Besleyici ilişkiler, zehirli ilişkilere karşı: “Toksik” insanların tam karşıtı “nütrik” kişileri hayatımıza nasıl çekeriz?

Hepimiz zaman zaman kendimizi, iyi ya da kötü biri olduğumuzu sorgularız. İyi ve kötünün tanımı kişilere, durumlara ve bağlama göre değişiyor olsa da; konu insan ilişkilerine geldiğinde bu sınır iki taraf arasında çok net çiziliyor: toxic yani “zehirleyici” ve nutric yani “besleyici” ilişkiler.

Mutluluk, her ne kadar içimizden gelen bir olgu olsa da; çevremizdeki kişiler ve olaylardan kolaylıkla etkileniyor. Daha mutlu ve tatmin dolu bir yaşam için toksik kişileri hayatımızdan uzak tutmak ne kadar önemliyse, besleyici ilişkiler kurmak da bir o kadar önemli.

Nütrik kelimesinin kökeni olan nutricis, “beslemek, desteklemek, büyümesine ve gelişmesine yardımcı olmak” şeklinde tanımlanıyor. Araştırmalara göre, insanın hayattaki direnci ve esnekliği, çoğu zaman başka biri tarafından destekleniyor olmanın bir sonucu (Everly & Lating, 2019). Yani hayattaki mutluluk ve başarımız da çoğu zaman bizi besleyen, gelişimimize katkıda bulunan, hayallerimizi ve hedeflerimizi destekleyen ve belki de en önemlisi kendimiz hakkında iyi hissetmemizi sağlayan birilerinin olmasıyla yakından bağlantılı.

Peki “toksik” ve “nütrik” kişileri nasıl tanırız?

Uzak durun: Toksik insanları nasıl tanırız?

Toksik insanları tanımak ve hayatımızdan uzak tutmanın yollarını keşfetmek, kendi mutluluğumuz için erken yaşlarda öğrenmemiz gereken bir yetenek (Everly, 2009). Çünkü toksik kişiler ve bu kişilerle kurduğumuz toksik ilişkiler, birer mutsuzluk ve huzursuzluk kaynağı.

Toksik ilişkiler, henüz siz farkına varamadan, öz güveninizi zedeliyor, zayıflıklarınızı yüzünüze vuruyor, sizi mutluluğunuzu ve başarılarınızı artıracak her türlü adımdan alıkoyuyor. Toksik kişiler, kendi başarıları ve mutlulukları için sizi kullanmaktan çekinmedikleri gibi; çevrelerini, ailelerini ve iş ortamlarını bile zehirleyebiliyor.

Toksik insanları tanımak aslında oldukça kolay: toksik kişiler genellikle mutsuz, güvensiz, mutsuzluklarını kibirle maskelemeye çalışan, sizi incitmekten çekinmeyen, incittiklerinde sizi alıngan olmakla ya da hassassıkla suçlayan, kendinizi ve isteklerinizi sorgulamanıza neden olan kişilerdir. Başarı ve mutluluk yolundaki çabalarınızı sabote etmeye çalışabilir, yakalandıklarında da inkar edebilir ya da sizi hayal kırıklığından kurtarmaya çalıştıklarını da söyleyebilirler.

Toksik insanlar, ne yazık ki, değiştirilemezler. Mutsuzlukları, güvensizlikleri ve davranışları, sizin değiştirebileceklerinizin çok ötesindedir. Onları değiştirmeye çalışırken, zehirlerini size de bulaştırabilirler.

Hayatınıza dahil edin: Besleyici (nutric) insanları nasıl tanırız?

Nütrik insanlar, toksik insanların tam tersi bir kişiliğe sahiptir; sizi besler, gelişiminizi ve büyümenizi destekler, sizi daha iyisi için teşvik ederler. Hayallerinizi gerçekleştirmenize ve öz güven inşa etmenize yardımcı olurlar. Size inanırlar, güvenirler ve olabileceğinizden daha iyi olmanız için sizi motive ederler.

Tıpkı toksik insanlar gibi besleyici insanlar da kolaylıklar fark edilirler. Kendinizle ilgili şüpheye düştüğünüzde sizi cesaretlendirirler; size her daim destek ve yardım sunar, karşılığında bir şey beklemezler; mutsuz olduklarından daha çok mutludurlar; genellikle gülümserler ve mutluluklarını size de bulaştırırlar. Onlarla birlikteyken daha enerjik, daha motive ve daha öz güvenli hissedersiniz.

Nütrik kişiler:

• Besleyicidir: Sizi destekler ve cesaretlendirirler. Motive ederler ancak talepkar değildirler. Mutlu ve başarılı olduğunuzu “gerçekten” görmek isterler.
• Anlayışlıdırlar: Konuları ve olayları sizin bakış açınızla görmeye çalışırlar, empati yaparlar. Sizinle aynı fikirde olmadıklarında, fikirlerini sizin fikirlerinizi küçümsemeden paylaşırlar.
• Güvenilirdirler: İlişkiniz, herhangi bir ihanet endişesi olmadan, güven üzerine kuruludur.
• İnanılırdırlar ve güven verirler: Ne düşündüklerini ne nasıl hareket edeceklerini tahmin etmekte zorlanmazsınız.
• Doğrudurlar: Sadakat ve etikten beslenirler.
• Öz güvenlidirler: Kendilerine güvenirler ve bu güvenleri bulaşıcıdır.

(NUTRIC: Nurturing, understanding, trustworthy, reliable, integrity, confident)

Besleyici insanları nasıl hayatımıza çekeriz?

Nütrik kişileri hayatınıza çekmek ve besleyici ilişkiler kurmak için ilk adım, besleyici olmaya çalışmaktan geçiyor. Başkalarına karşı motive edici, şefkatli ve destekleyici olun, onları güçlendirin. Güven verin, bahaneler öne sürmeyin ve davranışlarınızın sorumluluğunu alın. Alçak gönüllü olun. Dünyayı başkalarının gözünden de görmeye çalışın; neler keşfedeceğinize inanamayacaksınız. Ancak tüm bunları yaparken kendiniz olmaktan da vazgeçmeyin.

Siz bu özelliklerinizi geliştirdikçe, benzer insanları hayatınıza çekebilir, davranışlarınıza besleyici karşılıklar bulabilirsiniz. Böylelikle enerjinizi mutsuz, güvensiz ve duygusal olarak sizi yoran kişiler için harcamaktan da kurtulabilirsiniz.

Kaynak: Psychology Today & Well+Good

İlginizi çekebilir: Toksik ilişkiler: Toksik insanların 4 türü ve toksik ilişkilerle baş etme yöntemleri