X

A’dan Z’ye glutensiz beslenme: Yararlı mı, zararlı mı, nelere dikkat etmeli?

Tüm bu sorulara cevap verebilmek için öncelikle “gluten nedir” sorusuna cevap verelim. Gluten buğday, çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir. Gluten, gliadin gibi alerjik proteinleri barındırmaktadır. Bu da bazı insanlarda alerjik semptomların görülmesine ve intoleransa sebep olmaktadır.

Peki gluten sağlığa zararlı mıdır? Hayır. Gluten besinlerde doğal olarak bulunan bir maddedir. Hemen hemen her insan her gün gluten tüketmektedir. Ve etrafımızda birçok besinde ve üründe gluten bulunmaktadır. Bunlara örnek verirsek gıda boyaları, emülgatörler, rujlar, şampuanlar, diş macunları, tatlılar vb. ürünlerde bulunmaktadırlar.

Çölyak nedir?

Çölyak hastalığı buğday, arpa gibi besinlerde bulunan gliadine karşı bireylerin aşırı hassasiyete sahip olmasıdır. Çölyak hastalığına ülkemizde sıklıkla rastlanmaktadır. Çölyak hastalığı bebeklik dönemlerinde 6. ayla birlikte ek gıdaya başlama ile fark edilmektedir. Tabi sadece doğuştan değil yaşamın ileriki aşamalarında da her bireyde görülebilecek bir hastalıktır.

Çölyak hastalarının ilaçla kesin bir tedavileri bulunmamaktadır. Tek tedavi yaşam boyu glutensiz beslenmedir. Tüm dünyada sıklıkla görülen bu hastalık, yapılan çalışmalar, geliştirilen özel besinler ile son yıllarda bireylerin yaşamında pek zorluğa neden olmamaktadır. Fakat hastalıkta net bir diyet planlanması ve uygulanması gereklidir. Çünkü hastalıkta makrobesin öğelerinin dağılımında yani karbonhidrat, yağ ve protein alımında dengesizlik oluşmaktadır. Bunun yanı sıra mikrobesin öğelerinde de dengesizlikler meydana gelir. Hastalık nedeniyle vücutta vitamin ve mineral dengesizliği oluşmuş ise eksiklikler giderilmeli hastanın gereksinimleri karşılanmalıdır.

Örnek çölyak hastalığı diyet listesi için tıklayın.

Glutensiz beslenme nedir?

Son dönemlerin yaygın modası olan glutensiz beslenme, hayat boyu gluten içeren besinlerin bireyin diyetinden çıkarılmasıdır. Genel itibarıyla glutensiz diyet, Çölyak hastalığı ve buğday alerjisi olan bireyler için önerilir ve uygundur. Ancak bir beslenme trendi olarak ABD’den başlayan bir akımla dünyaya yayılım göstermiştir. Şu an ise hemen hemen her ülkede çoğu dergide mutlaka bu diyete rastlamaktasınız.

Peki, glutensiz diyet sağlığa zararlı mıdır?

Bu soruyu öncelikle şöyle yöneltelim: Glutensiz diyet sağlığa yararlı mıdır? Evet, yararlıdır; eğer Çölyak hastalığınız varsa, buğday alerjisine sahipseniz ve buna benzer durumlar söz konusu ise sağlığınız açısından çok yararlı bir diyettir.

Çünkü bu rahatsızlıklar çoğunlukla bağırsakta yaralar meydana getirmekte ve hasta bireyin besin alımında güçlük çekmesine, bununla birlikte malnütrisyona, malnütrisyonla birlikte vücut fonksiyonlarının tam yerine getirilmemesi ve daha birçok soruna sebep olmaktadır. Bu yönden yaşam kalitesini artırıcı etkisi olan bir diyettir.

Asıl sorumuza gelirsek eğer: Glutensiz diyet sağlığa zararlı mıdır? Eğer bireyde glutene intolerans yoksa, bağırsak yapısında sorunlar yoksa, sağlıklı bir birey için zararlı olabilir. Günümüzde, glutensiz beslenmeye gerek duyulan bir hastalığı olmayan kişiler de, özellikle kilo vermek için glutensiz beslenmeye yönelmektedir. Peki glutensiz beslenmeyle kilo verilir mi? Yalnızca kilo vermek için glutensiz beslenmeyi seçmek doğru mu?

Glutensiz beslenme ile bir miktar kilo kaybı söz konusu olmaktadır; fakat bunun asıl nedenini glutensiz diyet ile birlikte yemeyi bıraktığınız pastalar, börekler, ekmekler olarak sıralayabileceğimiz ve pek çoğumuzun her gün fazladan tükettiğimiz boş kalori kaynakları olarak açıklayabiliriz. Glutensiz diyetle aslında kişiler besin seçeneklerini sınırlandırırlar ve bizim toplumumuzda bireylerde kiloya sebep olan kaynaklar özellikle gluten içeren kaynaklardır. Yani size aslında kiloyu verdiren şey hazır besinleri tüketmeyi bırakmanız, hamur işlerini tüketmemeniz ve enerji alımınızın azalmasıdır.

“Kilo da verdiriyormuş; neden zararlı olsun o zaman?” diyorsanız; glutensiz beslenmenin zararlı olabileceği durumları şöyle sıralayabiliriz: Glutensiz diyetle beslenme makrovasküler ve mikrovasküler besin öğelerinde dengesizliğe neden olur. Yani vücudunuzda vitamin, mineral yetersizlikleri gelişebilir; buna bağlı olarak da deri lezyonları, bağışıklık sisteminin zayıflaması, hormon üretiminde sorunlar, üreme fonksiyonlarının bozulması, saçların dökülmesi, tırnakların kırılması, B grubu vitaminlerinin eksikliğinin görülmesi, unutkanlık gibi pek çok soruna sebep olabilir.

Diğer yandan tam tahıllı ürünlerin, doğru ve dengeli tüketildiğinde, iştah kontrolü, kalp damar sağlığına destek, insülin direncine karşı koruyucu olması gibi etkileri bulunmaktadır. Yalnızca kilo vermek için glutensiz beslenmek ve bu diyetle yaşamınızı koruyan besinlerden uzak kalmak doğru bir yaklaşım olmayabilir.

Son olarak glutensiz diyet arada yapılan ve bırakılan bir diyet değildir, yaşam tarzıdır. Ömür boyu devam ettirme kararını almanız halinde yine bir diyetisyenden destek almanız gerekmektedir. 

 

İlginizi çekebilir: Detoks ve şok diyetler ne zaman yapılmalı?

Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel: Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel, 2010 yılında Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden mezun olmuştur. 2010 yılından itibaren Ankara Numune Hastanesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, United Medical Group, Sarıyer Devlet Hastanesi gibi çeşitli özel sektör ve devlet hastanelerinde diyetisyen olarak görevini sürdürdü. Şu anda, zayıflama, kilo verme, hastalıklarda ve özel durumlarda beslenme gibi farklı alanlarda 4.Levent İstanbul’da ekibiyle beraber kendi kliniğinde hizmet vermektedir. Bunun yanında, YouTube kanalında ve aysetugbasengel.com web sitesinde sağlıklı beslenme, diyet listeleri ve detoks tarifler konularında her hafta bilimsel bilgilere dayalı içerikler yayınlamaktadır.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale