Uplifers

1 sene ago

Kategoriler: Baharatların FaydalarıFaydalarıFeaturedLIVE UP

Adaçayının sağlığa 12 faydası ve kullanım alanları

Adaçayı, nane ailesine dahil olan bitkilerden bir tanesi ve aynı zamanda kekik, biberiye gibi bitkilerle de akraba. Güçlü bir aroması ve topraksı bir kokusu vardır ve bu nedenle genelde az miktarlarda kullanılır. Buna karşın önemli bileşenler ve besinler bakımından zengindir.

Doğal bir temizlik ürünü, böcek ilacı ve ritüel objesi olan adaçayını yakarak spiritüel amaçlarla kullananlar da mevcut. Hem taze hem de kuru olarak veya yağı çıkarılmış olarak bulunabilen adaçayının sağlığa pek çok faydası da var.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Her bireyin beslenme ihtiyaçları ve çeşitli besin gruplarına gösterdiği tolerans ve hassasiyet kendi metabolizma işleyişine göre farklılıklar gösterebilir. Olası risk durumlarına karşın sağlığınızı ilgilendiren her türlü konuda mutlaka uzman görüşüne başvurun.

Çeşitli besinler bakımından zengindir

Adaçayında sağlıklı dozda vitamin ve mineraller vardır. Bir çay kaşığı kadar öğütülmüş adaçayında şunlar bulunur:

Kalori: 2
Protein: 0.1 gram
Karbonhidrat: 0.4 gram
Yağ: 0.3 gram
Lif: 0.3 gram
K vitamini: 12 mcg
Demir: 0.2 mg
B6 vitamini: 0.02 mg
Kalsiyum: 12 mg
Manganez: 0.02 mg

Görebileceğiniz üzere, az miktarda adaçayı, günlük K vitamini ihtiyacının %10’unu karşılayabiliyor. Aynı zamanda az miktarda magnezyum, çinko, bakır, A, C ve E vitaminlerine de sahip.

Bunun yanında içerisinde sağlığa faydası olan kafeik asit, klorojenik asit, rozmarinik asit, elajik asit ve rutin gibi bazı bileşenlere de sahip. Genelde az miktarda tüketildiği için karbonhidrat, kalori, protein ve lifler konusunda ciddi alımlar sağlamaz.

Antioksidanlar ile doludur

Antioksidanlar bedenin savunmasını güçlendiren moleküllerdir ve kronik hastalıklara sebep olan zararlı serbest radikalleri ortadan kaldırabilirler.

Adaçayında 160 farklı polifenol vardır ve bunlar bedende antioksidan olarak görev alan bitkisel kimyasal bileşenlerdir.

Test tüpü ve hayvan deneylerinden elde edilen kanıtlara göre adaçayında bulunan bileşenlerin inflamasyon, kanser karşıtı ve ayrıca nörokoruyucu etkileri var.

Küçük ve eski bir çalışmada ise günde iki defa 300 ml kadar adaçayı içmenin kanda antioksidan enzimlerin düzeyini ciddi şekilde arttırdığı görülüyor. Ayrıca toplam kolesterol ve kötü kolesterolde düşüş, iyi kolesterolde ise yükselme sağlamış.

Ağız sağlığını destekleyebilir

Adaçayının mikrop karşıtı etkileri vardır ve bunlar ağız plaklarına sebep olan mikroplara karşı koruma sağlayabilirler.

2015 yılında yapılan bir çalışmaya göre adaçayı bazlı ağız yıkama sularının diş çürüklerine sebep olması ile bilinen bazı bakterilere karşı etkili olduğu görülmüş.

Test tüpü çalışmalarında adaçayı ekstresinin hem oral bakteriler hem de bazı çürük yapan mantarlar üzerinde öldürücü etkiye sahip olduğu görülmüş.

Menopoz belirtilerini hafifletebilir

Menopozda bedeninizdeki östrojen hormonu doğal şekilde azalır. Bu da pek çok istenmeyen belirtiye sebep olur. Belirtiler arasında sıcak basması, aşırı terleme, vajinal kuruluk ve huzursuzluk da vardır. Adaçayı bu nedenle sıklıkla menopoz belirtilerini bastırmak için kullanılır.

Adaçayında bulunan bazı bileşenlerin östrojen benzeri özellikler gösterdiklerine inanılıyor ve bunlar beyindeki bazı reseptörlere bağlanarak hafızayı iyileştirebiliyor, sıcak basması ve aşırı terlemeye engel olabiliyorlar.

2023 yılında 4 çalışma ile yapılan bir meta-analizde, günde 100-280 mg arası adaçayı takviyesi tüketmenin sıcak basmalarının gelme sıklığını azalttığı görülmüş.

Kan şekeri düzeylerini düşürebilir

Adaçayının yaprakları geleneksel olarak şeker hastalığına karşı kullanılır. İnsan ve hayvan deneylerinde de kan şekerini düşürebildiği görülmüş.

Yapılan bir çalışmada, adaçayı ekstresinin tip-1 diyabete sahip olan farelerde kan glukoz düzeylerini özel bir reseptörü aktive ederek düşürdüğü görülmüş. Bu reseptör aktif olduğunda kandaki fazla yağ asitleri temizleniyorlar ve bu da insülin hassasiyetinde artış sağlıyor.

Tip-2 diyabete sahip başka bir fare deneyinde ise adaçayının kan şekeri yönetiminde kullanılan metformini taklit ettiği görülmüş.

Başka bir hayvan deneyinde ise adaçayı yaprağı ekstresinin farelerde kan şekerini düşürdüğü ve insülin hassasiyetini arttırdığı görülmüş.

İnsanlar üzerindeki çalışmalar az sayıda ancak bir meta-analizde adaçayının açlık kan şekerini düşürebildiği görülmüş. Fakat yine de diyabet tedavisinde net bir çözüm olarak kullanılması için daha fazla çalışma gerekiyor.

Hafıza ve beyin sağlığını destekleyebilir

Adaçayı hafıza ve beyni çeşitli şekillerde destekleyebilir. Bunlardan birincisi, antioksidan gibi davranan bileşenleri sayesinde beynin savunma sistemine yardımcı olmasıdır. Aynı zamanda hafızada rol oynayan kimyasal mesajcı asetilkolinin parçalanmasını önleyebiliyor. Bu madde Alzheimer hastalığında düşüş gösterir.

Yapılan bir çalışmada 39 hafif-orta düzeyde Alzheimer hastası dört ay boyunca ya plasebo ilaç ya da 20 ml adaçayı ekstresi tüketmiş. Ekstre tüketenlerin hafıza, problem çözüme, mantık ve bilişsel yeteneklerinde daha iyi sonuçlar aldıkları görülmüş.

Sağlıklı bireylerde adaçayının düşük dozlarda hafızayı iyileştirdiği görülüyor. Yüksek dozlarda ise ruh halinde iyileşme, farkındalıkta artış, sakinlik ve memnuniyet görülmüş.

2021 yılında yapılan randomize bir klinik deneyde günde 600 mg kadar adaçayı ekstresini 2 hafta boyunca alanların çalışan hafızalarında plasebo grubuna göre iyileşme görülmüş.

Kötü kolesterolü düşürebilir

Her 33 saniyede bir kişi kalp hastalıklarından dolayı ölür. Kötü kolesterol bu kalp hastalıkları konusunda temel bir risk faktörüdür ve insanların büyük kısmını etkiler.

Buna ek olarak pek çok insanın toplam kolesterolü de 200 mg/dL’nin üzerindedir. Adaçayı damarlarda biriken ve hasar bırakabilen kötü kolesterolün birikimini azaltabilir.

Yapılan bir çalışmada günde iki defa adaçayı tüketmenin kötü kolesterolü ve toplam kolesterolü düşürdüğü, iyi kolesterolü ise iki hafta içinde iyileştirdiği görülmüş.

Başka çalışmalarda da adaçayı ekstresi ile benzer etkiler görülüyorlar.

Belli kanserlere karşı koruma sağlayabilir

Kanser hücrelerin anormal büyüme gösterdikleri ölüm sebeplerinden birisidir. İlginç şekilde hayvan ve test tüpü deneylerinde adaçayının çeşitli kanser türleri ile savaşabildiği görülmüş.

Bu çalışmalarda adaçayı ekstresi sadece kanser hücrelerinin gelişimini önlememiş, aynı zamanda onların hücre ölümlerini de sağlamış. Araştırmalar cesaret verici olsalar da aynı etkinin insanlarda da görüldüğünün kanıtlanması için daha fazla çalışma gerekiyor.

Diğer potansiyel faydaları

Adaçayı ve onun bileşenlerinin başka faydaları da var.

Ancak bu konularda ciddi çalışmalar yok:

İshali hafifletebilir: Taze adaçayı ishal için kullanılan geleneksel bir ilaçtır. Test tüpü ve hayvan deneylerinde bağırsakları rahatlatarak ishali hafifletebildiği görülüyor.
Cilt yaşlanması ile savaşabilir: Çeşitli test tüpü deneylerinde adaçayı bileşenlerinin kırışıklar gibi yaşlanma işaretleri ile savaşabileceği görülüyor.

Beslenmenize eklemesi kolaydır

Adaçayı çeşitli şekillerde satılır ve kullanılabilir. Taze yapraklarının aroması yüksektir ve genelde yemeklerde çok az kullanılır.

Taze adaçayını şu şekillerde kullanabilirsiniz:

Çorbalara serpilebilir
Yahnilere katılabilir
Doğrayıp tereyağına katılabilir
Domates sosuna eklenebilir
Omlet içine katılabilir

Kuru adaçayı ise genelde aşçılar tarafından tam yaprak şeklinde veya öğütülmüş olarak kullanılabilir.

Ayrıca adaçayı ekstresi şeklinde almak da mümkündür.

Yan etkileri var mı?

Adaçayı genelde güvenli olarak görülür ancak konsantre şekilde satılan yağları ve diğer takviyelerinin yan etkileri olabilir ve hamilelikte, emzirenlerde ve çocuklarda kullanılmamalıdır.

2023 yılındaki bir rapora göre adaçayı yağının uzun vadeli kullanımı kusma, bulantı, ishal, yüksek tansiyon, kalp ritminde artış gibi etkilere sebep olabiliyor.

Buna ek olarak yenidoğanlar ve küçük çocuklar da adaçayı yağına maruz kaldıklarında nöbet geçirebiliyorlar.

Bazı insanlar içerisinde bulunan thujone maddesinden dolayı endişeliler ve bu madde yüksek dozlarda beyin için toksik olabilir. Bununla birlikte toksik etkinin görülmesi için ne kadar tüketilmesi gerektiği bilinmiyor.

Ayrıca gıdalardan zehirleyici miktarda thujone almak da imkansızdır. Ancak çayını çok fazla içmek veya öz yağını tüketmek toksik etki yaratabilir.

Bu nedenle günde 3-6 bardaktan fazla tüketimi önerilmez.

Sonuç olarak adaçayı, sağlığa pek çok faydası olabilecek bir bitkidir. Antioksidan düzeyi yüksektir ve ağız sağlığını destekler, beyin işlevlerine yardımcı olur, kan şekerini ve kolesterol düzeylerini düşürür. Ayrıca her türlü yemeğe de katılabilir, çay olarak tüketilebilir.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: Yüzyıllık şifa: Safran çayının faydaları nelerdir?

Neden hatalı kararlar veriyoruz? »

« Kaz Dağları gezi rehberi: Yeşile ve maviye doymaya hazır olun

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Anne evi rahatlığında seçimler: Anneler Günü’ne özel içinizi ısıtacak hediye önerileri

“An-ne”; iki hecesine dünyaları sığdıran; güven, sıcaklık, huzur, sevgi ve daha nice güzel duyguyla bizleri kucaklayan, yorgun günlerin ilacı, mutlu anların ortağı, düştüğümüzde koştuğumuz, sevincimizi ilk paylaştığımız o eşsiz kahraman. İki hece ama içinde bir ömür saklayan… Anne demek bir evin kalbi demek, sevgiyle hazırlanmış sofralar, kahve fincanında biriken mutlu anılar, bir koltukta kurulan huzur, sıcak bir evin rahatlığı demek. Çünkü bir annenin dokunduğu her şey, dünyayı biraz daha yaşanır kılar. İşte bu yüzden Anneler Günü yaklaşırken bu yıl onlara sadece bir hediye değil, hissettirdikleri o tarifsiz sıcaklığı, huzuru, ‘anne evi rahatlığını’ hediye etmek gerek. Ne de olsa her şeyin en iyisini, güzelini, rahatını, konforlusunu hak eden onlar.

Geçmişten günümüze dönüşümler geçirmiş olsa da bu özel ve anlamlı günün değişmeyen en önemli özelliği, kalbimizde ayrı bir yeri olan annelerimizi onurlandırmak için bir fırsat sunuyor oluşu. Şüphesiz ki annelerimizin bize kattığı güzellikleri bir güne sığdırmak mümkün değil ama bu özel günde özenle seçeceğimiz küçük bir hediye, onların bizim için ne kadar değerli olduğunu hissettirmek için şahane bir fırsat olabilir. Önemli olan, seçtiğimiz hediyeye sevgimizi katmak; tıpkı onların her lokmaya, her bakışa kattığı sevgi gibi. İşte birkaç sıcak öneri:

‘Anne kucağı’ gibi: Konforu eve taşıyacak hediyeler

Anne kucağının o benzersiz sıcaklığı, en zor zamanların bile en güzel ilacı değil mi? Ve evet aslında hiçbir hediye tam anlamıyla o sıcaklığı vermeye yetmez ama yine de biraz da olsa yaklaşabilir. Film keyfi için sıcacık ve yumuşacık bir battaniye, polar bir sabahlık, rahat terlikler, evin her köşesini anne sıcaklığına büründürecek ev tekstili ürünleri, yastıklar, kırlentler ve çok daha fazlası ile annelerinize bu Anneler Günü’nde huzur ve konforu hediye edebilirsiniz.

‘Anne eli değmiş’ gibi: Kişisel bakım ürünleri

Annelerimizin dokunduğu her yeri güzelleştirdiği aşikar… ‘Anne eli değmiş gibi’ dendiğinde her ne kadar lezzetli yemekler akıllara gelse de, bir atkının düğümünde, bir buklenin düzeltilmesinde de aynı özen var. Bazen son bir anne dokunuşu her şeyi bambaşka yapabilir. Annenizin kendisine de en az başkalarına gösterdiği kadar şefkatle ve özenle yaklaşması için kişisel bakım ürünlerinden şahane hediyeler seçebilirsiniz. Parfümler, cilt bakım ürünleri, saç şekillendiriciler, makyaj setleri ve çok daha fazlası bu özel günde annenizin yüzünde güller açtırabilir.

‘Annemin tarzı’ gibi: Zamansız, şık ve özel parçalar

Bazı parçalar vardır, bize hep annemizi hatırlatır. Onun yıllardır severek taşıdığı bir fular, özel günlerde takındığı bir broş ya da gençliğinden kalma bir ceket… Şimdi, o hatıraların yanına çok daha özellerini eklemenin tam zamanı. Zarif elbiseler, şık altın takılar, birbirinden güzel aksesuarlar, rahat ayakkabılar, yazlık kombinlerini tamamlayacak parçalar ve çok daha fazlası Anneler Günü’nde harika hediyelere dönüşebilir.

‘Anne sofrasından fırlamış’ gibi: Sofralara renk ve lezzet katan detaylar

Anne sofrası; her tabakta ayrı bir hikaye, her kasede ayrı bir emek ama hepsinde aynı lezzet. Kimi zaman dört gözle beklenen bayram sofralarının, kimi zaman okuldan eve dönüşte karşılayan leziz yemeklerin yıldızı annelerin sofralarını daha da güzelleştirecek, mutfakta geçirdikleri zamanları kolaylaştıracak pratik ve şık ürünler harika hediyeler olmaz mı? Şık yemek takımları, renkli masa örtüleri, kahve makineleri, mutfak robotları, airfryer’lar ve çok daha fazlası tek bir tık uzağınızda.

Pazarama’da ‘anne evi rahatlığında’ alışveriş

Annenize hissettirmek istediğiniz tüm bu duygular, bir hediyeye sığabilir mi? Belki tam olarak değil, ama Pazarama’da, onun kalbine dokunacak seçenekler sizi bekliyor.

Pazarama, binlerce ürün seçeneği, avantajlı fiyatlar, çok kanallı erişim imkanı ve güvenli ödeme alternatifleriyle size anne evi rahatlığında bir alışveriş deneyimi sunuyor. Bir hediye seçin, içine sevginizi katın ve annenize onu ne kadar çok sevdiğinizi bir kez daha gösterin. Aradığınız her şey Pazarama’da.

Ayrıca Anneler Günü’ne özel şahane kampanyalar da sizi bekliyor. Pazarama üzerinden yapacağınız 750 TL ve üzeri alışverişlerde geçerli “HEDIYE125” kupon kodu ile 125 TL indirim fırsatı yakalayabilir, eğer Pazarama Plus üyesi iseniz aynı tutardaki alışverişleriniz için “PLUS200” kupon kodunu kullanarak 200 TL’lik özel indirimden faydalanabilirsiniz. Hepsi ve daha fazlası için hemen tıklayın, ‘tam anneme göre’ diyeceğiniz hediyeleri kaçırmayın. Her şeyin en iyisini hak eden anneler için, bu Anneler Günü’nde sadece bir hediye değil, bir “teşekkür” armağan edin.

*Bu yazı Pazarama katkılarıyla hazırlanmıştır.

Hala orada mısın?
Geçen yazımızda aidiyet ve kaybetme duygularının bizi sürükleyebileceği fanatizm noktalarından konuşmuştuk. Bu hafta da bu…
İstanbul’un en iyi spa merkezleri
Yoğun şehir hayatının yorgunluğunu atmak, bedenini ve zihnini tazelemek isteyenler için spa merkezleri vazgeçilmez bir…
Haftalık burç yorumları: 5-11 Mayıs
Yeni bir hafta, yeni enerjiler! Gökyüzü hareketleri burçlar üzerinde etkisini gösterirken, sizi nelerin beklediğini merak…
Cumhurbaşkanı Borç Kapatma Kredisi Netleşti mi? 2025
Borçlarını tek bir yerde toplamak ve ödeme koşullarını hafifletmek isteyen vatandaşlar için sunulan borç kapatma…
İstanbul’un en iyi vegan restoranları
İstanbul, son yıllarda vegan mutfakta büyük bir dönüşüm yaşıyor. Et ve süt ürünlerine alternatif arayanlar…
Ebeveynlerin boşanması neden tüm yaşlardan çocuklar için büyük bir zorluk?
Boşanmaya dair yaygın görüşlerden bir tanesi, onu gerçekleştiren yetişkinler için taze bir başlangıç olması ve…
Bizi yaralayan ve hafızamıza kazınan aşklara neden tutuluyoruz?
Yeni yazımın konusu ne olsun diye düşünüyordum ki birden aklıma bu toksik ilişkilere olan hayranlığım…
In Pursuit of Wellness Serisi 18: Kendine geri dönüş
Zihinsel sağlığın bedensel sağlık kadar önemli olduğunu, hatta ikisinin birbirinden ayrılmaz bir bütün olduğunu artık…