Bizim için özel olan, gördüğümüzde kalp atışlarımızı hızlandıran kişilerle karşı karşıya geldiğimizde; hepimizin hissettiği farklı durumlar ve duygular vardır. Bu duygular bazıları tarafından karmaşa, bazıları tarafından hislerin yoğunluğu, bazıları tarafındansa yalnızca hoşlanma olarak tanımlanır. Peki deneyimlediğiniz şeyin aşk, sevgi ya da cinsel arzu olduğunu nasıl anlarsınız?
1970’lerde sosyal psikolglar ‘’aşk’’ olgusu üzerine geniş çaplı araştırmalar yürütmeye başladılar. Sosyal psikolog Zick Robin, hoşlanma ve aşk duygularının ayırt edilebilmesi için aşağıda yer verdiğimiz bir skala hazırladı. Rubin’e göre, hoşlandığımız kişilerle beraber vakit geçirmekten ve bu kişilerin bakış açılarından etkileniyoruz; bu nedenle de bu kişilerle zaman geçirmeyi seviyoruz. Konu aşk olduğunda ise durum biraz daha derin bir boyut kazanıyor. Rubin’in yapmış olduğu bir çalışmada, aşk duygusunu deneyimleyen çiftler birbirinden yalnızca hoşlanan çiftlere göre daha fazla göz kontağı kuruyor ve daha uzun süre hiç konuşmadan bir arada kalabiliyorlar. Aşk, sevgiden farklı olarak daha fazla fiziksel yakınlık kurma ve karşımızdaki kişinin tüm ihtiyaçlarına cevap verebilme isteğini ortaya çıkarıyor.
Sosyal psikolog Elaine Hatfield ise aşk olgusunu iki farklı boyutta inceliyor: tutkulu aşk ve arkadaşlık boyutundaki aşk. Tutkulu aşk, yoğun duygusallık ve cinsel istek barındıran bir olgu. Arkadaşça olarak tanımlanan aşk çeşidinde ise karşılıklı saygı, ilgi ve güven duyguları ön planda. Hatfield’a göre tutkulu aşklar bir süre sonra arkadaşlık boyutuna kayabiliyor.
Tüm bu tanımlara göre karşınızdaki kişiye karşı hissettiğiniz şeyin ne olduğunu anlamak için aşağıdaki skalalardan yararlanabilirsiniz.
Sevgi skalası:
________’nın beni yargılaması özgüvenimi etkilemiyor.
________ şu ana kadar tanımış olduğum en sevilebilir insan.
________ ve ben birbirimize çok benziyoruz.
________ ve ben birbirimizle çok uyumluyuz.
Aşk skalası:
________ için her şeyi yaparım.
________ yanımda olmadığı zaman kendimi çok çaresiz ve yalnız hissediyorum.
________’nın ruhen, bedenen ve zihnen iyi olmasından ben sorumluyum.
________ ile beraberken yalnızca gözlerine bakarak bile saatlerimi geçirebilirim.
Arzu skalası:
______ ile kendimi sürekli aynı yatağın içinde hayal ediyorum.
______ ile yapmaktan en zevk aldığım şey, vücutlarımızın birbirimize temas etmesi.
______’nın ne düşündüğü ya da hissettiği aramızdaki ilişkiyi etkilemiyor.
______ ile olan ilişkimde benim için en önemli olan şey cinsel uyumumuz.
Kaynaklar:
Hatfield, E., & Rapson, R. L. (1993). Love, sex, and intimacy: Their psychology, biology, and history. New York: HarperCollins.
Rubin, Z. (1970). Measurement of romantic love. Journal of Personalityand Social Psychology, 16, 265-273.
Psychology Today