Ata Doğruel’in OMM’da gerçekleşen “Işık Kaynağı” performansı

Sıra dışı bir deneyim yaşamaya ne dersiniz? İnsanlar olarak birbirimize ne denli ihtiyacımız olduğunu ve hayatın gerçekleriyle sanatın nasıl bir kesişim kümesi yarattığını keşfetmek için ruhunuzu sanatla besleyecek bir etkinlik OMM’da. OMM – Odunpazarı Modern Müze’nin ev sahipliği yaptığı, Performistanbul işbirliğiyle ve Simge Burhanoğlu küratörlüğünde performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 gün / 960 saat aralıksız gerçekleştirdiği “Işık Kaynağı” performansını deneyimlemek için son gün 17 Aralık Cumartesi. TEPTA sponsorluğunda gerçekleşen ve 2020 yılında İdil Tabanca Koleksiyonu’na dahil olan “Işık Kaynağı”, Türkiye’de bir müzenin ev sahipliği yaptığı ilk en uzun süreli ve kesintisiz performans olma özelliğini de taşıyor.

OMM’da devam eden “Yas ve Haz” sergisine paralel olarak izleyici ile buluşan “Işık Kaynağı”, performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 yaşına gireceği 2031 senesine kadar birbirinden farklı 7 Kasım’dan bu yana müze içerisinde belirlenen karanlık bir odada 40 gün / 960 saat boyunca aralıksız kalan sanatçının tek ışık kaynağı içeriye mum getiren ziyaretçiler olmaya devam ediyor. Oda sadece ziyaretçi orada kaldığı sürece aydınlanıyor ve sanatçı, mum getiren her bir katılımcının fotoğrafını çekerek süreci dokümante ediyor. Bu sayede performansın bir parçası haline gelen katılımcılar bu deneyimi adeta sanatçının gözleri rolünü üstlenerek yaşıyorlar. Bugüne kadar “Işık Kaynağı” performansını 1.210 kişi ziyaret etti, mum ile gelen 810 kişi ise fotoğraflarıyla birlikte performansın parçası haline geldi.

“Işık Kaynağı” bu yönüyle aynı zamanda insanların birbirlerine duydukları ihtiyaca dair performatif bir yorum sunuyor. Hayatın gerçekliği ile sanatın sınırlarının kesiştiği 40 günlük süreçte Doğruel, toplumsal yaşam ve sosyal ilişkilerin yanı sıra bedensel, ruhsal ve zihinsel sınırlar ve değişimler üzerine gözlem yapma fırsatı sunarken, sanatçı/seyirci ayrımının belirsizleştiği bir ortamda katılımcıları da bu sürece dahil ediyor.

Sanatçının toplumdan izole geçirdiği 3 yıllık süreç içerisinde “insan insanın ışığıdır” fikrinden ortaya çıkan performans, ayrıca süresi itibariyle de 40 sayısının doğu/batı kültürlerinde yer alan kadim tarihine bir referans niteliğinde. Sanatçı ‘40’ serisini; 40 yaşı törensel bir karşılayış, 40 sayısının gizemli gücüne bir göz kırpış olarak da görüyor.

Performans özelinde “Benim 3 senedir yaşadığım izolasyonu, tüm dünya pandemi sebebiyle yaşadı. Bir anda izole olan insanlar, toplumsal ve sosyal ilişkilerin ihtiyacını süreç ilerledikçe görmeye başladılar.” yorumunda bulunan Doğruel, soyutlanma, dayanıklılık gibi kavramlar üzerine yoğunlaşarak, bedensel ve zihinsel sınırlarını zorlayan performans çalışmalarıyla dikkat çekiyor. Performans sanatına bakışını “Performanslar arasında sürdürdüğüm yaşam, sadece bir sonraki performansı beklemek ve ona hazırlanmak demek, esas dünyam, hayatım performansı icra ettiğim, içinde olduğum zamanlar” şeklinde açıklayan sanatçı, 6 hafta boyunca güneş görmeyen bir odada kalarak günün evrelerini, zaman ve gece – gündüz kavramını değiştirerek, performans sanatı tarihinde ender rastlanan bir çalışmaya imza atıyor.

Geceleri ve Pazartesi günleri de dahil olmak üzere 24 saat boyunca OMM’da ziyaret edilebilen ve 30 günden fazla zamandır devam eden “Işık Kaynağı” performansını deneyimlemek ve bir parçası olabilmek için son 1 hafta.

OMM’da devam eden, yerli ve yabancı 38 sanatçının eserlerinin yer aldığı “Yas ve Haz” başlıklı karma sergiyi, etkinlik ve eğitim programlarını takip etmek için www.omm.art adresini ziyaret edebilirsiniz. Ziyaret saatleri, bilet fiyatları, rehberli turlar ve ulaşım hakkında detaylı bilgi için: https://www.omm.art/tr/ziyaret omm.art | @ommxart

Ata Doğruel

Ata Doğruel (d. 1991, Kütahya), performanslarında soyutlanma, dayanıklılık gibi kavramlar üzerine yoğunlaşarak, uzun süreli performanslar ile bedensel ve zihinsel sınırlarını zorlamayı hedeflemektedir. Lisans eğitimine Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başlayıp Medya ve Görsel Sanatlar Fakültesi’nde eğitimini tamamlamıştır. Sanatçı 9 günlük açlık, 13 günlük sessizlik gibi kendini, doğayı, evreni keşfederek başladığı süreçte, en son aralıksız 28 gün boyunca beslenme eylemini halka bırakarak daha fazla soru üretmeyi amaçladığı performanslar gerçekleştirmiştir. Doğruel, performans sanatını bu yolda aracı olarak kullanmakta ve anlam arayışını sürdürmektedir.

Sanatçının başlıca performansları arasında; Performistanbul’un Simge Burhanoğlu küratörlüğünde gerçekleştirdiği İhtiyaç: Sen 672 saat Canlı Süreç kapsamında Tevazu (solo) (İstanbul, 2018), “Venice International Performance Art Week” Co – Creation Live Factory Prologue 1 kapsamında Eva Martino ile We have just only met (Venedik, 2017), Pedro Gómez-Egaña ile Eşyaların Etki Alanı, “15. İstanbul Bienali” kapsamında (Galata Rum Okulu, İstanbul, 2017), Performistanbul ile Simge Burhanoğlu küratörlüğünde Elçi (solo) (Pera Müzesi, İstanbul, 2017) ve Performistanbul ile “Zilberman Projects” kapsamında Sonsuz Tarla (solo) (Zilberman, İstanbul, 2017) bulunmaktadır.

OMM’da Devam Eden Yas ve Haz Sergisi

OMM açılışının 3’üncü yıl dönümünü, yerli ve yabancı 38 sanatçıyı bir araya getirdiği “Yas ve Haz” başlıklı karma sergi ile 7 Eylül 2022 tarihinde karşıladı. İnsan olmaya dair mutluluk, üzüntü, öfke, korku, şaşkınlık, iğrenme, küçümseme ve utanç gibi duygularla birlikte aynı bedende yas ve haz gibi çelişkili halleri de eşzamanlı olarak mümkün kılan tüm mekanizmaları odağına alan sergi, resimden fotoğrafa, heykelden video ve yerleştirmeye kadar uzanan çeşitli disiplinlerde üretilmiş eserlere yer veriyor. “Yas ve Haz” 30 Temmuz 2023’e kadar OMM’da ziyaret edilebilecek.

OMM Hakkında

Dünyaca tanınan Japon mimarlık ofisi Kengo Kuma and Associates’ın (KKAA) imzasını taşıyan ve etkileyici tasarıma sahip 4,500 m²’lik müze alanıyla OMM, eğitim programları, seminerler, sanatçı buluşmaları, atölye çalışmaları ve dinamik sergi programıyla kültürel gelişimin artırılmasını ve gençlerin sanatsal birikiminin güçlenmesini hedefliyor. Polimeks Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve koleksiyoner Erol Tabanca tarafından Eskişehir’de kurulan ve 7 Eylül 2019 tarihinde kapılarını ziyaretçilerine açan OMM’da koleksiyon sergilerinin yanı sıra, farklı disiplinlerden çağdaş sanatın uluslararası isimleri evrensel bir bakışla süreli sergi programında yerini alıyor.

İlginizi çekebilir: The North Face sponsorluğundaki Geyik Koşuları 11 Aralık’ta Belgrad Ormanı’nda