Psikolojideki farklı kişilik tipleri sınıflandırmalarını mutlaka daha önce duymuşsunuzdur… Bu yazıda A, B, C, D tipi şeklindeki sınıflandırma arasında yer alan A tipi kişilik özellikleri konusunu ele alacağız.
Acaba A tipi ne demek? Birinin kendini “A tipi” olarak tanımlaması veya A tipi kişilik olduğunuzdan emin olmanız ne anlama geliyor? İşte A tipi kişilik özellikleri ve bu kişilik tipinin B, C ve D tiplerinden farkları.
A tipi kişilik nedir?
A tipi kişilik veya A tipi davranış modeli terimi, yüksek derecede başarı, sabırsızlık, hırs ve rekabet içeren bir kişilik ve davranış modelini ifade eder. Bu kişilik tipindeki insanlar, pek çok hedefi olan, fazla rezervasyon yapma ve kendilerini aşırı zorlama; istekli olma eğilimindedirler. Son derece yüksek standartlara sahip olduklarından diğer insanlarla ve kendileriyle rekabet edebilirler. A tipi insanlar aynı zamanda mantıklı ve organize olma eğilimi gösterirler. Onlar için hiçbir şey “yeterince iyi” değildir.
A tipi kişilik, ilk olarak 1950’lerde iki kardiyolog, Meyer Friedman ve Ray Rosenman tarafından icat edildi ve bu tipin koroner kalp hastalığı için bir risk faktörü (*) olduğunu iddia ettiler. Ancak ikisi arasındaki bağlantı daha fazla incelendi ve zamanla bir şekilde çürütüldü (*).
Uzmanlara göre, A tipi insanlarda anlaşılması gereken en önemli şey, bu kişilerin rekabet edebilirliğe, güçlü iş ahlakına uygun bir “sorumluluk üstlenme” ruhuna sahip olmaları. Ayrıca son derece sabırsızlar. İçlerinde, genellikle işleri etkin bir şekilde yürütebildikleri veya şirket içinde çalışıyorlarsa bağımsız olarak çalışabildikleri; adeta kendi kendini ateşleyen biri var.
A tipi kişilik özellikleri nelerdir?
A tipi ne demek daha iyi anlamak için A tipi kişilik özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkün:
1. Sabırsızlar
A tipi kişiliğin en büyük göstergelerinden biri sabırsızlıktır. Bu insanlar hızlı tempolu durumlarda çok iyi çalışırlar ve değişime veya genel olarak diğer insanlara karşı sabırsız olabilirler. Çünkü değişime iyi uyum sağlasalar bile, istedikleri değişikliklerin hızlı olmasını isterler.
2. İşlerin istedikleri gibi yapılmasını severler
A tipi kişiliğe sahip insanlar, kendi hızlarında bağımsız olarak çalışmayı severler -ki oldukça hızlılardır. Hatta bu, işlerin kendi yöntemleriyle yapılmasını sevmeleri ve bu nedenle inatçı olabilecekleri anlamına gelir. Bağımsız olarak çok iyi çalıştıkları için, liderlik konumunda değillerse başkalarıyla çalışmak onlar için zor olabilir.
3. Sıkı çalışırlar
A tipi kişilik özellikleri arasında sayabileceğimiz bir diğer şey, bu insanların son derece güçlü bir iş ahlakına sahip olmalarıdır. Başarıya duydukları ihtiyaç nedeniyle bir şeyi halletmek için nasıl boyun eğeceklerini bilirler. Bu onların en büyük gücü olabilse de aynı zamanda bazen kendilerini yanlış şeylere adamalarına da yol açabilir.
4. Agresif olabilirler
A tipi kişilikteki insanlar, özellikle de genel olarak bir şeyi başarmaya veya bitirmeye çalışıyorlarsa, lafı dolandıracak kişiler değillerdir. Bazen saldırgan görünebilirler, çünkü her zaman sosyal olarak uygun şeyleri söylemezler ve farklı kişilikler için sözlerini nasıl uyarlayacakları üzerine düşünmezler.
5. Sınırları zorlamaktan korkmazlar
A tipi kişilik ister bir hedef, ister bir görev veya bir zaman çizelgesi olsun, her zaman mecazi olarak “onun peşinden koşar”. Biraz gergin görünebilir, ancak bu insan size ilham verecek türden biridir. Çünkü sınırları zorlamaktan ve konfor alanının dışına çıkmaktan korkmaz. Özetlemek gerekirse, izin istemek yerine af dilemeyi tercih eder.
6. Başarıya ihtiyaç duyarlar
Başarıya her zaman aşırı bir ihtiyaç duyduysanız siz de A tipi bir insan olabilirsiniz. A tipi kişilik özellikleri gösteren insanların bir hayali veya vizyonu varsa -ki sıklıkla vardır- bunu gerçekleştirmenin mutlaka bir yolunu bulurlar. Oraya ulaşmak için başka birine güvenmeye ihtiyaçları yoktur. Çok fazla insandan fikir istemenin sadece zaman kaybı olduğunu ya da sadece kendini ifade etmenin bir yolu olduğunu düşünürler.
7. Başkalarını motive eder ve onlara ilham olurlar
Son olarak, daha önce belirttiğimiz gibi, A tipi kişilik, motivasyon konusunda dürtülmeye ihtiyaç duyan kişiler için oldukça ilham verici olabilir. Eğer hayatınızdaki A tipi insandan doğru faydalanırsanız, hedeflerinize ulaşmanıza veya sizi motive etmeye yardımcı olabilirler. Sizinle bir durum hakkında konuşabilir veya size üst düzey bir plan verebilirler. Yani, hayatınızda onlar varken işler çok daha heyecan verici, teşvik edici, ilham dolu olabilir.
A tipi kişiliğin diğer kişilik tiplerinden farkları
Daha önce farklı kişilik tipleri ve özelliklerini detaylı bir şekilde anlatmıştık: Kişilik tipleri ve özellikleri: A, B, C ve D kişilik tiplerinden hangisine aitsiniz?
Artık A tipi kişilik özellikleri hakkında bilgi sahibisiniz. Çoğu insanın sadece bir tipte olmak yerine birden fazla kişilik özelliğini bir arada gösterebileceğini unutmayın. Şimdi, A kişilik tipi özelliklerinin, diğer tiplerden farklarını özetleyelim.
- B tipi kişilik, A tipi meslektaşlarına göre biraz daha esnek, eğlenceyi seven ve arkadaş canlısı biridir. Oldukça karizmatik, çok dışa dönük ve enerjik görülebilir. A tipi kişilik de bu konuda iyidir ancak B tipinde biraz daha fazla esneklik vardır.
- C tipi kişilik, mükemmeliyetçi olduğu için genellikle A tipi ile karıştırılır. Ancak, C tipi A tipinden daha fazla küçük ayrıntılara odaklanır. Belirli bir yaşam tarzına sahip olmayı sever ve rutinlerinin bozulmasından hoşlanmaz. Ayrıca A tipi başarı için istikrara odaklanırken, C tipi daha içe dönüktür.
- D tipi kişilik, bazen depresif olarak tanımlanır ve sıkça B tipi kişilerle karıştırılabilir. Çünkü bu insanlar yüzeyde sakin görünürler ama bunun altında bazı duygusal sorunlar vardır. Diğer insanların duygularına karşı çok hassas olabilirler, çok fazla iç gözlem yapabilirler. Bu nedenle pek çok şeyi kişisel olarak alabilirler. Değişime karşı dirençli olabilirken çok iddialı olmayabilirler.
A tipi bir kişiliğe sahip olmanın faydaları
Her kişilik tipinin kendine özgü güçlü ve zayıf yönleri vardır. A tipi kişilik özellikleri söz konusu olduğunda, bu insanlar hırslı, bağımsız ve bir amaca bağlı olduklarında çok tutkulu olabilirler. Aynı zamanda çoklu görevlerde, organize etmede, projeleri yönetmede ve genel olarak liderliği ele almada da iyilerdir. Daha önce de belirttiğimiz gibi, A tipi insanlar çevrelerindeki insanlar için genelde ilham verici ve motive edici güçler olabilirler, bir şeyi halletmek adına sınırları zorlamaktan korkmazlar.
Tüm bu nitelikleri bir güç mü yoksa zayıflık mı olarak değerlendirdiğiniz, tamamen bir bakış açısı meselesidir. Bazıları A tipi insanları agresif, aşırı rekabetçi ve sabırsız bulabilirken; bazıları onları çalışkan, azimli ve güvenilir bulabilir. Önemli olan neyin “iyi” ya da “kötü” olduğu değil; farklı durumlarda, farklı insanlarla ve genel olarak bir huzur ve zihinsel zindelik duygusu bulmak için niteliklerimizi bize hizmet edecek şekilde kullanabilmektir.
Son olarak eğer siz de A tipi kişiliğe sahip olduğunuzu düşünüyorsanız yıllar sonra o büyük hedefinizin gerçeğe dönüşmesini beklemek yerine sürece odaklanın ve yol boyunca kendinizi ödüllendirmeyi unutmayın!
Kaynak: mindbodygreen
İlginizi çekebilir: Enneagram kişilik tipleri ve kişilik testi