X

B12 vitamini nedir, eksikliğinin belirtileri ve etkileri nelerdir?

Son zamanlarda hafıza, unutkanlık ile ilgili şüpheye düşen herkes önce “B12 vitaminim mi eksik acaba?” diye düşünüyor. Nedeni ise enerji vitamini olarak adlandırdığımız B12 aynı zamanda beynin sütüdür.

B12, DNA, sinir ve kan hücrelerinin yapılanmasına yardımcı olur. Sağlıklı bir beyin ve bağışıklık sistemi için çok önemlidir. Metabolizma eksikliğinde düzgün çalışamaz. Sadece yumurta, et, kabuklu deniz ürünleri ve süt ürünleri gibi hayvansal ürünlerde bulunur. Vejetaryenlerde, çölyak hastalarında veya diğer sindirim sorunları olan hastalarda ve 50 yaş üzeri yetişkin bireylerde B12 vitamini eksikliği görülmektedir. Belirtileri ise yorgunluk, hızlı kalp atışı, bilinçte bulanıklıktır, hafıza zorluğu ve unutkanlıktır.

Vejetaryenler ve veganlar risk altında

B12 vitamini hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur. Yumurta ve süt ürünlerini isteğe bağlı tüketen vejetaryenler bu iki gruptan en az birini tüketmelidir. Hayvansal ürünleri tüketmeyen veganlar ise destek B12 vitamini almalı ya da takviye edilmiş tahıl ve tahıllı ürünler tüketmelidir.

50 yaşın üzerindekiler risk altında

Yaşlandıkça, mide daha az asit üretir ve mide asidi B12 emilimi için anahtardır. Yaşlı bireyler genellikle mide asidi seviyelerini daha da azaltabilecek ilaçlar alabilirler. Dolayısı ile bazı yaşlılar gıdalardan elde ettiği B12 vitamininin emilimini kaybeder ve takviye ya da enjeksiyon ile takviye edilmelidir.

Demans ile karıştırılabilir

B12 eksikliğinin belirtileri hafıza kaybı, yönelim bozukluğu, düşünme ve hafıza güçlüğü gibi demans belirtilerini taklit ettiği görülmüştür. Özellikle yaşlı insanlar her ikisi için de risk altında olduğu için B12 eksikliğini demanstan ayırt etmek zordur. B12 eksikliği olan kişilerin %75 ila %90’ında demans gibi nörolojik komplikasyonlar görülebilir.

Doğum kontrol hapları azaltabilir

Uzun süredir oral kontraseptif kullanan kadınlarda B12 vitamini emilimi sorunu yaşanmaktadır. Yapılan çalışmalara göre östrojen bakımından yüksek olan haplar, B12 ve folat emilimini bozduğu görülmektedir.

Alkol B12 vitamini eksikliğini tetikler

Her gün ortalamadan daha fazla alkol almak, gastrit veya mide astarında tahrişe neden olabilir ve düşük mide asidi dolayısı ile B12 emiliminin azalmasına neden olabilir. Aynı zamanda, B12 karaciğerde depolanır ve alkol tüketimi karaciğer fonksiyonunu bozabilir ve B12 depolarını tüketebilir veya karaciğerin kullanmasını zorlaştırabilir.

Pernisiyöz anemiyle bağlantılıdır

B12 eksikliği ile tetiklenen spesifik bir anemi türü Pernisiyöz Anemi olarak adlandırılır. Pernisiyoz anemili hastalar intrinsik faktör denilen ve midede üretilen bir proteinin eksikliğinden dolayı yeterli düzeyde B12 vitaminini vücutlarına ememezler. Pernisiyöz anemi, otoimmün bir sorun veya genetik geçişli bir durumun sonucu olabilir. Tedavi genellikle B12 enjeksiyonu ve takviyelerle kombine edilir.

Bağışıklık sistemi ile bağlantılıdır

B12 beyaz kan hücresi üretiminde önemli bir rol oynar ve beyaz kan hücreleri uygun bağışıklık sisteminin çalışması için gereklidir.

Sindirim sorunları neden olabilir

Gastorintestinal sistem (GI) sorunları yaşayan insanlar B12 eksikliği riski daha yüksektir, çünkü sindirim sorunları besin maddelerini emmeyi zorlaştırabilir. Kolit, Crohn hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı ve sızdıran bağırsak sendromu gibi bağırsak sorunları olanlar daha yüksek risk altındadır. Hastalar aynı zamanda emilim ile ilgili problemler yaşayabilir. Bunlardan herhangi birine sahipseniz B12 açısından zengin tüm yiyecekleri tüketiyor bile olsanız GI yolu tarafından emilmezse vücudun depolarını hazırlamada yardımcı olmaz.

Mide ameliyatından sonra meydana gelebilir

Gastrik bypass ameliyatı gibi GI kanalını etkileyen bazı ameliyatlar B12’yi emmeyi zorlaştırıyor. Bunun bir nedeni, vücudun yiyecekleri sindirme yeteneğindeki azalma ile ilgilidir; aynı zamanda, vücudun B12’yi emmesine yardımcı olan bir protein olan intrinsik faktörün seviyelerinin şüpheli sonucudur. Emilim sorunu kalıcı olabilir ve gastrik bypass geçiren kişilerin yaşamlarının geri kalanı için B12 vitamini takviyeleri alması veya bir eksiklik riskiyle karşı karşıya kalması gerekebilir.

Bebeklerde de görülür

Bebeklerde B12 eksikliği ciddi bir sorundur. Anemi, hareket problemleri, gelişimsel dönüm noktalarına ulaşmada güçlük ve gelişememe gibi semptomlara yol açabilir. Özellikle bir bebeğe herhangi bir hayvansal ürün içermeyen bir beslenme veya emziren anne B12 vitamini takviyesi almayan bir vegan ise eksikliği önemsenmelidir.

En iyi kaynaklar et ve balıktır

Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne göre sığır karaciğeri ve istiridye B12’de en üsttedir. Sakatat veya deniz mahsulü tercih edilmeyen durumlarda kıyma, alabalık ve somon gibi bol bol seçenek vardır.

Vücudunuzda biriken ve aşırı yan etkileri olabilen ve yağda çözünen vitaminlerin aksine, B12 suda çözünen bir vitamindir. Yani vücudunuz sadece az miktarda emer ve geri kalanı idrarla atılır. Bir seferde büyük miktarlarda B12 alımının ishale ve her yerde kaşıntıya neden olabileceğini unutmayın. Doktorunuzun kontrolünde eksikliğine kan önerdiği miktarda takviyeleri kullanın.

İlginizi çekebilir: Sağlıklı bir yaşam için sağlıklı beslenme: Flavonoid açısından zengin beslenmek

Diyetisyen Müge Bozok: 2008 yılında Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden başarı ile mezun oldu. Türkiye’nin ilk Tıp Merkezi İntermed’de kariyerine başladı, bu merkezde çeşitli branşlarda doktorlar ile hastalıklarda beslenme tedavisi, sağlıklı beslenme, obezite tedavisi, adölesan çağı beslenme eğitimleri, hamile ve emzirme döneminde beslenme gibi birçok alanda çalıştı. 2011 - 2017 yılları arasında Prof. Dr. Osman Müftüoğlu’nun kurucusu olduğu Yaşasın Hayat! Kliniğinde mesleğine devam etti. Diyetisyenlik mesleğinin yanı sıra sağlıklı yaşamın yapıtaşları olan beslenmenin ve egzersizin vazgeçilmez olduğunu düşünerek, uluslararası çeşitli eğitimlerden geçerek profesyonel olarak pilates eğitmeni oldu. 4 senelik profesyonel pilates eğitmenliğinin yanı sıra çok sevdiği yoga seanslarının ileri seviyesine giderek çeşitli yoga eğitimlerinde katılıp “Yoga Alliance” sertifikasını almaya hak kazandı. 2017 yılında ise mesleki bilgi ve tecrübesiyle danışanlarına ve öğrencilerine daha kapsamlı hizmet verebilmek için “Revita” isimli kendi beslenme danışmanlık ve pilates - yoga stüdyosu yaşam merkezini kurmuştur.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale