X

Ayrımcılık tazminatı: Kadın istihdamındaki cinsiyetçi yaklaşıma karşı yasal hakkımız

Arkama yaslanıp rahatça gelecekten korkmadan yaşadığımı hayal ediyorum. Çalışmanın veya çalışmamanın benim tercihim olduğu, sadece istediğim için evde oturup annelik yaptığımı veya sadece ben istediğim için kariyer basamaklarını tırmandığımı mesela. Seçmek zorunda olmadan hem anne olup hem de sevdiğim işi yapabildiğimi, babanın çocuk üzerinde anneyle eşit derecede sorumluluk sahibi olduğu, çalıştığım veya işten geç geldiğim veya işimi de çocuğum kadar sevdiğim için toplumsal baskıya maruz kalmadan, çürümüş vicdanlar tarafından acımasızca eleştirilmeden sadece var olduğumu ve hafifçe yaşadığımı hayal ediyorum.

Milan Kundera’nın “Var Olmanın Dayanılmaz Hafifliği” kitabını ne zaman görsem, bir kadın olarak yaşamanın ne kadar ağır olduğu gerçeği yankılanıyor aklımda. Oysa ki biz sadece var olmak istiyoruz. Hayatımızın herhangi bir döneminde toplumsal kalıplar tarafından sıkıştırılmadan var olmak, hangi cinsiyette var olacağımızı kendimizin belirlemediği bu dünyada hayatımızı sürdürmek istiyoruz.

Şimdi beni en çok düşündüren ise çalışabiliyor, toplumsal alanda kendimize yer bulabiliyor olmamızın sonucu olarak omuzlarımıza yerleştirilen yükler. Üniversiteye gidebilmek ve kendimize profesyonel hayatta bir yer edinebiliyor olmak, maalesef geleneksel hayatta hiçbir değişiklik yaratmadı. Kişisel farklılıklarımız göz ardı edilerek, toplumsal kuluçka makinelerinden çıkmışçasına bir hayat belirlememiz bekleniyor.

Buna karşılık bütün politik düzenlemelere rağmen, dünya genelinde erkeklerin kazandığı her bir dolar için kadınlar elli dört cent kazanıyorlar. Bu durum buz dağının yalnızca görünen kısmı. Aradaki farkı kapatmak ise ekonomistlere göre en iyi ihtimalle 202 yıl alacak. 202 yıl önceki halimizi biliyoruz değil mi? Sanayi devriminden önceki kadınlar ailelerindeki erkeklerin adlarıyla bilinen ve hiçbir hakkı olmayan varlıklardı sadece. 202 yıl sonra başka bir şekilde yine eşitsizlik çukurunda yüzüyoruz. 202 yıl sonra gerçekten ekonomistlerin tahmini gerçekleşecek mi? Peki o zaman biz kadınları bekleyen tehlike ne olacak?

Dünya çapındaki gelir eşitsizliği buna nasıl baktığınıza göre değişiyor. Son yıllarda üniversitelerde kadınların kendilerine yer bulmuş olması, birer lütufmuş gibi önümüze serildi. Ve ne yaparsanız yapın, doktor, avukat veya devlet başkanı da olsanız fark etmiyor, tam zamanlı işte çalışan bir kadın olduğunuzda, erkekten önce eve gidip ev işlerini ve yemeği halletmiş olmanız bekleniyor. Ortalama çalışan her kadın, aynı seviyedeki erkek çalışandan günde 9 saat daha fazla çalışmış oluyor. Ama aynı ücret veya çok daha aşağısı ile. 202 yıl sonra eşitlenebileceğimizi söyleyen ekonomistlerin, acaba 202 yıl sonra karşımıza çıkabilecek olan eşitsizliği düşündüler mi, çok merak ediyorum.

4857 sayılı İş Kanunun 5. Maddesi ile işverenlere eşit davranma yükümlülüğü getirilmiştir. Buna göre işveren iş sözleşmesinin yapılması aşaması da dâhil olmak üzere iş ilişkisinin şartlarının oluşturulmasında, sürdürülmesinde ve sona erdirilmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce gereğince farklı işlem uygulayamayacaktır. Çok güzel bir düzenleme değil mi?

Ama şöyle bir oturup düşündüğümüzde henüz iş görüşmesinde kaç insan kaynakları müdürü biz kadın çalışanlara evlilik veya çocuk düşünüp düşünmediğimizi sordu, sayabilir miyiz? Kaç işyeri süt izni kullandığınız zaman size mobbing uygulayarak işten çıkmak zorunda bıraktı? Kadın çalışanlar maalesef bir sürü diğer hakkı gibi bu haklarından da bihaberler. Eğer, işvereniniz size iş görüşmesinde şu kadar süreyle hamilelik düşünmezsen işe alabilirim derse veya primle çalıştığınız ve çok da başarılı olduğunuz işyerinde sizin yerinize hiçbir haklı gerekçesi yokken diğer erkek çalışanı terfi ettirdiyse, maaşınızın 4 katına kadar tazminat hakkınız doğuyor: Ayrımcılık tazminatı. Evet, biz çalışanlar genelde kıdem tazminatı ve diğer bilinen ücret haklarımızı biliyoruz ama maalesef ayrımcılığa karşı da tazminat hakkımızın olduğunu bilmiyoruz.

Fransız ekonomist Pierre-Samuel Dupont de Nemours 1771 yılında yayımladığı makalede “kölenin çalışması ile gönüllü işçinin çalışmasının maliyetlerini” karşılaştırır. Ve, köle çalıştırmanın işverene, ücretli işçi çalıştırmaktan daha pahalıya mal olduğunu rakamlarla ispat eder. Bu da köleliğin kaldırılmasını hızlandırır. Kadınların oy kullanma ve profesyonel hayatta var olmasının da bu duruma benzediğini düşünmeden edemiyorum. “Tamam, madem çalışmak istiyorsunuz buyurun” dediler bize. “Ama her şeyden siz sorumlusunuz; iş yerindeki stresle başa çıkabildiğinizi kanıtlayacaksınız, yaşınız geçmeden evlenip çocuk yapacaksınız, evin ve çocuğun sorumluluğu sizin, ayrıca güzel görünmek zorundasınız yoksa pek dikkatimizi çekemezsiniz…” Bu ve bunun gibi dayatmalar özgürlük ve eşitlik gibi söylemler altında saklanıyor ama biz kadınlar bu yükü her zaman hissediyoruz.

Neden kız çocuklarının büyüdükçe gözlerindeki ışığın kaybolduğunu düşünüp duruyordum. Sonra kendimde buldum, eskiden kaç yaşında olursam olayım sekerek yürümekten gocunmaz ve ağız dolusu gülerdim. Şimdi attığım adımlarda eklenen on kiloluk ağırlıklar varmış gibi yavaş yürüyor ve gülmelerim tebessümü zor geçiyor. Zaman mı bunu yapıyor kadına diye düşünürken, bizi yoranın sistem olduğunu gördüm.

Hangi çağda olduğunuzun ve hatta nerede olduğunuzun önemi yok; uzak zamanlarda Ortadoğu’da doğmuş bir kadınsanız taşlanarak öldürülme tehlikesi ile karşı karşıyasınızdır, Roma’da doğduysanız da pazarda satın alınan attan daha değerli olmayan, eşya hukukuna tabi bir malsınızdır. Endüstriyel dönemde ise ellerinizin mahareti sebebi ile kölelikten daha ağır şartlarda günde yirmi saat çalıştırılan, yine de hakkını almayansınızdır. Kadınlar üzerinde kurulan baskının belli coğrafyalara özgü olduğunu söyleyemeyiz; Sudan’daki bir kadın cinsellikten zevk almaması için zorla sünnet edilirken, Avrupa’daki kadın toplumda kendine yer bulmak için vajinal estetik olmak zorunda olduğunu hissediyor. Bana göre her ikisi de boyunduruk. Kadının sadece var olarak yaşayamayacağı algısının bir türevi.

Çalışabilmek veya oy kullanabilmek gibi bize çok basit gelen haklarımızı, yıllar önce sokak eylemlerinde hayatları pahasına elde eden kadınlara borçluyuz. Peki, biz yarının kadınlarına ne bırakacağız? En azından onların kanı pahasına aldığımız haklarımızı koruyabiliriz. Yarın hepimiz ayrımcılık yasağının farkında olarak işlerimize gideceğiz veya iş görüşmesinde bize anne olup olmayacağımızın sorulmasına müsaade etmeyeceğiz. Zaten var olan haklarımıza sahip çıkmayı, kızlarımıza borçluyuz.

İlginizi çekebilir: Aldığımız kararları hayata geçirebilmek için: Her daim “uyanık” olmak ve haklarını bilmek

Sena Akparlak: 2012 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde okumaya başlayarak Adana - İstanbul arasında sürecek maceralarıma başladım. Hukuk benim adalet dağıtma ve eşitlik idealimdi, edebiyat ise her zaman hobiden öteye taşımayı hayal ettiğim ikinci kimliğim. Günlerimi okuyarak ve yeni şeyler keşfederek geçirdiğim öğrencilik hayatıma bir dergide yazarlık ve daha sonra yayın kurulu üyeliği yapmayı sığdırdım. Kadın hakları ve sosyal hayatta kadının var olabilme mücadelesinde hem psikolojik hem de hukuksal açıdan verilmesi gereken savaşın bir tarafı olarak, şu anda Adana - İstanbul arasında faaliyet gösterdiğim avukatlık ofisimde çalışıyor bir yandan da kadın hakları araştırmaları, edebiyat ve sosyolojik yazılar yazıyorum.

‘Evdeki herkes barista’: Bosch VeroBarista ile kahve deneyiminizi zirveye taşıyın

Kahve, şüphesiz ki pek çoğumuz için lezzetli bir içecekten çok daha fazlası; adeta bir tutku, bir ritüel… Sabahın ilk ışıklarında enerji veren, gün içindeki küçük molalarda kendimizi şımartmamızı sağlayan, bazense sohbetlerin tadını ikiye katlayan en keyifli eşlikçi. O yüzden günün farklı anlarını, farklı kahvelerle taçlandırmak gibisi yok; ne de olsa her anın kendine has bir kahvesi var. Güne enerjik bir başlangıç yapmak için yoğun aromalı bir americano ya da gün içinde en sevdiğimiz tatlının yanında yumuşak içimli bir cappuccino en iyi seçim olabilir.



Peki ya bu seçimlerimizi evde barista ustalığıyla hazırlayabilir miyiz? Elbette. Bosch Tam Otomatik Kahve Makinesi VeroBarista ile günün her anına ve her damak tadına uygun lezzetli kahveler hazırlamak mümkün; çünkü VeroBarista ile evdeki herkes barista. Her fincanınızı ustalık eserine dönüştürmeye hazırsanız, işte VeroBarista ile yapabilecekleriniz:

Kahve çekirdeklerini dilediğiniz gibi öğütebilirsiniz

Barista ustalığında lezzetli kahveler hazırlayabilmenin ilk adımı, kahve çekirdeklerini doğru bir şekilde öğütmekten ve tazeliği korumaktan geçiyor. Güzel haber; VeroBarista tüm bunları sizin için yapıyor. CreamDrive, yüksek kaliteli seramik kahve öğütme ünitesi ve özel aroma koruyucu çekirdek haznesi ile günün her saati taze çekilmiş kahve çekirdekleriniz hazır.

Üstelik çekirdek öğütme inceliğini de dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Arka arkaya iki öğütme ve ısıtma sayesinde ekstra güçlü kahvenizi tadı daha az acı olacak şekilde hazırlayabilirsiniz. AromaDouble Shot Fonksiyonu ile kahve aromasından ödün vermeden ekstra yoğun kahveler hazırlamak da mümkün. E bir barista daha ne ister, öyle değil mi?

Farklı anları, farklı kahve çeşitleriyle taçlandırabilirsiniz

Taze çekilmiş kahve çekirdeklerinin mis kokusunun yanı sıra kahve hazırlamanın en güzel yanlarından biri de hiç şüphesiz her damak zevkine uygun farklı seçenekler yapabilmek. Sert tatları sevenler, yumuşak içim tercih edenler ya da daha eğlenceli köpüklü bir şeyler arayanlar… VeroBarista’da herkes için bir şeyler var. Cappuccino, flat white, latte macchiato, sütlü kahve, OneTouch Function ile hepsini tek tuşla hazırlayabilirsiniz. Dahası, yoğun tatları seviyorsanız americanonuz da VeroBarista ile hazır.

Belirtmekte fayda var ki; bir barista ustalığında kahve hazırlayabilmek için özellikle sütlü kahvelerde doğru lezzeti yakalayabilmenin en önemli sırrı sütün sıcaklığını ve kıvamını doğru ayarlayabilmek. Neyse ki VeroBarista, ideal demleme sıcaklığı konusunda tam bir usta. Sütlü kahvelerde bile mükemmel sıcaklığı yakalıyor, süt köpüğü ve sıcak su hazırlama seçenekleri ile her kahve türünü lezzetten ödün vermeden hazırlıyor. Ayrıca sütlü kahveleriniz için de hortumlu süt adaptörü sayesinde esnek çözümler sunuyor. İster kutudan, ister şişeden, ister kendi termosundan süt alın, VeroBarista ile sonuç hep aynı; hep mükemmel.



Kişisel tercihlerinizi kaydedebilirsiniz

Geçek bir barista kahve hazırlarken mutlaka kişisel dokunuşlarıyla fark yaratır; VeroBarista da evdeki herkesin kendi ‘barista’ dokunuşunu ekleyebilmesi için kişiselleştirilmiş tercihlere göre 4 adede kadar favori kahve kaydedebilme özelliğine sahip. Böylece her yudumda tam da istediğiniz gibi bir lezzete kavuşabilirsiniz. Ayrıca evinizde baristalığı başkasına devretmeniz gereken anlarda da kahvenizin yine tam istediğiniz gibi hazırlanacağından da emin olabilirsiniz 🙂 Sıfır risk, bol lezzet…

En sevdiğiniz kahveyi, en sevdiğiniz fincanda içebilmeniz için de VeroBarista üstüne düşeni yapıyor ve yüksekliği ayarlanabilir kahve çıkışı sayesinde 15 cm yüksekliğe kadar ayarlanabiliyor. En uzun latte macchiato bardaklarınızı bile rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Zamandan ve enerjiden tasarruf edebilirsiniz

Kahve hazırlarken lezzet kadar önemli bir şey daha varsa; o da şüphesiz ki zamandan ve enerjiden tasarruf edebilmek. VeroBarista, minimum ısınma süresiyle 45 saniye gibi çok kısa bir zamanda kahvenizi hazır hale getiriyor. Ayrıca her kahveden sonra autoMilkClean süt temizleme sistemi ile tam otomatik temizlik sunuyor ve kolayca çıkartılabilir damlama tepsisi, kahve posası kabı ve süt ağızlıkları bulaşık makinesinde yıkanabiliyor. Yani kahve keyfiniz bittiğinde sizi temizlikle hiç yormuyor. Ve son olarak ZeroEnergy Auto-off otomatik kapanma özelliği ile belirlenen saatten sonra enerji tasarrufu yapmak için kapanıyor, sizi düşündüğü kadar çevreyi de düşünüyor. Kim hem çok lezzetli kahveler yapan hem de akıllı özellikleriyle kahve hazırlamayı mükemmel bir deneyime dönüştüren böylesi bir yardımcıyı evinde istemez ki?

Siz de evinizin baristası olmaya hazırsanız, en lezzetli kahveleri kendi damak tadınıza göre ayarlamak ve her defasında mükemmel sonuçlar elde etmek için hemen tıklayabilir, VeroBarista ile tanışabilirsiniz.

*Bu yazı Bosch katkılarıyla hazırlanmıştır.



21 Günde Ustalaş: Hayatınızı dönüştürmenin kısa rehberi

Günümüz dünyasında insanlar hızlı ve etkili çözümler ararken, uzun vadeli değişikliklerin ne kadar süre gerektirdiği sorusu akıllarda yer ediyor. Araştırmalar, bir alışkanlık kazanmanın 21 günlük bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu gerçek, “21 Günde Ustalaş” serisini şekillendiren temel düşünce. Omega Yayınları’nın yayımladığı ve Marie-Claire Carlyle, Leon Nacson ve David A. Phillips gibi alanında prestijli yazarların katkıda bulunduğu seri, hayatın farklı alanlarında bir dönüşüm yaşamak isteyen okurlara kısa ama derinlemesine bir yolculuk sunuyor. Peki, bu serinin her kitabı, okura nasıl dokunuyor? Gelin, seriye birlikte göz atalım.



Marie-Claire Carlyle-Para Mıknatısı: Zenginliğe Giden Yolda Bir Yol Haritası

Serinin ilk kitabı olan Para Mıknatısı, parayla olan ilişkimize yeni bir perspektif getiriyor. Carlyle, paranın sadece maddi bir unsur olmadığını, aynı zamanda kişisel değerimizin ve başkalarına sunduğumuz katkının bir yansıması olduğunu öne sürüyor. Kitap, okuyucuları “zengin” olmanın ötesine taşıyarak, yaşamlarında gerçekten neye değer verdiklerini sorgulamalarına yardımcı oluyor. Paranın bir enerji olduğu fikri üzerine kurulu bu kitap, hayata daha fazla refah çekmek isteyenler için önemli adımlar sunuyor. Okur, mevcut finansal alışkanlıklarını gözden geçirmeye ve “para mıknatısı” olma yolunda ilerlemeye davet ediliyor. Carlyle’ın dili basit ama etkileyici. Kitap, “Paranın Değeri” ve “Niyet Etmenin Gücü” gibi bölümlerle, paraya olan bakış açınızı tamamen değiştirebilir. Ancak bu kitap, sadece bir kişisel gelişim kitabı değil; alışkanlıkları kökten dönüştürmek isteyen herkes için bir rehber niteliğinde. Para ve refah konusunda mevcut düşünce kalıplarını yıkmak isteyen okurlar için güçlü bir başlangıç noktası sunuyor.

Leon Nacson-Rüyalar: Bilinçaltınızı Keşfetmek İçin Bir Araç

Serinin ikinci kitabı olan Rüyalar, sadece uyku sırasında yaşadığımız olayların ötesinde, bilinçaltımızın derinlerine bir yolculuk yapmamıza yardımcı oluyor. Nacson, rüyaların anlamını çözebilmek için onları hatırlamanın önemini vurgularken, okuyuculara kendi rüya günlüğünü tutmanın faydalarından bahsediyor. Modern yaşamın karmaşasında, rüyalarla ilgili sembollerin ve temaların nasıl çözüleceğine dair pratik bilgiler sunuyor. Kitap, rüya yorumlamada bireysel deneyime önem vererek okuyucunun kendi rüyalarının dilini öğrenmesini sağlıyor. Rüyaların sembolizmi üzerine yoğunlaşan bölümler, okurun bilinçaltına dair ipuçlarını yakalamasını kolaylaştırıyor. “Düşmek, Uçmak ve Kovalanmak” gibi herkesin yaşamış olabileceği rüya temalarına açıklık getirirken, kişinin ruhsal yolculuğunda bir rehber olma niteliği taşıyor. Nacson, rüyaların günlük hayatımızdaki yansımalarına dikkat çekiyor; bu da kitabı okura bilinçaltıyla ilgili derin bir keşif fırsatı sunan önemli bir araç haline getiriyor.

David A. Phillips-Numeroloji: Sayıların Gizemli Dünyası

Üçüncü kitap Numeroloji ise, yaşamın derin sırlarını anlamak için sayıların gücüne odaklanıyor. Phillips, Pisagor’un öğretilerine dayanan bu kadim bilim dalını modern hayata uyarlayarak, insanların kendilerini ve çevrelerindekileri daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Numeroloji, sadece kişilik analizi değil; aynı zamanda kariyer seçimleri, ilişkiler ve ruhsal gelişim açısından da rehberlik sunuyor. Phillips, kitabında sayılara dair teorik bilgilere ek olarak, gerçek dünyadan ünlü örnekler sunarak konuyu daha somut bir hale getiriyor. “Ruh Sayıları” ve “Adların Gücü” gibi bölümler, okurların kişisel yaşamlarına dair önemli çıkarımlar yapmasına olanak tanıyor. Numerolojiye ilgi duymayanlar bile, bu kitap sayesinde yaşamlarını yeni bir gözle değerlendirmeye başlayabilir.

21 Günlük Yolculuk: Alışkanlıklar ve Dönüşüm

Bu seri, alışkanlıkların nasıl şekillendiğine ve yaşamda yeniye yer açmanın neden önemli olduğuna dair kapsamlı bir rehber niteliğinde. Her kitap, 21 gün boyunca okuru derin bir içsel yolculuğa çıkarıyor ve bir yandan kısa süreli bir rehber gibi görünse de her birinin arkasında büyük bir felsefi altyapı bulunuyor. Para Mıknatısı, finansal refahın anahtarlarını sunarken; Rüyalar bilinçaltımızı çözmemize yardım ediyor ve Numeroloji kişisel potansiyelimizi anlamamıza kapı aralıyor. Bu serinin en büyük gücü, herkesin hayatında bir noktada değişiklik yapma ihtiyacını hissetmesi ve 21 gün boyunca süren bu küçük ama etkili adımların, büyük dönüşümlere yol açma potansiyelinde yatıyor. Her kitap, farklı bir tema etrafında dönse de ortak payda: Bireyin kendi gücünün farkına varmasını sağlamak ve bunu bir alışkanlığa dönüştürmek.



Sonuç olarak, “21 Günde Ustalaş” serisi, hayatta bir adım öne geçmek ve yeni bir başlangıç yapmak isteyenler için ilham verici bir çalışma. Her kitabın derinliği, okurun kendine dair yeni keşifler yapmasına olanak tanıyor. Seriyi okurken hem kişisel gelişiminize katkıda bulunacak hem de alışkanlıklarınızı yeniden gözden geçireceksiniz. Hayatta yeni bir sayfa açmak için siz de bu 21 günlük yolculuğa çıkmaya hazır mısınız?

Bu yazı Deniz Poyraz tarafından kaleme alınmıştır.

İlginizi çekebilir: Yaratıcılık bir hayal mi? Yaratıcı olmak mümkün mü? İyi ama nasıl?



İlgili Makale