Ardıç meyvesi, her ne kadar ismi “meyve” olarak geçse de aslında baharat olarak kullanılmaktadır. Ardıç meyvesi eski zamanlardan beri detoks amacıyla kullanılan ve vücut açısından çeşitli faydaları olduğu söylenen bir meyvedir.
Ardıç meyvesinin ne olduğunu, kalori ve besin değerlerini, faydalarını ve ardıç meyvesine dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Ardıç Meyvesi Nedir?
Ardıç meyvesi, ardıç ağacının dişi tohumlarıdır, yani bir tür kozalaktır. Ardıçların görünümü birbirinden farklıdır ve kimileri çalı gibi kısayken kimileri ise ağaç gibi uzun ve geniştir. Bu ağacın kozalakları meyveye benzediği için bunlara ardıç meyvesi adı verilmiştir.
Ardıç meyvesi, yaban mersinine benzese de bu meyve kahvaltılarınızda tüketebileceğiniz türden bir meyve değildir. Ardıç meyvesi genelde yemeklere acılık vermek için baharat olarak kullanılmaktadır.
Ardıç meyvesi, uçucu yağ olarak da kullanılabilen bir meyvedir. Ardıç meyvesi yağının doğal bir antiseptik ve antioksidan olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Ardıç meyvelerinin bazı türleri toksik olabilmektedir. Bu nedenle yenilebilir ardıç meyvelerinin şunlar olduğunu aklınızda bulundurmanız gerekmektedir:
- Juniperus drupacea
- Juniperus deppeana
- Juniperus phoenicea
- Juniperus chinensis
- Juniperus excelsa
- Juniperus oxycedrus
- Juniperus californica
Ardıç Meyvesinin Besin Değeri
Ardıç meyvesi, diğer meyveler gibi tüketilmediği için kalori değerinin çok fazla bir önemi yoktur. Bununla birlikte ardıç meyvesinin kalori ve besin değerlerini merak ediyorsanız, meyvenin 5 gramlık bir porsiyonunun değerleri şu şekildedir:
Kalori: 2
Karbonhidrat: 0,25 g
Protein: 0,18 g
Yağ: 0,04 g
Potasyum: 20 mg
Kalsiyum: 7,5 mg
A vitamini: 33,34 IU
C vitamini: 2,25 mg
Ardıç Meyvesinin Faydaları
Ardıç meyvesi, eski zamanlarda ilaç olarak kullanılmış bir meyvedir. Sağlık üzerinde çeşitli faydaları olduğu bilinen ardıç meyvesinin faydalarından bazıları şu şekildedir:
Oksidatif stresi azaltıp hastalıkları önlemeye yardımcıdır
Ardıç meyvesinin faydalı olmasını büyük ölçüde antioksidanlar sağlamaktadır. Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak hastalıkları önlemeye ve bunlarla savaşmaya yardımcı olmaktadır.
Ardıç meyvesinde biyoflavonoidler ya da flavanoidler olarak bilinen polifenoik bileşenler vardır. Bunlar, meyve ve sebzelerin antioksidan özellik kazanasını sağlayan bileşenlerdir. Flavanoidler daha çok olgun meyvelerde bulunmaktadır.
Vücutta önemli üç antioksidanın aktivitesi ardıç meyvesi tarafından teşvik edilmektedir: süperoksit dismutaz (SOD), katalaz ve glutatyon peroksidaz. SOD ile ilgili sorunlar ALS, Down sendromu, kanserler ve akciğer sorunlarıyla ilişkilidir. Katalaz ve SOD birlikte vücuttaki peroksitten kaynaklanan hasara karşı koruma sağlarken glutatyon peroksidaz ise kanserleri ve kalp hastalıklarını önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olur.
Cilt sorunlarında yardımcıdır
Ardıç meyvesi özellikle yağ formunda kullanıldığında döküntü ve egzama gibi cilt sorunlarına iyi gelmesiyle bilinmektedir. Ardıç meyvesinin bu sorunlar üzerinde etkili olmasının nedeninin, içerisinde yer alan antioksidanlar olduğu düşünülmektedir.
Ardıç meyvesi yağının özellikle kalçalarda ve üst bacaklarda kullanıldığında selülit görünümünü azaltmaya da yardımcı olabileceği söylenmektedir.
Uyku kalitesini artırmaya yardımcı olabilir
Ardıç meyvesi yağının rahatlama üzerinde etkili olduğu ve beyindeki kimyasal süreçleri olumlu etkileyerek dinlenmeyi teşvik ettiği düşünülmektedir. Bu faydayı elde etmek için geceleri difüzöre ardıç meyvesi yağı ekleyerek uyumayı deneyebilirsiniz.
Kalp sağlığı için faydalıdır
Ardıç meyvesindeki antioksidanların bir diğer önemli görevi, kalp sağlığını desteklemeleridir. Antioksidanlar, kan basıncını düşürmeye yardımcı olarak yüksek tansiyon için faydalı olabilmektedir.
Ardıç meyvesi aynı zamanda antikolinesteraz ajan olarak da işlev görmektedir. Antikolinesteraz ajanlar, sinir sisteminde asetilkolin birikmesine yardımcı olarak kalbin hareketini yavaşlatabilir, kan basıncını düşürebilir ve kalp akışını artırabilir. Bu nedenle ardıç meyvesi bu açıdan da kalp sağlığı için faydalı kabul edilmektedir.
Doğal antiseptiktir
Ardıç meyvesi, bakteri ve mantarlar üzerinde etkilidir. Ardıç meyvesi yağının candida mantarını başarılı bir şekilde yok ettiği bilinmektedir. Bu yağ aynı zamanda bakterileri yok etmeye de yarımcı olmaktadır. Ardıç meyvesi yağının antibiyotiklere karşı dirençli olan bakterileri de öldürebileceği düşünülmektedir.
Sindirimi desteklemeye yardımcı olabilir
Ardıç meyvesi eski zamanlardan beri sindirimi desteklemeye yardımcı olması için kullanılıyor olsa da bu alanda yapılan çok sayıda araştırma bulunmamaktadır. Ancak ardıç meyvesinin idrar sökücü özelliği olduğu için bu meyvenin şişkinliği azaltmada yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Diyabet hastaları için faydalı olabilir
Ardıç meyvesi ve diyabet ilişkisini inceleyen insan araştırmalar olmamakla birlikte hayvanlar üzerinde yapılan araştırmaların sonuçları, ardıç meyvesinin diyabete iyi gelebileceğini göstermektedir. Etanöl özü ve ardıç meyvesi çayının diyabetik farelerde yüksek kan şekeri seviyelerini düşürme potansiyeline sahip olduğunu gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Ardıç meyvesinin yağının, hayvanlarda üretilen malondialdehit miktarını da sınırlı tuttuğu düşünülmektedir. Malondialdehitin diyabet üzerindeki rolü tam olarak anlaşılamamış olmakla birlikte diyabetli kişilerde bu maddenin çok daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Ardıç Meyvesi Nasıl Tüketilir?
Ardıç meyvesini marketlerde ve aktarlarda bulabilirsiniz. Bu baharatlı ve yoğun aromaya sahip olan meyveyi kurutulmuş, taze ya da dövülmüş olarak satın alabilirsiniz. Ardıç meyvesinin özellikle et yemeklerine farklı bir lezzet kattığı bilinmektedir.
Ardıç meyvesinin keskin tadını almak için meyveleri sos içerisinde kullanmadan önce ezmeyi deneyebilirsiniz. Ardıç meyvesini tavada da kavurabilirsiniz. Ancak bunu yaptığınızda meyveler acılaşacak ve yenilemez hale gelecektir.
Ardıç meyvesini yağ olarak da tüketebilirsiniz. Ancak ardıç meyvesi yağını yiyeceklerle birlikte tüketecekseniz, güvenilir bir satıcıdan aldığınıza ve yağın yüzde 100 uçucu yağ olduğuna emin olmalısınız.
Ardıç Yağı Nasıl Kullanılır?
Ardıç meyvesi yağını farklı şekillerde kullanabilirsiniz. Ardıç yağını öncelikle aromaterapide kullanmayı deneyebilirsiniz. Ardıç yağı, uçucu yağ olduğu için difüzörde kullanıp soluduğunuz zaman vücudunuzda sağlayacağı faydalardan yararlanabilirsiniz.
Ardıç meyvesi yağını topikal olarak da uygulayabilirsiniz. Ancak ardıç meyvesini hindistancevizi gibi taşıyıcı bir yağ ile kullanmalısınız. Ardıç meyvesi yağı ve taşıyıcı bir yağı 1:1 oranında olacak şekilde karıştırdıktan sonra vücudunuzda istediğiniz bölgelere uygulayabilirsiniz.
Ardıç meyvesi yağını ağız yoluyla da kullanmak mümkün. Bununla birlikte sindirime karışacak yağların kaliteli olması gerektiği için alacağınız yağın hiçbir kimyasal içermediğinden ve yüzde 100 saf olduğundan emin olmanız gerekir.
Ardıç Meyvesinin Zararları
Ardıç meyvesi pek çok insan açısından güvenli olmakla birlikte dikkat etmeniz gereken bazı noktalar vardır.
Ardıç meyvesi özellikle hamileler tarafından tüketilmemelidir. Bu meyve anne karnındaki bebeğe zarar verebileceği ya da rahim kasılmalarını tetikleyebileceği için hamilelerin ardıç meyvesini ya da yağını tüketmemeleri gerekir. Aynı zamanda böbrek fonksiyonu zayıf olan kişiler de ardıç meyvesi tüketmemelidir.
Ardıç meyvesi bazı kişilerde döküntü gibi cilt sorunlarına ya da solunum sorunlarına yol açabilmektedir. Ardıç meyvesi tükettikten sonra bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, meyveyi tüketmeyi bırakın ve bir an önce doktorunuza danışın.
Ardıç meyveleri aynı zamanda bazı ilaçlarla etkileşime girerek toksisiteye neden olabilmektedir. Bu nedenle düzenli kullandığınız ilaçlar varsa ardıç meyvesi ya da ardıç meyvesi yağı tüketmeden önce doktorunuzla konuşmalısınız.
Ardıç Meyvesi Nerede Yetişir?
Ardıç ağacı genelde drenjı iyi ve güneşli bölgeleri sever. Bazı ağaç türleri gölgede yetiştirilse de ardıçların çoğu yeteri kadar güneş almadığında güneş gördüğü hali kadar büyüyemez.
Ardıç; Alaska, Amerika, Almanya, Macaristan ve Fransa’da yetiştirilmesinin yanı sıra ülkemizde de Marmara, Ege ve Trakya bölgelerinde yetiştirilmektedir. Bununla birlikte yetiştirilen ardıçların türleri bölgeden bölgeye değişiklik gösterebilmektedir.