüksektir. Bu nedenle beyin sağlığının devamlılığı için tüketilmesi gereken besinlerin arasında yer alan ıspanağın, aynı zamanda hafızayı güçlendirerek bilişsel becerilerin iyileştirdiği de biliniyor. Demek ki Temel Reis’in ıspanak sevgisi boşuna değilmiş 😊.
Kereviz
Çoğu insanın favori sebzesi olmasa da beyin sağlığında önemli bir rol oynayan kereviz, beyin sisi ile savaşmakta da güçlü bir yardımcı. Kereviz, içeriğindeki luteolin antioksidanı sayesinde beyni yaşlanma ve nörodejeneratif hastalıklardan korurken; bilişsel becerilerin güçlenmesine de destek oluyor, ayrıca araştırmalara göre mekânsal farkındalığı da artırıyor.
Bonus: Ne yememelisiniz?
Beyin dostu yiyecekleri tüketmeye özen gösterdiğiniz kadar beyin fonksiyonlarına zarar veren besinlerden de kaçınmanız önemli. Özellikle gluten içeren gıdalardan, alkollü içeceklerden, kimyasal koruyucular içeren paketlenmiş yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak durmanız; en azından tüketimini sınırlandırmanız beyin sağlığınızı iyileştirerek beyin sisi yaşamanıza engel olabilir.
Beyin sağlığı konusunu ele aldığımız diğer yazılarımıza da göz atmak isterseniz aşağıdaki linklere tıklayabilirsiniz:
Beyin sağlığını olumsuz etkileyen günlük alışkanlıklar
Zekanızı geliştirmenin bilimsel olarak kanıtlanmış yolları
Beynimiz hareketlerimizi hangi merkezden koordine ediyor?
Beyin ile ilgili kitaplar: Sizi keşif dolu bir yolculuğa çıkaracak 9 kitap