X

Artan sıcaklıklar insan beynini ve yaşamını nasıl etkiliyor?

Sıcak havaların sadece bunaltıcı olduğunu veya aşırı terlemeye yol açtığını mı düşünüyorsunuz? Öyleyse güncel araştırmaların sonuçları sizi çok şaşırtabilir. Çünkü son çalışmalara ve uzman görüşlerine göre yüksek sıcaklıklar depresyon riskinden suç ve şiddet oranının artmasına yaşamın çeşitli alanlarını olumsuz yönde etkiliyor. Bilim insanları ve doktorlar aşırı sıcak hava ile zayıf ruh sağlığı arasındaki karmaşık etkileşimi çözmeye çalışıyorlar ve elde edilen bulgular pek de iç açıcı değil.

Spike Lee’nin 1989 yapımı ırk gerilimini ele alan filmi Do The Right Thing’in şiddetli tepkileri tetikleyen yakıcı sıcaklıkların hüküm sürdüğü bir yılda geçtiğini biliyor muydunuz? Uzmanlara göre sıcak havalarda sosyal medya paylaşımları bile daha şiddetli oluyor ve Twitter gibi mecralarda nefret söylemleri artıyor. Hiç fark etmiş miydiniz? Peki, neden böyle oluyor, sıcak hava neden olumsuz duygu ve davranışları tetikliyor?

Son zamanlarda Amerika’nın kuzeybatı bölgesini vuran erken sıcak hava dalgaları nedeniyle uzmanlar yaz aylarında daha yüksek sıcaklıklarının gelebileceğini bu nedenle insanların hem kendilerini hem başkalarını koruyabilmeleri için yüksek sıcakların beyni nasıl etkilediğini anlamaları gerektiğini belirtiyor.

The Lancet Planetary Health’te yayınlanan bir araştırmaya göre sıcaklıklar normalin üzerinde olduğunda (ve evet 1 derece bile fazla yükseldiğinde) depresyon ve anksiyete riskinin de sıcaklığa bağlı olarak arttığına dikkat çekiyor. Uzmanlar, günden güne kötüleşen küresel ısınma nedeniyle ruh sağlığında çok daha ciddi bozulmaların olabileceği endişesi içerisinde.

Nature Climate Change Dergisi’nde yayınlanan bir başka araştırmaya göre ise Amerika ve Meksika’da ortalama sıcaklıkların 1°C yükselmesi, intihar vakalarındaki %1’lik artışla ilişkilendiriliyor. Araştırmalardan elde edilen bulgulara ve uzman görüşlerine göre iklim krizi nedeniyle aşırı sıcak günlerin sayısı her yıl artıyor ve bu durum, sosyal etkileşimleri ve kişisel refahı temel düzeyde değiştirerek mental istikrar için ciddi bir tehdit oluşturuyor.

California Üniversitesi Profesörü Robin Cooper, “İklim değişikliğini bir ruh sağlığı krizi olarak düşünmeye başlamalıyız. İklim değişikliğini bir halk sağlığı tehdidi olarak görmezsek, sağlık hizmeti sağlayıcıları olarak sorumluluklarımızı ihmal etmiş oluruz.” diyor ve bu konu ile ilgili daha fazla araştırmaya yatırım yapmak gerektiğinin altını çiziyor. Ayrıca şunu da ekliyor: “Sıcaklığın beyin fonksiyonlarını etkilediği bilinen bir gerçek, ancak tam olarak nasıl meydana geldiği hala tam olarak anlaşılamamıştır.”

Bilim insanları yüksek sıcaklıkların uyku düzenini bozmaktan hormon dengelerini alt üst etmesine kadar bir dizi birbirine bağlı faktörün etkili olabileceğini tahmin ediyor. Uzmanlara göre hava sıcaklığı serotonin düzeyini etkiliyor. Ve serotoninin saldırganlığı kontrol altında tutma rolü ve cilt sıcaklığı hakkındaki bilgileri beyindeki hipotalamusa iletme görevi tehlikeye giriyor. Bu da sıcaklığın beyinde birtakım bozulmalara neden olmasına zemin hazırlıyor.

Öte yandan, hava sıcaklıkları ve mental sağlık üzerine yapılan farklı araştırmalar konuya başka bir bakış açısı getiriyor. Bu konuda çalışmalar yürüten Brown Üniversitesi’nden Josh Wortzel’e göre intihar vakalarının ya da girişimlerinin en çok arttığı zamanlar yılın en sıcak günleri değil, sıcaklıkların dengesiz olduğu öngörülemez şekilde değiştiği günler, yani genellikle ilkbahar sonları veya yaz başı gibi. Wortzel’e göre hava sıcaklığındaki dalgalanmalar, yani büyük ve ani değişimler, sıcaklıkların yüksek olmasından daha tehlikeli.

Sonuç olarak yüksek sıcaklıkların ve beklenmedik hava durumu değişikliklerinin günümüzdeki en büyük sorumlusu olan iklim krizi, artık çok daha ciddi bir soruna işaret ediyor. Bu nedenle iklim krizi ve insan sağlığı üzerindeki araştırmaların artması ve bu konuda insanları bilinçlendirmeye yönelik adımların atılması gerekiyor…

Sıcak havalarda sağlığı korumanın yolları

Peki, bireysel anlamda neler yapılabilir? İşte sıcak havalarda bütüncül sağlığınızı korumanıza yardımcı olacak öneriler:

  • En çok dikkat etmeniz gereken konulardan biri dehidrasyon. Dehidrasyon, odaklanmanızı zorlaştırabilir, beyin sisi yaşamanıza neden olabilir, baş ağrısı, sıcak çarpması gibi olumsuz durumlarla karşılaşmanıza neden olabilir. Bu nedenle yeteri miktarda su içmeyi ihmal etmeyin. Unutmayın, vücut sıcak havalarda daha fazla su kaybeder, bu yüzden suyun önemine ekstra özen gösterin.
  • Bedeninizi mümkün olduğunca serin tutun. Eğer dışarıya çıkacaksanız ya mevsimine uygun, açık renklerde ve ince, terletmeyen kumaşlarda kıyafetler giymeyi tercih edin. Şapka ve güneş gözlüğünü de unutmayın. İç mekanlarda klima veya vantilatör gibi seçenekleri değerlendirin ve yaşam alanlarınızı serin tutun. Dilerseniz Sıcak yaz aylarında evinizi serin tutmanıza yardımcı olacak öneriler yazımıza da göz atabilirsiniz.
  • Güneşin tepede olduğu saatleri mümkünse dışarıda geçirmeyin. Sabah erken saatlerde veya akşam üstü güneş battıktan sonra dışarıya çıkın. Açık havada bulunmanız gerekiyorsa da güneşe maruz kaldığınız süreyi kısa tutmaya özen gösterin. Aksi halde güneşin olumsuz yanından daha fazla etkilenebilirsiniz. Ve mutlaka güneş koruyucu krem ile cilt sağlığınızı güvence altına alın.

  • Beslenmenize dikkat edin. Özellikle yaz aylarında sıcak havaların bunaltıcı etkisini hafifletmek için mevsime uygun ve hafif öğünlerle beslenmeye özen gösterin. Meyve-sebze ağırlıklı ve bol su içeren besinler tüketmeye çalışın. Ağır ve yağlı yemeklerden kaçının.
  • Stres yönetimi tekniklerini uygulayın. Mevsim fark etmeksizin iyi yaşam alışkanlıklarını benimsemek önemli olsa da aşırı sıcakların ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletmek için size iyi hissettirecek pratiklerden faydalanın. İlginizi çeken bir spor dalı veya hobi ile ilgilenin. Yoga yapın, meditasyonu deneyin. Kendinize iyi bakın.

İlginizi çekebilir: Sıcak havalarda beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenler

Kaynak: time, healthline

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale