A’dan Z’ye kombucha: Nedir, nasıl tüketmeli, kimler kullanmalı?

Her gün yeni bir sağlıklı içecek türüyor veya sağlıklı besin ortaya çıkıyor. Son yıllarda özellikle fermente ürünlerin sağlıktaki değeri artınca, kefir ve bozadan sonra bir fermente içeceğimiz daha oldu. Kombucha!

Yeni nesil fermente içeceklerden biri. Hafif aromatik tadı, içeriğine eklenen meyve, baharat veya çay çeşitleri ile lezzeti değişebilen, hafif gazlı bir içecek türü. Merak edenlere kombuchayı anlattık…

Kombucha nedir?

“Ölümsüzlük iksiri” takma adına sahip bu fermente içecek, gün geçtikçe popülaritesi artmakta, sağlıklı kafelerin de menülerine yerleşmektedir. Özünde siyah çay, şeker ve Scoby adı verilen “iyi” bakteri ve maya kültüründen elde edilmektedir. Bu canlı mikroorganizmalar hafif asidik tat verip ve fermente olmaları sonucu doğal bir alkol oluşturmaktadır.

Kombucha ne kadar zamandır var?

İnsanların 2000 yıldan fazla bir süre önce Doğu Asya’da yapmaya başlandığı bilinmektedir. Rusya üzerinden Almanya’ya, daha sonra ABD’de 1980’lerin sonlarına doğru dikkatleri çekmeye başlamıştır. Ülkemizde son 7-8 yıldır konuşulmaya başlanmıştır.

Kombucha hastalıklarla savaşmaya yardımcı olabilir mi?

Kombuchanın diyabetten, damar sertleşmesine, kansere, karaciğere hastalığına kadar pek çok hastalığın tedavisine yardımcı olabilecek bir ilaç gibi olduğu konuşuluyor olsa da, kanıta dayalı tıp biliminde kombuchanın yer edebilmesi için uzun dönem araştırmaları gerektirmektedir. Deneyenlerin, düzenli tüketmeye başlayanların hem motivasyon hem de sağlık açısından iyi hissettikleri gözlemlenmektedir.

Antioksidanlardan zengindir.

Bu çay türünde polifenoller olarak adlandırılan antioksidanlar bulunmaktadır. Bu antioksidanlar, vücuttaki iltihabı azaltmaya ve bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olup bağırsak sağlığı için oldukça faydalı antioksidanlardandır.

B Vitamini içerir.

B vitaminleri vücutta düzenleyici işlevlerinin yanı sıra yiyecekleri enerjiye dönüştürmeye yardımcı olurlar. Kombucha içeriği incelendiğinde çeşitli B vitaminlerine rastlanmıştır. Ancak B vitamini kaynağı olarak söylemek doğru değildir, çünkü B vitaminlerini daha fazla miktarda alabileceğimiz çeşitli besinler bulunmaktadır. Kombuchanın içeriğindeki probiyotik, prebiyotik özellikleri, antioksidanları gibi diğer faydalı noktaları, B vitamini değerinin önüne geçmektedir.

Kombucha alkollü bir içecek midir?

Tüm kombuchalar maya ile şekerin fermantasyonu sonucu içersinde biraz alkol bulundurur. İçinde hacim olarak %0,5’ten daha az olan ticari markalar “alkolsüz” olarak satılabilir. Bu nedenle kombuchalar da alkolsüz içecek kategorisinde değerlendirilmektedir.

Fermantasyon süresi, sıcaklık ve içeceğin depolanma şekli, içeceğin ne kadar güçlü hale geldiğinde rol oynar. Bazı kombuchaların şişede bile fermente olmaya devam edebileceği unutulmamalıdır.

Kombuchayı kimler güvenle içebilir?

Eğer bir sağlık probleminiz var ise (herhangi bir inatçı enfeksiyon, özellikle karaciğer, böbrek veya akciğer hastalığı vb. gibi) doktorunuza sormadan asla tüketmeyiniz. Hamileyseniz de içindeki scoby mayasından dolayı içmemelisiniz.

Ancak bunlara ve benzeri durumlara sahip değilseniz, yarım çay bardağı gibi az miktarda başlayıp yavaş yavaş artıracak şekilde düzenli olarak tüketebilirsiniz.

Yan etkileri olabilir mi?

Uygunsuz ev koşullarında mayalanan kombuchaların, karın ağrısı, mide bulantısı, enfeksiyonlar ve alerjik reaksiyonlara sebep olduğu bildirilse de doğru ısı, kap ve ortam ile hijyenik koşullarda yapılabiliyor ise fermantasyon süresi takip edilmelidir. Ev koşullarında mayalandırma yapılamıyorsa, güvenilir markaların kombuchaları doğru koşullarda saklayarak tüketilmelidir.

Kombucha saklarken ve tüketirken nelere dikkat edilmelidir?

• Kombuchayı fermantasyonun şişe içerisinde de devam ettiğini unutmadan buzdolabında saklamak gerekir. Kapağı açıldıktan sonra şişeyi bir süre oda sıcaklığında bırakırsanız, içindeki karbonat birikebilir ve şişeyi açtığınızda sürpriz bir sıçrama/patlama yaşayabilirsiniz.
• İlk kez kombucha içeceklere de başlangıçta bir büyük bardak yerine az az başlayıp sonrasında zamanla arttıracak şekilde bir tüketim yapılması gerektiğini tekrar hatırlatmak gerekir.
• Günde 1 bardak kombucha içeceği alınması gereken faydalar için yeterlidir.

Özetle; kombucha fermente bir içecek türü olup giderek popülerleşmektedir. Bunun nedeni günümüzde oldukça ön plana çıkan bağırsak sağlığıdır. Koruyan ve besleyen yararlı bakteriler içermesi, probiyotik etkili olması en önemli özelliğidir. Yapım aşaması biraz dikkat gerektirip zahmetli olsa da içerdiği besin öğeleri kıymetli olup tüketimini önemli hale getirmektedir. Kombuchanın diğer besinlerde olduğu gibi tek başına mucizevi etkisinin olduğunu düşünmemek gerekir.

İlginizi çekebilir: Vejetaryenler için 5 iyi D vitamini kaynağı