Balkabağı Kuzey Amerika kökenli olan bir kabak türüdür. Ülkemizde özellikle tatlısı çok sevilir ve pek çok ülkenin mutfağında da kendisine yer bulur. Ancak zengin besin değeri sayesinde tüketilebilecek çok sağlıklı bir gıdadır ve hem tatlılarda hem de tuzlu yemeklerde kullanılabilir.

Salatalık ve kavun ile aynı bitki ailesinden gelen balkabağı, çekirdekli olması nedeniyle teknik olarak bir meyvedir. Ancak besin değeri bakımından daha çok sebzeye benzer.

Şekli genelde yuvarlak ve rengi turuncudur ancak şekli, boyutu ve rengi türüne göre değişim gösterebilir.
İçerisinde ise bir boşluk vardır ve burada çekirdekleri vardır. Çekirdekleri, yaprakları ve etli kısımlarının hepsi tüketilebilirdir. Dünyada Antarktika dışında her yerde yetiştirilir ve her kültürün mutfağında ondan bir parça bulmak mümkündür.

Balkabağı Kaç Kalori, Besin Değeri Nedir?

Bir kase kadar pişmiş balkabağı 245 gram kadar tutar ve bu miktarı 49 kalori, 1.8 gram protein, 12 gram karbonhidrat ve 0.2 gram yağ sağlar. Balkabağı iyi bir A ve C vitamini, potasyum ve fosfor kaynağıdır.

Aşağıdaki veriler bu miktar için geçerlidir:

Kalori: 49 kcal
Yağ: 0.2 g
Tuz: 2.5 mg
Karbonhidrat: 12 g
Lif: 2.7 g
Şeker: 5.1 g
Protein: 1.8 g
A vitamini: 706 mcg
C vitamini: 11.5 mg
Potasyum: 564 mg
Fosfor: 73.5 mg

Karbonhidrat

Bir kase balkabağında 12 gram kadar karbonhidrat vardır. Bunların 2.7 gram kadar liftir ve 5.1 gramı kadar da doğal şekerlerdir. Geri kalanı ise nişastadır.
Balkabağında bulunan karbonhidratlar doyurucudurlar ve kan şekeri üzerindeki etkileri de azdır. Balkabağının glisemik endeks değeri 74 gibi yüksek bir değer olsa da, glisemik yükünün sadece 6.4 olduğu belirtiliyor. Bu nedenle diyabet hastaları için iyi bir gıda olabilir.

Yağ

Taze balkabağında çok az miktarda yağ vardır. Ancak bazı konserve ürünlerde ve balkabağı aromalı ürünlerde yağ ilavesi olabilir. Bu nedenle alınan ürünlerin formatına dikkat etmek gerekir.

Protein

Balkabağının kasesinde sadece 1.8 gram kadar protein vardır ve bu nedenle zengin bir protein kaynağı değildir. Bu nedenle onu protein zengini yemeklere veya smoothielere katmak isteyebilirsiniz. Lif zengini karbonhidratlara sahip olan balkabağının aroması yüksektir ve proteinli menülere besleyici bir katkı yapar.

Vitamin ve Mineraller

Balkabağı beta-karoten bakımından zengindir. Beta karoten, ona rengini veren bir karotenoiddir. Bedende A vitaminine dönüştürülür ve böylece görmeye, bağışıklık sistemine ve üreme sistemine yardımcı olur.

Balkabağı aynı zamanda mükemmel bir C vitamini, potasyum ve fosfor kaynağıdır. Bunun yanında iyi bir E vitamini, riboflavin, bakır ve manganez kaynağıdır. Hatta az miktarda demire, magnezyuma ve folata da sahiptir.

Kalori

Bir kase pişmiş balkabağında 49 kalori vardır. Normal kabağın iki katı kadar kalorisi olmasına rağmen yine de düşük kalorili bir gıda olduğu söylenebilir.

Balkabağının Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Balkabağı besleyici bir gıdadır ve sağlığa bazı faydaları olabilir. Pek çok yeme düzenine ve öğün planına eklenebilir.

Kronik Hastalık Riskini Azaltır

Araştırmalar bazı meyve ve sebzelerin bir güç santrali gibi olduğunu gösteriyorlar. Bu gıdalar kronik hastalık riskini azaltıyorlar çünkü C vitamini, riboflavin, niasin, folat ve pek çok besine dair yüksek bir biyoyararlanım sunuyorlar.

Balkabağı da bu listede yer alıyor ve pek çok diğer kabak türünden daha yüksek bir besin profiline sahip. Ayrıca brüksel lahanası, karnabahar, lahana ve havuç gibi diğer gıdalardan besin bakımından daha yoğun.

Ölüm Sebeplerini Azaltır

Beta karoten önemli bir antioksidandır ve balkabağı tüketince sağlıklı bir dozda beta karoten alırsınız. Antioksidanlar Alzheimer hastalığı, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, Parkinson ve romatoid artrit gibi çeşitli hastalıklara karşı oksidatif stresle savaşarak etki gösterirler.

Yapılan büyük bir çalışma değerlendirmesinde, beta karoten alımında artış ile genel ölüm sebepleri riskinde ciddi bir düşüş görülüyor.

Yaşa Bağlı Görme Kaybını Önler

Balkabağında bulunan beta karoten A vitaminine dönüşür. A vitamini özellikle yaşlandıkça görmeyi koruma konusunda önemlidir.

Makula dejenerasyonu insanlar yaşlandıkça daha yaygın hale gelen bir görme kaybı türüdür.

Araştırmalara göre beta karotenli gıdalar veya takviyeler tüketmek yaşa bağlı makula dejenerasyonunu önlemeye yardımcı oluyor.

Örneğin yayınlanan raporlardan bir tanesinde deney katılımcılarının daha fazla C ve E vitamini, beta karoten ve çinko takviyeleri tüketmeleri durumunda rahatsızlığın riskinde %35 azalma olduğu görülmüş.

Beta karotene ek olarak balkabağında başka besinler de vardır.

Cilt Sağlığını Destekler

Balkabağı iyi bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini cildin temel proteini olan kolajen üretimi için temeldir. Ayrıca güneşin UV ışınlarından kaynaklanan ışık hasarına karşı antioksidan koruma sağlar.

C vitamini cilde faydaları nedeniyle krem gibi sürülebilse de, bir çalışmanın yazarları, onun faydalarının meyve ve sebze alımı ile görüldüğünü belirtiyorlar. Bu faydayı sağlayan aktif bileşeni onaylayamamış olsalar da, C vitamininin varlığı bir faktör olabilir.

Akciğer ve Prostat Kanseri Riskini Azaltabilir

Yapılan araştırmalara göre daha fazla beta karoten tüketmek, akciğer kanseri ve prostat kanseri riskinde azalma sağlayabiliyor. Ancak kanseri önleme veya kansere bağlı ölümü önleme konusundaki etkileri onaylanmış değil.

Ayrıca özellikle takviye formunda yüksek miktarda A vitamini alımının risklerine dair endişeler var. Fazla alımı akciğer kanseri riskini arttırabilir. Ancak beslenme yoluyla alınırsa fazla alma riski ortadan kalkar.

Balkabağının Sağlığa Zararları Nelerdir?

Balkabağı alerjisi nadir olsa da bazı insanlar içeriğindeki proteinlere karşı alerjikler. Başkalarında ise çekirdeklerine karşı alerji görülebilir ancak bu da nadirdir.

Eğer balkabağı alerjiniz olabileceğinden şüphe ediyorsanız, doktorunuzla belirtileriniiz hakkında ve tedavi planına dair konuşun.

Balkabağı ve kan sulandırıcı ilaçlar arasında hafif bir etkileşim olabileceğine dair bazı kanıtlar var. Ayrıca bazı çalışmalarda onun idrar söktürücü özellikleri olduğu görülüyor ve bu nedenle lityumla etkileşime girebilir. Bu nedenle bu ilaçları kullanıyorsanız tüketmeden önce doktorunuza danışmanız doğru bir tercih olabilir.

Saklama ve Kullanma Yöntemleri

Kesilmemiş ve taze balkabağı serin, kuru bir yerde saklanırsa 30-90 gün kadar dayanır. İlk olarak dışını yıkayın ve sonrasında kurulayarak bir kenara koyun.

Pek çok insan onu kuru bir tahtanın üzerinde tutarak çürümesini geciktirmeye çalışıyor. Eğer üzerinde yumuşak noktalar ortaya çıkmaya başlarsa çürümeye başlamış demektir. Balkabağını betona veya halıya koymayın çünkü bu yüzeyleri lekelediği gibi oradan çürümeye başlar.

Doğranmış ve çiğ balkabağı buzdolabında bir hafta dayanır veya buzluğa da atabilirsiniz. Genel olarak dondurmadan önce fırında biraz pişirmek daha iyi olur. Kabuğunu soyun, yumuşayana kadar pişirin ve sonrasında hava almayan bir kapta buzlukta bir seneye kadar saklayabilirsiniz.

Balkabağını pişirmek için kökünü çıkartın ve keskin bir bıçakla ikiye ayırın. Çekirdeklerini çıkarıp sonrasında kavurarak güzel bir atıştırmalık elde edebilirsiniz. Etli kısmını keyfinizce doğrayın, soğuk suda güzelce durulayın.

Balkabağını bir tencereye koyup, dibine biraz su ekleyebilir ve 20-30 dakika kadar pişirebilirsiniz. Onu fırında pişirmek için iki yarısını pişirme kağıdına yerleştirin ve kabuk kısmı yukarı baksın. 180 derecede bir saat kadar pişirin.

Kaynaklar;

https://www.healthline.com/nutrition/pumpkin-nutrition-review

https://www.verywellfit.com/pumpkin-nutrition-facts-calories-carbs-and-health-benefits-4165492