Yazılarımı düzenli takip edenler bilir, bilmeyenler için de şöyle söyleyeyim: Ben yaklaşık 2 yıldır plastik tüketimimi azaltmaya çalışıyorum. Atıksız yaşam için ilk icraatım pet şişede su almamak oldu, eve arıtma kurdurup cam su şişeleri aldım ve kendi suyumu yanımda taşımaya başladım. Bunu naylon poşetler takip etti. İki bez çanta edindim ve alışverişlerde poşet almamaya başladım ki ben bunu yapmaya başladığımda henüz poşetler ücretli olmamıştı. Bu iki yıllık süreçte ise tek kullanımlık plastiklerin tamamını hayatımdan çıkardım, bulaşık deterjanımı kendim yapmaya başladım, hatta şampuanı bile bıraktım. Yaptıklarımın da sadece çevre için değil, hayat kalitem için de büyük faydalarını gördüm. Hala da plastik tüketimimi daha da azaltmamı sağlayacak yöntemleri araştırıyorum, kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
İlginizi çekebilir: Atıksız yaşam için tek motivasyon çevre değil: Bu süreçte neler kazandım?
Bu haftaki yazımda, bu yolculuğa ilk başladığımda baş etmem gereken ve çevreme sıfır atıkçı olduğumu söylediğimde bana en çok yöneltilen bir soruya cevap vermek istedim: Elinde kalan plastiklere ne olacak?
Bu zamana kadar plastiklerle hep iç içe yaşadık. Mutfaktan banyoya, balkondan çocuk odasına kadar evimizin her köşesinde belki de onlarca plastik eşya var. Bunlardan bazıları tek kullanımlık, yakın zamanda çöp olacak eşyalar. Bazıları ise sapasağlam, hala üretim amacını yerine getiriyor. Plastiksiz bir hayata alışmaya çalışırken bu eşyalarla nasıl başa çıkacağız?
Kullanabiliriz
Hala iyi durumdaysa ve iş görüyorsa neden elden çıkaralım ki? Sıfır atık, plastik düşmanlığı değildir. Plastiğin çöp olmasına karşıdır. Eğer evinizde hala kullanılabilecek durumda, sağlam ve ihtiyaç duyulan plastik eşyalar varsa, kullanmaya devam edin.
Özellikle su ile iş yaparken kullanılan plastik eşyalar, leğen, temizlik kovası, sebze kurutucu… Sizi bilmem ama ben salata yıkarken ya da yerleri silerken de her zaman bu plastik eşyaları kullanıyorum ve açıkçası, bu eşyalar kullanılmaz hale gelene kadar da yenisini almaya niyetim yok. Yenilemem gerekirse, plastik yerine kullanabileceğim alternatif ürünler araştırabilirim ama şimdilik elimdekileri çöpe atıp masrafa girmemin ne bana ne de çevreye bir faydası var.
Kullanabilecek birine verebiliriz
Sağlam da olsa, elinizdeki plastik bir eşyayı artık kullanmak istemiyor olabilirsiniz. Elinizden çıkarmak istediğiniz ama hala sapasağlam bir plastik eşyanız varsa, bu eşyayı kullanabilecek birine verebilirsiniz. Gereçlerin ikinci el kullanımı, işlevini kaybetmemiş eşyaların değerlendirilmesi ve oluşacak atık miktarının azalması açısından çok daha sürdürülebilir bir yaklaşım.
Farklı bir kullanım alanı bulabilirsiniz – ileri dönüşüm
Artık iş göremez hale gelmiş bir plastik eşyanız varsa ama çöpe atmak istemiyorsanız, ileri dönüşüm ile değerlendirebilirsiniz. Bu sayede materyalin kullanım ömrünü uzatmış, çöpe atılmasını geciktirmiş ve kendi tasarımınız olan yepyeni bir eşyaya sahip olmuş olursunuz.
İlginizi çekebilir: Atıkları değerlendirmenin iki farklı yolu: Geri dönüşüm ve ileri dönüşüm
Son seçenek: Geri dönüşüm
Kullanılamayacak, hatta ileri dönüşüm bile yapılamayacak kadar hasar görmüş plastik eşyalarınız varsa, bu eşyaları ümitsizce elde tutmaya çalışmanın bir anlamı yok. Yine de en azından çöpe atmak yerine geri dönüşüm kutularına atın. Bu sayede plastik eşyalarınız okyanusları kirletmek yerine, hammaddeye dönüştürülerek üretime katkı sağlayabilir.
Bilinçli bir tüketici olmadan önce aldıklarımızdan pişmanlık duymak da, hepsinden kurtulup evi plastikten arındıracağım diye iş görür eşyaları çöpe atmak da çözüm değil. Olan oldu. Tek yapabileceğimiz elimizdekileri nasıl değerlendirebileceğimizi düşünmek ve yeni bir eşya alırken plastikten mümkün olduğunca uzak durmak.
Kaynaklar
Atıksız Ev
İlginizi çekebilir: Plastik kirliliğinin başrol oyuncusu: Mikroplastikler