Ağız ve diş sağlığını korumak yalnızca çürüklerin engellenmesinde değil, genel sağlığın korunmasında da büyük bir öneme sahip. Bu nedenle ağız sağlığı uzmanları dişlerin her gün en az 2 kere fırçalanmasını, diş ipi kullanılmasını ve yiyecek seçiminde özellikle dikkatli olunması gerektiğini vurguluyorlar. Ancak dişlerinize ne kadar iyi baktığınızı düşünürseniz düşünün, en basit uygulamalarda bile yapacağınız hatalı bir uygulama, ağız ve diş sağlığınız konusunda geri dönüşü olmayan problemlere neden olabilir. Diş ipini dişleri fırçalamadan önce mi yoksa fırçaladıktan sonra mı kullanmalı? Diş fırçaladıktan sonra diş macununu durulamak doğru mu? Yemek yedikten ne kadar sonra dişler fırçalanmalı?
Sizler için ağız ve diş bakımı konusunda en sık yapılan hataları ve doğru uygulamalarını derledik.
Yemek yedikten hemen sonra dişleri fırçalamak
Yemek yedikten sonra dişlerde kalan yiyecek artıkları, özellikle asitli ve şekerli gıdalar yenmişse bakteri ve plak oluşumunun, dolayısıyla diş çürümesinin en önemli sebeplerinden. Diş hekimlerinin hemen hemen hepsi günde 2 kez diş fırçalamanın tam anlamıyla ağız ve diş sağlığı konusunda yeterli olmadığı konusunda hemfikir. Bu nedenle diş hekiminiz size gün içinde herhangi bir şey yedikten sonra, özellikle ana öğünlerden sonra mutlaka dişlerinizi fırçalamanız gerektiğini söylemiş olabilir. Ancak, “yemeklerden sonra” sözünün genelde “yemeklerden hemen sonra” olarak algılanması son derece yanlış. Yemek sonrasında dişler hem çiğneme nedeniyle diş yüzeyine basınç uygulanması hem de yiyeceklerdeki asit oranı nedeniyle hassaslaşır. Zaten hassas ve savunmasız olan diş yüzeyine bir de kimyasal içerikli diş macunu ve diş fırçası ile baskı yaptığınızda, dişlerde aşınmaya sebebiyet verebilir ve dişlerinizin daha hızlı çürümesine neden olabilirsiniz. Bu nedenle yapılması gereken, yemeklerden hemen sonra ağzı bol suyla çalkalayarak yemek artıklarını mümkün olabildiğince ağızdan uzaklaştırmak ve yemek yedikten yaklaşık yarım saat sonra, dişin hassasiyeti azaldığında dişleri fırçalamak.
Yalnızca diş fırçalayarak tam anlamıyla hijyenik bir ağıza ve sağlıklı dişlere sahip olmayı beklemek
Yalnızca dişleri fırçalamak ağzınızın tam anlamıyla temizlendiği anlamına gelmez. Ağzı bir bütün olarak göz önüne getirdiğimizde, dişlerin küçük bir alan kapladığını söyleyebiliriz. Ağızda bakterilerin asıl yerleştiği bölgeler olan diş araları, dil yüzeyi gibi alanlar özel bakım ve temizlik gerektirir. Bu nedenle diş fırçalamaya ek olarak, diş fırçasının erişemediği bölgelere ulaşmak için mutlaka diş ipi, dil fırçası, ağız bakım suyu gibi ekstra bakım ürünlerinden de yardım alınmalı, gerektiğinde rutin olarak diş doktoruna gidilerek diş taşı gibi kendi yöntemlerinizle temizleyemeyeceğiniz ve bakterilerin üremesine müsait olan bölgeler temizletilmelidir.
Dişleri fırçaladıktan sonra diş ipi ve ağız bakım suyu kullanmak
Diş ipi ve ağız bakım suyu, evde diş bakımınızda en az diş fırçası ve diş macunu kadar kullanmanız gereken ve ağız hijyenini korumanızda önemli yeri olan kişisel bakım ürünleri. Ancak tıpkı diş fırçalama tekniğinde olduğu gibi, bu ürünlerin yanlış uygulanması ağız ve diş sağlığınız konusunda size bir katkı sağlamaz, hatta zarar bile verebilir. Diş ipi, dişlerin arasında kalan ve diş fırçasının ulaşamayacağı bölgelerdeki yiyecek artıklarını temizlediği için, dişleri fırçaladıktan sonra değil önce kullanılmalıdır. Böylelikle dişlerinizin arasındaki yiyecek artıkları sebebiyle temizlenemeyen, tıkalı olan bölgelere de diş macunu ulaştırabilir ve dişlerinizin daha temiz olmasını sağlayabilirsiniz.
Ağız çalkalama suyu, diş ipinin ve diş fırçasının ulaşamadığı yerleri de temizleyebilmek için en pratik kişisel bakım ürünlerinden biri. Ancak diş fırçaladıktan hemen sonra kullanılması, dişlere ciddi zararlar verebilir. Diş macunu, dişler için çok önemli olan florür maddesini içerir. Diş fırçaladıktan hemen sonra ağız çalkalama suyu kullanmak, diş macunuyla alınan ve emilmeyi bekleyen florürü ağızdan temizler. Bu nedenle dişler fırçalandıktan sonra sonra yaklaşık yarım saat dişin florürü emmesi beklenmeli ve sonra ağız çalkalama suyu kullanılmalıdır.
Daha iyi temizlenir düşüncesiyle dişleri bastırarak fırçalamak
Ağız ve diş sağlığı konusunda kontrol edilemeyen en yaygın uygulamalardan biri de dişleri fırçalarken diş yüzeyine gerekenden fazla baskı uygulamak. Diş minesi sanıldığının aksine oldukça hassas ve aşınmaya müsait yapıdadır. Dişleri bastırarak fırçalamak, fırçanız ne kadar yumuşak olursa olsun bastırarak fırçalamak diş yüzeyinde aşınmalara sebebiyet verir. Diş yüzeyinde boşluklar oluşması yiyecek artıklarının buraya tutunmasına ve bunun doğal sonucu olarak dişlerde bakteri üremesine, diş lekelerine ve çürüklere neden olur. Bu nedenle dişlerinizi temizlerken diş fırçasını diş yüzeyine bastırmaktan kaçınmalısınız. Dişinize yaptığınız bası miktarını ayarlamakta zorluk çekiyorsanız, şarjlı diş fırçası kullanabilirsiniz. Günümüzde kullanılan şarjlı diş fırçalarının hemen hemen tümünde basınç kontrol sistemi mevcut.
Diş fırçalarken dili es geçmek
Dil pürüzlü ve gözenekli yapısı nedeniyle yediğiniz her şeyin üzerinde biriktiği ve ağızda bakteri oluşumuna en yatkın bölgelerden biri. Ancak çoğu zaman bu gerçeği bilmiyor ya da göz ardı ediyor, dişleri fırçalarken dili es geçebiliyoruz. Diş fırçalama sırasında mutlaka dil yüzeyi de bazı diş fırçalarının arkasında bulunan ya da tek olarak ayrıca satılan dil temizleme aparatlarıyla uygun şekilde temizlenmeli. Diş fırçalama işleminiz bittikten sonra, diş fırçanızla da dilinizi temizleyebilirsiniz ancak işlem bittikten sonra diş fırçanızı iyice dezenfekte ettiğinizden emin olmalısınız. Yine, ağız çalkalama suları da, dilde biriken ve diş fırçasının temizleyemediği alanları temizleme konusunda size yardımcı olacaktır.
Yalnızca problem yaşandığında diş doktoruna gitmek
Dişlerinizle ve diş etlerinizle ilgili problem yaşadığınızda zaman geçirmeden diş hekiminize başvurmanız gerekiyor. Ancak dikkat etmeniz gereken nokta yalnızca problem yaşadığınızda değil, ağız ve diş sağlığınızla ilgili herhangi bir problem yaşamasanız da mutlaka rutin olarak diş kontrolüne gitmeniz gerektiği. Diş yüzeyinde yaşanan problemler her zaman ağrı ya da sızı şeklinde ortaya çıkmaz. Örneğin, dişin hassasiyet kazanması ve çürümeye başlaması her zaman farkedilebileceğiniz bir problem değildir. Diş çürüğü, ancak diş köküne kadar ulaştığında ağrı ya da sızlama olarak kendini belli eder ve bu aşamada yapılabilecek tek şey dişin büyük bölümünün alınarak kaybedilmesidir. Düzenli olarak diş doktoruna gitmek, diş yüzeyindeki çürüklere erken müdahale edilerek çürük oluşumunun durdurulmasına, gözle görülemeyen diş ve diş eti hastalıklarının engellenmesine yardımcı olacaktır.
Dişleri fırçaladıktan sonra diş macununu durulamamak
Diş macununun durulanıp durulanmaması gerektiği hala tartışma konusu olarak gündemdeki yerini korusa da, bir çok uzman 2 dakikalık diş fırçalama süresinin diş macununun sağladığı kalsiyum ve fosfor gibi maddelerin alınması için yeterli olduğunu ve diş macununun diş yüzeyinde daha fazla durmasının herhangi bir koruyuculuğu olmadığını söylüyor. Diş macunu kimyasal içeriği ve vücut için zararlı olabilecek maddeler içerdiği için dişlerinizi fırçalarken fındık büyüklüğünde diş macunundan daha fazlasını kullanmamaya, diş macununu kesinlikle yutmamaya ve dişlerinizi fırçaladıktan sonra diş macununu tamamen durulamaya özen göstermelisiniz.