Mutlaka duymuşsunuzdur, arıların ve arı ürünlerinin şifaları saymakla bitmiyor. Her şeyden önce, arılar ekosistemimizin işleyişi için inanılmaz bir öneme sahipler. Gıdalarımızın en az üçte biri, arıların tozlaşma işlemi sayesinde elde ediliyor. Anlayacağınız, arılar olmazsa, marketteki rafların çoğu boşalacak ve yiyecek çeşitliliğimiz ciddi anlamda azalacak. Düşünebiliyor musunuz, badem yüzde 100, elma yüzde 90, soğan yüzde 90, brokoli yüzde 90, ayçiçeği yüzde 90, pamuk yüzde 80 arılar sayesinde yaşama doğuyor? Çiçekli bitkilerin ve ağaçların yüzde 80’i arıların taşıdığı polenler sayesinde çoğalıyor.
Arıların bizlere sunduğu mucizelerden biri de propolis; hatta propolis süper gıda sınıfına giriyor. Propolis ve şifalarıyla ilgili Alman Apiterapi Derneği Onursal Başkanı ve Romanya Apiterapi Derneği Başkanı Dr. Stefan Stangaciu ile sohbet etme şansı yakaladım. Sohbetimizden notlarımı sizinle paylaşıyorum.
Apiterapi nedir?
Apiterapi 800’den fazla hastalığı önlemek, iyileştirmeye yardımcı olmak ya da iyileştirmek için arı ürünlerinden faydalanan, tamamlayıcı bir yöntemdir.
Arılar hangi ürünleri üretiyor?
Arılar uçan eczacılar ve doktorlardır. Kovanlar ise en iyi doğa hastanesidir. Çam ve çiçek balı, propolis, balmumu, arısütü, arı kovası havası, apilarnil, polen, arı ekmeği, arı zehiri birçok sağlık sorununun çözümüne yardımcı olur.
Arı ürünleri hangi alanlarda kullanılıyor?
Arı ürünleri, genetik dahil 40’tan fazla tıbbi uzmanlık alanında kullanılabiliyor. Yanık ve yara tedavisi ve bağışıklık güçlendirme bunlardan sadece birkaç tanesi.
Propolis nasıl elde edilir?
Propolis kovandan alındığında içeriğinde balmumu, arı kalıntıları, çevresel faktörlere bağlı kirlilikler bulunur. Bu nedenle mutlaka ekstraksiyon (özütleme) işleminden geçirilmesi gerekir. Yolsa gördüğünüz propolis tozu olarak satılan açık ve testten geçirilmemiş ürünlerde asfalt gibi kalıntıların dahi bulunması mümkün.
Propolis sağlığa nasıl katkıda bulunur?
Doğal antioksidanlardır. Aynı zamanda antibakteriyel ve antiviraldir. Antibakteriyel olmasına rağmen floramızda bulunan iyi bakterilere dokunmaz. Polifenol zenginidir. Bu nedenle bağışıklık sistemi için şifadır. Ancak burada önemli bir nokta var, bağışıklık sistemi baskılayıcı tedavi sürecinde olan organ nakli, benim gibi kök hücre nakli olmuş kişilerin nakil sonrası kullanması sakıncalı olabilir. Böyle bir tedavi sürecindeyseniz, mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Bal ve arı ürünlerinde kalite kontrolün önemi
Birkaç ay önce Netflix’te izlediğim bir belgeselde balın taklit ve tağşiş (bir şeyin içine başka bir madde karıştırma, katıştırma) oranı en yüksek gıda olduğundan bahsediliyordu. Hatta Amerika’ya özellikle Çin’den gelen ballarda sürekli yeni taklit yöntemleri bulunduğu dile getiriliyordu. Ülkemizde bal ihracatı yasak, ülkemiz içerisindeki ürünleri kullanıyoruz. Ancak yine de balarısının nereye konduğu bilinmediği için balın mutlaka analizlerden geçmesi gerekiyor. 2018 yılında Balparmak’a gelen balların %53,4’ü kontrollerden geçemediği için raflara koyulmamış ve tüketiciye sunulmamış. Propolisin ekstraksiyon (özütleme) işleminde de genellikle alkol kullanılır. Çözücü olarak etil alkol veya alkol türevi olan propilen glikol gibi taşıyıcıların kullanılması durumunda, günlük kullanım miktarlarına dikkat etmek gerekir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından propilen glikol’ün günlük kullanım miktarı, kilo başına 25 mg. ile sınırlandırılmıştır. Bu gibi çözücülerin özellikle çocuklarda kullanılması sakıncalı olabilir. Balparmak geliştirdiği özel ekstraksiyon yöntemi sayesinde, alkol kullanılmadan saflaştırılarak maksimum oranda etken maddeye sahip standart propolis elde edilebiliyor.
Dr. Stefan Stangaciu’nun bağışıklık artırıcı formulü
Dr. Stefan Stangaciu’dan özellikle kış ayları ve mevsim geçişleri için günlük kullanabileceğiniz bir bağışıklık artırıcı formül de aldım.
- 1 paket tek kullanımlık propolis
- 1 yemek kaşığı bal
- 1 damla kekik yağı
Hangi mevsim hangi arı ürünü kullanılabilir?
Dr. Stefan Stangaciu kış aylarında propolis, yaz aylarında bal, bahar aylarında polen kullanılmasını öneriyor.
Güncel paylaşımlarım ve yeni günlük bilgiler için Instagram hesabıma bakabilirsiniz.
Sevgilerimle, sağlıklı haftalar…
Referans:
Kearns, C. A., Inouye, D. W., 1993. Techniques for Pollination Biology. University Press of Colorado.
İlginizi çekebilir: Sağlıklı beslenmenin altın kuralı: Evde yemek pişirmek