Ailece gittiğimiz tatilde, köy pazarlarını gezerken tezgahlarda ‘mucize besin’ adıyla satılan bir ürün gördüm. Genelde ‘mucize içerik’, ‘tamamen doğal’, ‘asrın buluşu’, ‘süper besin’ gibi iddialı sloganlarla pazarlanan ürünler gördüğümde hızla uzaklaşırım. Ama bu sefer bu küçük kavonozlarda köylüler tarafından tanıtılan sarı taneli ürün dikkatimi çekti ve tezgaha yanaşıp içeriğinin ne olduğunu sordum.
Cevap: ‘Arı Poleni’. Yani? Yani -yapılan tanıtıma göre- arılar tarafından üretilen, doğanın en besleyici bileşenlerinden biri.
Bana anlatılanlara göre toplanması sırasında arı yaşamı ve kovan düzeni zarar görmüyor. Üretimi için kurulan sistem oldukça enteresan: İşçi arılar çiçek tozlarını arka ayaklarında küçük birer polen taneciği halinde biriktirerek kovanına dönüyor. Arıcılar da kovan dışına ve kovan girişine adına ‘polen tuzağı’ denen elekli kutular yerleştiriyor. Yerleştirilen engelden geçmeye çalışan arı, arka ayaklarındaki polen taneciklerini kutuya düşürüyor ve kovana polensiz olarak giriyor. Arıcılar bu işlemi günlük polenin yalnızca yüzde onuna uyguluyor; böylece uygulamanın kovandaki bal verimine ve arı yaşamına olumsuz bir etkisi olmuyor.
‘Mucizevi besin’ olarak bahsedilmesinin sebebi, insan vücudu tarafından ihtiyaç duyulan besin maddelerinin hemen hemen hepsini içermesiymiş. Arılar tarafından toplanmış polenler protein, amino asit, vitamin ve folik asit açısından oldukça zengin. Yaklaşık %40 oranında protein ve B grubu da dahil olmak üzere bütün vitaminleri içeriyor. B12 vitaminini dahi içermesi bu besini ayrıcalıklı bir hale getiriyor çünkü B12 vitamini bilindiği üzere kırmızı et, tavuk, balık, karaciğer, deniz ürünleri, süt, yumurta, yoğurt ve peynir gibi yalnızca hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur.
Ayrıca, arı poleninin içeriğindeki proteinlerin yaklaşık yarısı insan vücudu tarafından doğrudan kullanılabilecek serbest aminoasitler formunda.
Arı Poleninin en sık bahsedilen diğer faydaları;
1. Enerji verir: İçeriğinde bulunan besleyici maddeler sayesinde arı polenini doğal bir enerji kaynağı. Karbonhidratlar, protein ve B vitaminleri gün boyunca enerji seviyenizi ve dayanıklılığınızı arttırıyor.
2. Cildi düzgünleştirir: Arı poleni yaygın cilt bozukluklarına ve iltihaplarına karşı kullanılan lokal ürünlerin içeriğinde bulunan bir etken madde. İçindeki aminoasitler ve proteinler cildi koruyor; hücre yenilenmesine yardımcı oluyor.
3. Solunumu destekler: Arı poleni yüksek oranda antioksidan içeriyor ve bu antioksidanlar akciğer üzerindeki dokular için anti-enflamatuar etki yaratarak astım gibi hastalıkları önlüyor.
4. Alerjileri tedavi eder: Polen histamin oluşumunu azaltıyor ve birçok alerjiyi iyileştirebiliyor.
5. Sindirim sistemini destekler: Vitamin, mineral ve proteinlerin yanısıra içerdiği enzimler sayesinde sindirime yardımcı olabiliyor. Enzimler, tükettiğimiz besinlerden vücudumuz için gerekli olan besin maddelerinin alınmasına yardımcı oluyor.
6. Bağışıklık sistemini güçlendirir: Polen, bağırsak florası için yararlı ve bağışıklığı destekleyici. Holistik sağlık uzmanı Joseph Mercola’ya göre arı poleni antibiyotik özelliğiyle vücudu virüslere karşı koruyor. Aynı zamanda zengin antioksidan içeriği hücreleri oksidasyonun yıkıcı sonuçlarından ve serbest radikallerden koruyor.
7. Bağımlılıkları tedavi eder: Bağımlılıklardan kurtulmanıza yardımcı oluyor ve dürtüleri bastırarak yoksunluk durumunu azaltabiliyor. Herhangi bir maddeye yönelik aşırı isteği bastırabildiği için; yemek bağımlılığı, ve dolayısıyla kilo yönetimi konularında da faydalı olabileceği araştırma konusu.
8. Kalp-damar sağlığını güçlendirir: Arı poleni yüksek miktarda Rutin barındırıyor. Bu madde kılcal damarları güçlendiren, dolaşıma yardımcı olan ve kolesterol seviyelerini dengeleyen bir biyoflavanoid. Arı poleni pıhtılaşmayı önleyici etkisiyle, kalp krizi ve inme riskini de azaltabiliyor.
9. Prostat tedavisine yardımcı olur: İyi huylu prostat büyümesinden muzdarip erkekler arı poleni kullanarak bu durumla başa çıkabilir. Arı poleni hasar görmüş prostat bezini iyileştirmede ve bezin fonksiyonlarını yeniden düzenlemede etkili oluyor.
10. İnfertilite (kısırlık) problemine karşı: Arı poleni yumurtalıkları uyarıyor ve yumurtalık fonksiyonlarını düzenliyor. Bu sebeple polen tüketmek, gebelik ihtimalini arttıraya yardımcı olabilir; ve hormon seviyelerini arttırdığı için afrodizyak etki yaratabilir.
Arı Poleni Nasıl Tüketilmeli?
Arı poleni bir besindir ve söylenenlere göre yiyeceklerle birlikte alındığında daha hızlı tepkimeye girerek daha etkili olur. Kahvaltıda, ve tercihen bir parça meyveyle birlikte alındığında bağırsak florasının nazik bir temizliğini de gerçekleştirir.
Tüketilmesi gereken optimal miktarı konusunda çeşitli görüşler mevcut. Bir yemek kaşığı tüketilmesini öngören kaynakların yanı sıra, bazıları için alerjik bir besin olabileceğini savunan kaynaklar da var. Benim aldığım semt pazarında bana yarım çay kaşığı tüketerek başlayıp 1-2 hafta geçtikten sonra 1 çay kaşığına, birkaç hafta sonra da bir tatlı kaşığına çıkarmam gerektiği söylendi.
Bunun sebebini araştırdığımda arı poleninin bazı bünyeler için gerçekten de alerjik reaksiyonlara sebep olabileceğini okudum. Canadian Medical Association Journal’da yayımlanan bir rapor, 30 yaşında bir kadının (birkaç gıda takviyesine ek olarak) arı poleni tüketmeye başladığını ve kullanımının 2. gününde gözkapaklarındaki dudaklarındaki ve boğazındaki şişme dolayısıyla hastaneye kaldırıldığını yazdı. Rapora göre doktorlar kadının geçmişte mevsimsel alerjiler yaşadığını tespit etmiş ve kullanmaya başladığı arı poleninin bahsedilen alerjik reaksiyonu tetiklediği tespit edilmiş.
Sonuç olarak, arı poleni tüketmeye başlamak iyi bir fikir olabilir. Ancak günlük beslenmemize dahil etmeyi ciddi bir biçimde düşünüyorsak, içeriğinin zenginliğini ve bütün faydalarını bir yanda tutup, polenin sağlığımız için oluşturabileceği potansiyel risklerini de gözetmekte fayda var. Özellikle polenlere ve arı sokmalarına karşı alerjisi olan insanların -ve tabi ki arı polenini beslenmesine eklemeyi düşünen herkesin- temkinli olması, kullanım sıklığını ve miktarını doktoruyla birlikte belirlemesinde fayda var.
“Bu yazıyı sevdiklerinizle paylaşarak arı poleni konusunda bilinçlenmelerini sağlayabilirsiniz.”
Yazarın diğer yazıları için tıklayınız.