İnsan vücudu, optimal sağlığı koruma konusunda ve yanlış hizalanırsa onu yeniden dengeye getirme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahip. Tüm benliğimizi beslemek ve her birimizin biricik olması kavramları 2021’de beslenme anlayışına yeni bir soluk getiriyor.
Semptom çok, tedavi yok
Hepimizde az çok, büyük küçük dırdırcı semptomlar var; ancak bunlar yaşamı tehdit etmedikleri ve teşhis standartlarını karşılamadıkları için kayda değer bulunmuyor. Ağrın mı var? Bir Parol, Minoset al tamam. Miden mi yanıyor? Ver oradan bir Rennie! Anlık ağrıyı dindiren “semptom yok edicileri” bu yazı boyunca aklınızda bir rafa kaldırın. Sizinle sorunun temeline doğru bir yolculuğa çıkalım.
Kendimizi toprakta yetişen, (en az miktarda işlenmiş içerikle) temiz su içen ve zihnimizi sakinleştirmeye çalışan doğal gıdalarla besliyoruz. –Bir dakika ya! Besliyor muyuz?– Peki anlaşıldı, sorun daha burada başlıyor ancak burada bitmiyor.
Zihin, beden ve ruh
Etrafta dolaşan “bütünsel beslenme” ifadesini duydunuz mu? Bu terim, sağlıklı olmaya yönelik bütüne odaklanan bir yaşam şeklini ifade ediyor. Geçmişin bilgeliği ile modern tıp arasında köprü kurarak ruhsal, zihinsel ve fiziksel sağlığın bileşenleri üzerinde eş zamanlı çalışıyor. Geleneksel tıp genellikle bir soruna çözüm olarak bir yöntem arıyor olsa da, Bütünsel Beslenme bireyin sağlıkla ilgili deneyiminin benzersiz olduğunu ve bu deneyimi etkileyen birçok faktörü hesaba katıyor. Vücudun, zihnin ve ruhun; optimum sağlığın ayrılmaz bir parçası olarak ancak hepsi dengedeyken iyi yaşamın deneyimlenebileceğini savunuyor. İçlerinden birindeki sorunu yalnızca bir sisteme odaklanmak veya semptomların üstünü örtmek yerine bütündeki dengesizliği ortaya çıkarma, sorunun temelini bulma ve yeniden dengeyi kurmaya odaklanıyor.
Bütünsel beslenmenin felsefesi, kişinin sağlığının, yaşamının ve varlığının fiziksel ve kimyasal, zihinsel ve duygusal yönlerinin yanı sıra ruhsal ve çevresel yönleri arasındaki karmaşık etkileşimin bir ifadesi olması.
Bu kapsamda Bütünsel Beslenme yaşamı tüm yönleriyle ele alarak yemekle beslenmenin ötesine geçiyor; düşünce yapısı, öz bakım, stres, uyku ve sosyal çevre ile (iç ve dış ortamda) tam olarak beslenmiş bir yaşam sürmek, tüm vücut ve yaşam tarzı yaklaşımı olarak karşımıza çıkıyor. Diyetin, takviyelerin, yaşam tarzı seçimlerinin, zihniyetin, maneviyatın ve diğer tamamlayıcı unsurların her türden hastalığa nasıl katkıda bulunabildiğini ve önleyebileceğini araştırıyor.
Bütünsel beslenme
Beslenme ve yaşam tarzı için modern bilimsel kanıta dayalı teknikleri içeren doğal ve temel bir sağlık yaklaşımı. Sağlığın sadece bir yönüne odaklanmak yerine, bütünsel beslenme, bireyin sağlık sorunlarının temel nedenini belirlemek için tam sağlık geçmişini, duygusal durumunu, yaşam tarzı ve mevcut beslenme alışkanlıklarını değerlendiriyor. Hücresel düzeyde size neyin iyi geldiğini/gelmediğini keşfetme, bunu zevk ve ihtiyaçlarınıza göre uyarlama, sağlık ve zindeliği bireyin kendi yaşamına uygun tanımlama ve deneyimleme yolculuğu. Yolculuk diyoruz çünkü ne zaman yeniden değerlendireceğini bilmeyi de içeren sürekli bir geliştirme süreci.
Çünkü burada konu, size hangi yiyeceklerin sağlıklı (veya sağlıksız) olduğunu söylemekle ilgili değil. Konu sadece mikro ve makro besinlerle veya kalori saymakla da ilgili değil. Herkes hangi yiyeceklerin “sağlıklı” veya “daha az sağlıklı” olduğunu zaten biliyor. Asıl soru: Beslenme, sağlık sorunları/hedefleri için nasıl kişiselleştirilir? Mevcut semptomlarınız, hangi yaşta olduğunuz, hangi iklimde yaşadığınız, adet döngünüzün hangi aşamasında olduğunuz, genetik yapınız gibi pek çok faktöre bağlı olarak bütünsel beslenmenin “ne” ve “nasıl” olabileceğini öncelikle bir tanımlamanız gerekiyor. Burada da yeni bir beslenme uzmanı türü karşımıza çıkıyor.
Bütünsel beslenme uzmanı kimdir?
Beslenme eğitimini birincil araç olarak kullanan bütünsel beslenme uzmanları, bireye özgü yaklaşarak sağlığın ve iyi yaşamın inşasını vurgular. Bu, bireyi sağlığını iyileştirme sürecine tamamen dahil etmeyi ve optimal sağlığa doğru rota çizmek için güçlendirici ve işbirlikçi bir şekilde çalışarak bireyin kendi yaşam bilgeliğine ulaşmasına yardımcı olmayı içerir. Bütünsel beslenme uzmanları, danışanlarının kişisel durumları ve hedeflerine yönelik en iyi seçimleri yapabilmeleri için ilgili, deneysel temelli bilgi ve destek verir.
Bütünsel beslenme uzmanı ne yapar?
- Danışanlarına, sağlık sorunlarının beslenme nedenlerini nasıl belirleyecekleri ve düzeltmeye nasıl yardımcı olacakları konusunda rehberlik eder.
- Sağlığı optimize eden kişiselleştirilmiş beslenme ve yaşam tarzı programları tasarlar.
- Yaşam kalitesini iyileştirmek için bütünsel ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları konusunda danışmanlık verir ve takibi sağlar.
- Beslenme ilkeleri, yiyecek planları, diyet değişiklikleri, yiyecek seçimi ve hazırlama konusunda önerilerde bulunur.
- Optimal beslenme ihtiyaçlarını, diyet kısıtlamalarını ve mevcut sağlık durumlarını değerlendirir; beslenme planları geliştirmek ve uygulamak üzere beslenme danışmanlığı sağlar.
- Her bireyin kendi ihtiyacına en uygun beslenme planlarını hazırlar, geliştirir ve analiz eder.
- Güçlü bir bağışıklık sistemini destekleyip hastalıkları önlerken fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığı bütünsel olarak besleme bilinci kazandırır.
- Danışanlarını bitkisel ağırlıklı beslenmenin faydaları, makro ve mikro besin alımı, takviye önerileri, farklı diyet teorileri ve diğer beslenme konuları hakkında bilgilendirir.
Bütünsel beslenme uzmanının sunabileceği hizmetler
- Beslenme ve yaşam tarzı değerlendirmesi
- Sağlıklı beslenme için alışveriş
- Beslenme planlaması
- Yaşam tarzını iyileştirmek için öneriler
- Aktif yaşam tarzına teşvik
- Stres yönetimi
- Farkındalıkla yeme
- Sağlıklı kiloya ulaşma, daha iyi ruh hali ve enerji için yemek planları
- Sağlıklı yaşam ve bütünsel beslenme üzerine eğitimler
- Sağlık sorunlarını araştırma
- Takip desteği
- Laboratuvar değerlendirmelerini gözden geçirme
- Vaka bulguları özetleme
- Sağlık uzmanlarına ve tüketicilere eğitimler
- Lisanslı bir pratisyenle görüşme önerisi
Bütünsel beslenme uzmanları ne yapmaz?
- Hastalığı teşhis ve tedavi etmez.
- Tıbbi beslenme pratiği vermez.
- Sağlıkla ilgili bilimsel olarak kanıtlanmamış iddialarda bulunmaz.
- Kanıtlanmamış cihazlar, değerlendirmeler veya tedaviler kullanmaz.
Her şey zihni, bedeni, ruhu birleştirmek ve yaşamı dengelemekle ilgili
Bütünsel Beslenme, sağlığa önleyici bir yaklaşım benimsemek ve olabileceğiniz en “canlı” olmaktır. Ancak bu, vücudunuzu optimum potansiyelde çalışması için ihtiyaç duyduğu bütünsel besinlerle beslemekle ilgilidir. Bu, zihninizi meditasyon, egzersiz, yaratıcılık, alkali düşünceler ile beslemek, en iyi versiyonunuzu yaratmak için sağlıklı alışkanlıklar kazanmakta saklıdır.
Size özel bir beslenme
Sağlığınız için herkese uyan tek bir yaklaşım benimseyen uzmanlar yerine, bir bütünsel beslenme uzmanı, zevklerinize ve yaşam tarzınıza göre (sağlık geçmişi, alerji ve intoleranslar da dahil) belirli bir beslenme planı hazırlayabilir ve baştan sona rehberlik edebilir. Joyous Health’in kurucusu Bütünsel Beslenme Uzmanı Joy McCarthy, “Kişisel bir eğitmen yerine bir beslenme eğitmenine sahip olmak gibi – nazikçe popo tekmeleyecek kişisel beslenme ve sağlık koçunuz” diye tanımlamış ☺
Bakalım başka ne demişler?
Artan enerji ve odaklanma
Geçen yıl işlenmiş yiyecekleri bıraktım ve 30 gün bütünsel beslendim. Bütün yiyecekleri yemenin vücudumuzu daha iyi çalıştırdığına ve bize daha fazla enerji verdiğine inanıyorum (Bilginize: Ben sabah insanı değilim ama her gün kolaylıkla 6:30’da kalktım). Peki vücudumuz neden temiz yemeye can atıyor? “Yiyecekler… Herhangi bir şekilde değiştirilmemiş veya rafine edilmemiş… Vücudumuz onları nasıl parçalayacağını ve maksimum enerji ve potansiyel için kullanacağını biliyor” diyor Wartman.
İyileşmiş ruh hali
Vücudunuzu sağlıklı tutmak bir zorunluluk, günlük hayatımızdaki tüm strese karşı zihinsel ve ruhsal bir sakinlik bulmak da öyle. Avustralya Canberra’da bir naturopath olan Mandy Nott, “Öfke veya endişe gibi pek çok rahatsızlık stresle bağlantılı olduğundan, beslenmenizi geliştirerek ruh halinizi iyileştirebilirsiniz. Bu da, insanların kendi yollarına çıkan sorunlarla başa çıkmalarına ve hatta üstesinden gelmelerine yardımcı olarak onları daha mutlu ve daha iyi yaşayabilmelerini sağlıyor” diyor.
Hastalıkları önleme
Tip 2 diyabet vakalarının tahminen %80’inin sadece beslenme ve egzersiz alışkanlıklarını değiştirerek geri döndürülebileceğini biliyor muydunuz? Amerikan Kalp Derneği’ne göre, Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir yemek planı (bitki bazlı yiyecekler çok, kırmızı et az), kalp hastalığı ve felci önler. Nott “Vücudun bağışıklık sistemi ve kendini onarma yeteneği beslenmeyle bağlantılıdır ve yediklerinizi iyileştirerek, daha fazla iyileşmeyi teşvik edebilir ve hastalıkların gelişmesini önleyebilirsiniz” diyor.
Bütünsel beslenme: Bir yaşam tarzı
Bütünsel beslenme, diyetten daha fazlasıdır -bir yaşam biçimidir. “Diyet” yapan herkes bunun bir süre işe yaradığını bilir, ancak sürdürülebilir değildir. McCarth, “Bütünsel bir beslenme uzmanı, yalnızca beslenme rehberliği sağlamakla kalmayıp aynı zamanda yaşam tarzı önerileri de sağlayarak size bütünsel bir sağlık modeli öğretiyor” diyor. (Ayrıca, bir daha asla bir besin piramidine ya da kalori sayan bir uygulamaya danışmanız gerekmiyor.)
Zihninizi, bedeninizi ve ruhunuzu besleyeceğiniz sağlıklı bir yıl diliyorum!
İlginizi çekebilir: Ya sağlıklı yiyecekler aslında sizi beslemiyorsa: Besin emilimini artırmak için 10 öneri