Bağımlı kişiler ve bağımlı ilişkiler

“Onsuz yapamam’”
“Tek başıma yaşayamam”
“Yalnız ben bir hiçim”
“Ayrılık dünyanın sonu gibi”

Bu cümleler aşkın varlığından çok bir bağımlılığın işaretidir. İlişkide var olan bağımlılık sağlıksız olup, hem bağımlı olan kişiye, hem de bağımlı olunan kişiye zarar verir. Bağımlı olan taraf kaygılı ve depresif olurken, bağımlı olunan kişi de üzerinde bir baskı hisseder.

Sağlıklı ilişki nedir?

İlişkiyi çok basit bir şekilde, ilişki iki farklı kişinin ortak bir duygu ile birlikte olması durumu olarak açıklanabilir. Sağlıklı bir ilişkide, birlikte olan iki kişi, kendilerine ait düşünceler, inançlar, tercihler ve davranışlara sahiptir. Herkesin kendi özgürlüğünü koruyabildiği ve kendi yaşam alanına sahip çıkabildiği bir ilişki sağlıklı bir ilişkidir.

Bağımlı ilişki nasıl olur?

İlişkilerde bağlı olmak ile bağımlı olmak arasında büyük fark vardır. İlişkide bağlılık, kişilerin birey olarak ayrı ayrı var olabildikleri, kendi yaşamları ile ilişkilerini dengeli bir şekilde bir arada sürdürebilme halidir.

İlişkilerde bağımlılık söz konusu olduğunda ise, kişilerden biri (bağımlı olan kişi) kendi yaşantısını neredeyse yok sayarak, karşısındaki kişi ile yaşadığı ilişkiye odaklanır ve ilişkinin dengesi kaybolur.

İlişkisine bağımlı olan kişinin özellikleri:

• Eşi/sevgilisi olmadan tek başına, kendini çok güçsüz ve çaresiz hisseder. Kendisini güçlü kılanın karşısındaki kişi olduğuna inanır.
• Bağımlı kişiler için mutluluk, ilişkinin iyi gitmesine bağlıdır.
• İlişkideki en ufak tartışmalar ya da anlaşmazlıklar kişinin yoğun bir üzüntü hissetmesine neden olur.
• Ayrılık düşüncesi kişide yoğun bir mutsuzluk ve kaygı yaratır.
• İlişkide her şeyin her koşulda iyi gitmesini bekleyen kişi, sık sık hayal kırıklığına uğrar.
• Her daim ilginin üzerinde olmasını ister.
• Kişi aldığı gündelik kararlarda bile tek başına emin olamaz.
• Karşılaştığı zorluklar karşısında kendini güçsüz hisseder.
• Tek başına karar vermekte zorlanır. Karar verebilmek için karşısındakinin fikrine ya da onayına ihtiyaç duyar.
• Terk edilme korkusu ile kendinden ödün verecek şekilde davranabilir.
• Yalnız kalmaktan yoğun bir korku duyarlar.

Ne yapılmalı?

Bütün bu özellikler kişinin hayatını zorlaştırır. Kişinin mutluluğu, huzuru ve hayattan aldığı doyum ilişkisine bağlı olduğunda, ilişkideki en ufak bir sorun ya da yolunda gitmeyen durum, kişinin yoğun mutsuzluk, umutsuzluk ve kaygı hissetmesine neden olur. Bir ilişki bu hali aldığında ortada sağlıklı bir ilişkinin varlığından söz edilemez.

İlişkisini bağımlı bir şekilde sürdüren kişinin özgüveninin güçlendirilmesi oldukça önemlidir. Özgüveni geliştirmek için çalışmak ve güçlü tarafları fark etmek gerekir. Bu kişinin kendini unutmadan sağlıklı bir şekilde ilişkisini yürütebilmesini sağlar. Bu da kişinin özdeğerini, saygınlığını ve bireyin kendini kabulünü sağlayacak olan psikolojik destek ile mümkündür.