X

21. yüzyıl bencillik çağı mı: Tüketim toplumu ve egoizm arasındaki ilişki

Sizce içinde bulunduğumuz yüzyıl, insanları bencil olmaya iten bir yüzyıl mı? Seyrettiğimiz diziler, filmler ve sosyal medya bizi olduğumuzdan daha da bencil insanlar haline mi dönüştürüyor? Biz modern dünya insanları kendimize fazla odaklandığımız hayatlar mı yaşıyoruz? Eriyen buzullar ne kadar umurumuzda? Peki ya günden güne yok olan Amazon ormanları? Ya da Afrika gibi COVID-19 aşılarına yeterince erişimi olmayan yerler ne kadar gündemimizde?

Bencillik, kişisel çıkara odaklanan kişinin, başkalarını görmezden gelerek kendi çıkarlarını her zaman ve her durumda ön planda tuttuğu bir davranış biçimidir (Cullen, Parboteeah ve Victor 2003; CullenR Victor ve Bronson 1993; Akt. Kıral ve Çelik, 2019). Bencillik tarih boyunca birçok filozof ve psikoloğun farklı şekillerde açıklamaya çalıştığı son derece karmaşık bir kavramdır. Kimi filozof bencilliği kötü bir şey gibi algılamış, Ayn Rand gibi bazı filozoflarsa bencilliğe farklı bir bakış açısıyla yaklaşmışlardır. Yirminci yüzyılın önde gelen filozoflarından Rand, Bencilliğin Erdemi isimli kitabında, bencilliği “insanın kendi ihtiyaçlarıyla ilgilenmesi” olarak tanımlar. Rand’a göre kendi çıkarını düşünmek ahlaki bir varoluşun temelidir.

Egoizm türlerinden biri olan psikolojik egoizm, her eylemin kökeninde bencillik olduğunu ve özgecil görünen eylemlerin bile benmerkezci bir motivasyona bağlı olduğunu ileri sürer (Sober, 1989: 129). Yani psikolojik egoizme göre bizim birine yardım etmemizin asıl nedeni, yardım etme eylemi sonucu kendimizi iyi hissedecek olmamızdır. Psikolojik egoizm tartışmalı bir kavramdır. İnsanın tabiatı gereği bencil olduğu fikrine katılmayan düşünürler de mevcuttur.

Gerek reklamlar gerek sosyal medya başta olmak üzere içinde yaşadığımız tüketim toplumu bize sürekli kendi hazzımıza odaklandığımız bir yaşam tarzı empoze etmeye çalışıyor. Bir insanın sadece ve sadece kendi hazzına odaklandığı bu yaşam tarzında bencillik ön plandadır. Hedonizm ve bencillik kavramına göre şekil alan sanayileşme sonucu ortaya çıkan modernleşme, yalnız kendisini düşünen, bencil ve gittikçe yalnızlaşan insan tipini yaratmaktadır (Bulunmaz, 2013, Akt. Kıral ve Çelik, 2019). Bizler duygularımız da dahil olmak üzere her şeyi çok çabuk tüketiyoruz artık. Tüm hayatımızı son derece hızlı bir şekilde yaşıyoruz. Tüm bu faktörler bir araya gelip bizi kendimizden başka kimseye içtenlikle önem vermediğimiz bir hale getirebilir. Bencilliğin insanlar arasında yarattığı güvensiz bağlar, empati eksikliği ve fedakarlıkta bulunmada azalma, toplumsal yapıya büyük ölçüde zarar vermektedir (Gilbert, 2018, Akt.Yılmaz, 2018).

İstek ve ihtiyaçlarımızın farkında olmamız, onları karşılamak için eylemlerde bulunmamız oldukça doğal bir davranıştır. Tüm canlı türlerinde ortak olarak görülen bu durum “rasyonel bencillik” kavramı olarak adlandırılmıştır (Locke, 1988). Ancak artık hepimizin hayatının bir parçası olan sosyal medyaya baktığımızda, bize sürekli tüketim toplumunun haz kültürünün pompalandığını görüyoruz. Herkes fit, herkes güzel yemekler yiyor, güzel kıyafetler giyiyor. Bu görselleri gördükçe aynılarını istiyoruz ve ister istemez odak noktasına kendimizi koyduğumuz hayatlar yaşamaya başlıyoruz.

Tabii ki güzel hayatlar yaşayalım ama bunu yaparken enerjimizin bir kısmını dünyayı daha güzel bir yer haline getirmek için harcayalım. Rasyonel bir şekilde bencil olalım ama kendi çıkarlarımızı her daim başkalarının çıkarlarından üstün görmeyelim. “Amazon ormanları yaşadığım yerden çok uzak” deyip dünyada olan bitene kulak tıkamayalım. Aşıya ulaşamayan ülkeleri görmezden gelmeyelim. Hepimizin ekosistemin bir parçası olduğunun farkına varalım. Mutluluk kaynaklarımızdan biri varlığımızla dünya üzerindeki diğer canlılara iyi gelebilme ihtimalimiz olsun. Hepimize eylemlerimizle diğer insanların, canlıların hayatına değer kattığımız günler diliyorum.

2021 yılını “Kendini Sevme ve Hayatı Güzelleştirme Yılı” ilan ettim. Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşıyorum. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Cullen, J. B., Parboteeah, P, K. and Victor, B. (2003). The Effects of Ethical Climates on Organisational Commitment: A Two-Study Analysis, Journal of Business Ethics, 46 (2), 127–141.
Cullen, J. B., Victor, B. and Bronson, J. W. (1993). The Ethical Climate Questionnaire: on Assessment of its Development and Validity, Psychological Reports, Vol 73(2), 667-674.
Ç. Çelik, N., Kıral, B. (2019). Eğitimde Bencillik Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Social Sciences Research Journal, 8 (3), 156-168.
Gilbert, O. M. (2018). Altruism or association? Proceedings of the National Academy of Scien- ces: 201802181; DOI: 10.1073/pnas.1802181115
Locke, E. A. (1988). The virtue of selfishness. American Psychologist, 43(6), 481. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.43.6.481.a
Sober, E. (1989). ‘’ What is Psychological Egoism?”. Behaviorism, vol.17, no.2, pp. 89-102.
Yılmaz, H. (2018). Bencillik Ölçeği: Bencilliğin Uyumsal, Egosantrik Ve Patolojik Biçimlerinin Ölçülmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 74, Temmuz 2018, s. 45-57.

İlginizi çekebilir: Çevresel psikoloji nedir: Çevreyle etkileşimimiz neden önemli?

Psikolog Rana Kutvan: İstanbul doğumlu olan Rana Kutvan lise öğrenimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı. Önce LCC’de bir sene akabinde de İstasyon Sanat Merkezi’nde iki sene süren bir moda eğitimi aldıktan sonra çeşitli firmalarda stilist olarak görev aldı. 1997-2008 tarihleri arasında New York’ta ikamet etti. Türkiye’de almış olduğu moda eğitimini Parsons School of Design’dan almış olduğu derslerle pekiştirdi. Kutvan moda eğitiminin yanı sıra City University of New York’a bağlı Hunter College’da Psikoloji ve Sanat Tarihi üzerine çift anadal lisans eğitimi görerek cum laude (yüksek onur) derecesiyle mezun oldu. Hunter College’a devam ettiği süre zarfında dünyanın önde gelen psikologlarından Albert Ellis’in Enstitüsünde staj yaptı. Bu staj süresince Ellis’in bulmuş ve de geliştirmiş olduğu Rational Emotive Behavior Therapy (REBT)’i yakından inceleme fırsatı buldu. Kutvan, Albert Ellis Enstitüsündeki stajının yanı sıra New York’un önemli psikoloji enstitülerinin düzenlediği workshoplara katıldı. Kutvan 2008 Mayıs ayında Türkiye’nin ilk Kişisel Gelişim ve Stil Danışmanlığı merkezi Karakter A’yı kurdu. Kurumsal ve bireysel hizmetler veren Rana Kutvan’ın referansları arasında Braun, CNN TÜRK, Aras Kargo, TURKCELL, Kuveyt Türk, Doğan Holding gibi şirketler vardır. Kutvan bireylere ve kurumlara Stres Yönetimi, Kadın Liderliği, İş Özel Yaşam Dengesi, Zaman Yönetimi, Kadın Ruhu isimli workshop çalışmaları düzenlemektedir. Kutvan Karakter A’nın yanı sıra 2008-2012 tarihleri arasında Profesör Dr. Kerem Doksat’dan süpervizyon aldı. Kutvan psikoloji ve kişisel gelişim çalışmalarında holistik bir yaklaşım uygulamaktadır. Rana Kutvan anadili olan Türkçe’nin yanı sıra anadili düzeyinde İngilizce, iyi derecede Fransızca, İtalyanca konuşmaktadır.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale