Klor kokusu duyduğunuzda aklınıza yaz, yapıştırıcı kokusu duyduğunuzda ilkokul yıllarınız mı geliyor? Fırından yeni çıkmış kurabiye kokusu sizi çocukluğunuza mı götürüyor?
Kokular hatıralarımızı canlandırabilir ya da modumuzu etkileyebilir; hatta çalışma performansımızı bile. Bunun nedeni beynimizin kokuları ve anıları işleme şekli.
Beyindeki koku alma bölgesi, beynin hafıza ve duyguları işlediği alanlar olan amigdala ve hipokampüse oldukça yakın. Herhangi bir koku burnumuzdan girip beynin ilgili bölümüne ulaşana kadar bu alanlardan geçiyor; dolayısıyla biz henüz kokunun ne olduğunu anlayamadan önce tüm bu ekstra işlemleri yapan beynimiz, kokulara farklı şekillerde tepki verebiliyor. Dolayısıyla kokular rüyalarımızdan duygularımıza, stresten alışveriş alışkanlıklarımıza, hafızadan romantizme kadar pek çok şeyi etkisi altına alıyor. Diğer yandan kokular, özellikle bozuk yiyecek gibi kokular, kendimizi korumamız için bize en büyük ipuçlarını veren uyaranlardan biri oluyor.
Peki kokular ruh halimizi, hafızamızı ve davranışlarımızı ne şekilde etkiliyor?
Koku, nostaljiktir.
Kokuların birçoğuyla çocukluk dönemimizde tanıştığımız için pek çok koku bize çocukluğumuzu çağrıştırır ve nostaljik bir hava yaratır. Araştırmalara göre görsel hafıza ile kodlanan anıların 1 sene içerisinde %50’si silinirken, koku hafızası anıların %65’ini korumayı başarıyor.
Koku, duygusaldır.
Kokular, hafızayla bağlantılı olduğu kadar duygularımız ve ruh halimizle de bağlantılıdır. Hatta parfüm endüstrisi kokuların tam da bu özelliği üzerine kuruludur. Diğer yandan kokular, henüz biz onların ne kokusu olduğunu anlamaya fırsat bile bulamadan zihnimizde güçlü imajları ve duyguları canlandırır. Dolayısıyla kalabalık bir odada bile yakından tanıdığınız bir kokuyu hemen alırsınız.
Koku, çekicidir.
Kokular, iki kişi arasındaki çekimin de ana mimarlarından biri. Kokuların partnerimizi seçmemizdeki en önemli faktörlerden biri olduğu araştırmalarla kanıtlanmış durumda. Diğer yandan öpüşmenin koklama dürtüsü ile bağlantılı olduğunu savunan biliminsanları da bu argümanı destekleyecek çalışmalarını sürdürüyor.
Koku, güçlüdür ve güçlü bir izlenim bırakır.
Güzel kokular beynimize olumlu sinyaller gönderir; bu nedenle güzel kokan kıyafetler giymek ya da parfüm sıkmak daha iyi hissetmemizi sağlar. Diğer yandan kokular belirli anlar ve anılarla ilgili çağrışımlar yaptığından, algılarımızı güçlendirmek için de kullanılabilir. Scent marketing yani pazarlama aktivitelerinde kokulardan yardım almak, Abercrombie gibi dünyaca ünlü giyim markalarından otomobil üreticilerine kadar pek çok markanın imajını ve marka algısını güçlendirmek için kullandığı bir taktik.
Koku, karar vermemizde etkilidir.
Kararlarımız üzerinde belirleyici bir etkisi olan kokular, neye ne kadar para harcayabileceğimizi dahi etkiliyor. Chicago Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, katılımcıların %84’ü tıpatıp aynı iki ayakkabıdan daha güzel kokulu bir odada sunulan çiftini daha çok beğendiğini açıklarken, bu ayakkabı için ortalama 10 Euro daha fazla ödemeye gönüllü oldukları ortaya konulmuş.
Koku, stres ve konsantrasyon üzerinde etkilidir.
Yapılan araştırmalara göre lavanta kokusu uykusuzluk, stres ve anksiyete gibi problemlerin çözümü konusunda yardımcı oluyor. Kahve ve vanilya gibi kokular sakinleştirici bir etki yaparken, belirli kokular performans ve konsantrasyon arttırıcı etkileriyle dikkat çekiyor. Örneğin koşudan önce nane koklayan atletler koklamayanlara göre daha iyi performans gösterirken; Japonya’daki çay fabrikalarında işçilerin mola sonrası verimliliklerini arttırmak için lavanta kokusundan yardım alınıyor.
Güzel kokular dinlendiricidir.
Sleep Disorders Centre of the University of Heidelberg’de yapılan bir araştırmada, kokuların uyku kalitesi ve rüyalarla olan bağlantısı araştırılmış. Güzel kokulu bir yatak odasında uyuyan katılımcıların güzel kokmayan ya da kokusuz bir odada yatanlara göre çok daha güzel rüyalar gördükleri ortaya çıkmış. Şu anda ise güzel kokuların kabus görmeyi azaltıp azaltamayacağı konusu araştırılıyor. Diğer yandan aromaterapi, uykusuzlukla baş etmede en etkili önerilerden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Kokular günlük hayatımızda bu kadar etkiliyken, çalıştığınız ortamdan kıyafetlerinize kadar pek çok şeyin kokusu üzerinde hassasiyetle durulması gereken bir konu. Siemens sensoFresh programı, iSensoric teknolojisi sayesinde aktif oksijen kullanarak çamaşırlarınızdaki büyün kokuları hızlı ve etkili şekilde yok ediyor. Hem de yıkamaya gerek kalmadan.
sensoFresh teknolojisiyle hemen tanışmak için tıklayın.
Kaynaklar:
Psychologytoday
Howstuffworks
saga.couk