Bir karı koca mutfakta hararetli şekilde tartışıyorlar. Bunun tartışmayı izleyen çocuklar üzerinde duygusal bir etkisinin olacağı bir gerçek. Geçmişte aile dinamikleri üzerine çalışmalar yapan psikologların odaklandığı noktalardan birisi buydu. Modern toplumda köpekler de genelde aile bireyinden sayılıyorlar ve verilere göre onlar bizim duygusal durumlarımızı teşhis edebiliyor ve buna göre tepki veriyorlar. Ancak aile dinamikleri üzerine çalışan bazı araştırmacılar, bu tartışmaları gören köpeklerin yaşadıkları üzerine de odaklanıyorlar.

Köpekler aile dinamiğinin bir parçasıdır

Araştırmalara göre insanların %94’ü köpeklerini ailenin bir parçası olarak görüyorlar ve çocuğu olmayan Y kuşağı kadınların %72’si ise köpekleri çocukların dostluğuna tercih ettiklerini belirtiyor. Köpeklerin insanları ailelerinin bir parçası olarak görüp görmediklerini bilmiyoruz ancak büyük kısmı görüyorsa bu hiç de şaşırtıcı olmaz.

Köpeklerin zihinsel tepkilerinin büyük kısmı 2-3 yaş çocukları kadar olduğu için aile bireyleri arasındaki sosyal etkileşimler, yani tartışmalar gibi şeyler, köpeklerin davranışları üzerinde etkili olmalı.

Yapılan yeni araştırmalardan bir tanesinde düzmece bir aile arası tartışma yapılmış. Bu tartışma köpek tarafından gözlenmiş ve araştırmacılar bu esnada köpeğin tepkilerini kamerayla izlemişler. Sonrasında bir tartışma daha düzenlenmiş ancak bu defa agresif olan taraf daha düşmanca davranmış ve yenilen taraf ise diğerine boyun eğmeyi tercih etmiş.

Birey saldırıya uğradığında verilen tepki

İnsanların tehlikeli durumlarda savaş veya kaç tepkisine sahip olduğunu daha önce duymuşsunuzdur. Bunlardan birincisi saldırgana saldırarak tepki vermek, ikincisi ise ondan uzaklaşmak. Ancak daha az bilinen başka tepkiler de var ve bunlar daha az aktif olduklarından pek bilinmiyorlar: Bunlar donma ve yaltaklık etme. Donma bir nevi ölü taklidi yapmak, yani bir tepki vermemek ve saldırana karşı tehdit göstermemek. Yaltaklanma ise saldıranı memnun etmek için davranarak size saldırmasına engel olmaya çalışmaktır.

Saldırı bittikten sonra olan bitenler de önemli. Çünkü aynı evde yaşıyorsa saldırgan ve kurban taraf etkileşime devam etmek zorundadır. Burada bazı davranışsal tepkiler var. İlk olarak birey yaltaklanma davranışına devam edebilir, saldırganın yanında olur ve ondan onay elde etmeye çalışır. Alternatif olarak kurbana duygusal destek, rahatlama ve teselli de sunulabilir. Kaçma davranışı da gözlenebilir ve bu evden kaçmak, tartışmaya dahil olan aile bireylerinden kaçınmak olabilir. Fakat bu noktada tartışmanın asli bir parçası olmayan bir çocuk veya köpekten bahsediyoruz.

Aile kavgasını izlemenin duygusal etkisi

Her iki deneyde de benzer sonuçlar elde edilmiş ancak tartışmanın daha büyük olduğu ikinci deneyde sonuçlar daha net olmuşlar ve bundan bahsedeceğiz.

Aile bireylerinin kavga etmesi köpeklerde stres tepkisinin artmasına neden olmuş ve bu durum çocukların da aile bireylerinin kavgalarında yaşadıkları şeydir. Başka bir araştırmada ise köpeklerin pozitif ve negatif insan duygularını ayırt edebildikleri belirtiliyor ve aile kavgaları kötü duyguların yoğun oldukları tartışmalardır. Çalışmanın yazarları bulguları şöyle özetliyorlar: “Bu sonuçlar insanlarda görülen negatif duyguların köpeklerde stres davranışlarını tetiklediğini gösteriyorlar.”

Bir analizde ise köpek ne kadar yaşlı olursa, tartışma esnasında yaşadığı stres düzeyi o kadar yüksek oluyor. Bunun sebebi daha deneyimli olmaları nedeniyle insan duygularını yorumlamakta daha yetkin olmaları olabilir.

Çatışmayı gözlemleyen köpeklerin bu tartışmaya dahil olmamaya çalıştıkları ancak kaçmaktan da uzak durdukları görülüyor. Yani oldukları yerde kalıp tartışanları, özellikle de saldırgan olan tarafı gözlemlemişler.

Kurbanı teselli etmek

Çalışmanın en ilginç bulgularından birisi, kavgadan sonra olanlar. Tartışmanın ardından iki kişi de odanın farklı kısımlarına oturmuşlar ve sessiz kalmışlar, köpeğin davranışlarına bir tepki vermemişler. İşler yatıştığı zaman 23 köpekten 15 tanesi kurbanın yanında olmayı tercih etmiş. Sonrasında da agresif olan aile bireyiyle değil, kurban olarak gördükleri bireyle vakit geçirmeyi tercih etmişler. Dolayısıyla bu çalışmada köpek tarafından sağlanan teselli davranışı temel olarak yenilen tarafa yönelik olmuş. Köpekler genel olarak agresif tarafla diğer taraf kadar çok vakit geçirmemeyi seçmişler.

Bir ek analizde, erkek köpeklerin dişi köpeklere göre daha teselli edici olabildikleri belirtiliyor ve özellikle kurban dişiyse erkek köpekler bu konuda daha etkili oluyorlar.

Davranışı açıklamak

Peki köpekler neden kurbanın yanında olmayı tercih ediyorlar? Bu sosyal tartışmayı kazanan ve sonrasında agresyonunu ona da yöneltebilecek saldırgan tarafa yanaşmaları gerekmez miydi? Yazarlar bunun çatışmanın kurbanına karşı gösterilen genetik temelli bir destekleyici davranış olduğunu düşünüyorlar. Özellikle de köpeklerin negatif duyguları tespit etme kabiliyetleri ve bunun yanında insanlarla kurdukları bağın önemli sebeplerinden birisi olan teselli davranışı bu noktada önemli olabilir. Bu da fiziksel ağrıları veya psikolojik problemleri olan insanların yaşadıkları negatif duygulardan kurtulmak konusunda köpeklerin rolü üzerine bir veri sağlayabilir.

Yani köpekler aile tartışmalarında kaybeden tarafı teselli etmeye çalışıyorlar çünkü buna genetik olarak eğilimliler ve bu da duygusal terapi köpekleri olmaya eğilimli olduklarını gösteriyor.

Kaynak: psychologytoday

İlginizi çekebilir: Köpekler de affeder: Köpeklerin dünyasında özür dilemek ve affetmek

İlgili Ürünler

Bilicra Akıllı Otomatik Su Kabı Hydra

Bilicra