Batum’un “Yeme” kültürü

Batum’dan döneli neredeyse bir ay olacak aslında, ama yazılacak o kadar konu olunca, insan aklındakileri zaman içinde de olsa derlemek ve arşivlemek istiyor.

Bunlardan birisi de Gürcistan’ın ilginç ve bir o kadar da eğlenceli “Tamadalık” kültürü. İşin bir diğer ilginç yanı da, bu alışık olmadığımız kültüre, yine bilinenin dışındaki bir mekanda tanıklık etmiş olmamız. Her şekilde farklı bir deneyim oldu kısacası bize o akşam.

Gürcistan’da “fast food” anlayışı neredeyse yok. Bunun yerini alan uzun süreli sofralar (gerçekten uzun, 24 saat sürdüğü olmuş), eş dostla şenlenen birer ritüel niteliğini almış.

Siz yemek yemeye aperatiflerle başlıyorsunuz, gerisini tamadanıza ve diğer servis yapan arkadaşlara bırakıyorsunuz. Zira yemek boyunca masanız,  bitmek bilmeyen lezzetlerle donatılıyor ve kadehinizdeki şarabın asla yarısından aşağı inmesine fırsat verilmiyor. Bir tek, “Gaumarcos! (Yaşasın)” deyip kadehlerinizi kaldırır ve fondip yaparsanız bu mümkün oluyor, tabi o da kadehinizin masaya bırakıldığı ana kadar!- =)

Peki nedir bu Tamadalık?

Tamada; Gürcülerin yemek sofralarında sofrayı yönettiği kişi oluyor. Lider ve yöneticilik görevine bürünen Tamada’nın sofrasına kusursuz bir düzen ve kurallar hakim. Mesela; masadaki diğer herkesin sınırlı hak ve görevi bulunmakta, ancak Tamada’nın izin verdiği ölçülerde hareket edebilmekteler.

Dahası, bu göreve kolay kolay herkes nail olamıyor. Tamada dediğiniz kişi, eğtimli, iyi bir mizah anlayışına ve gelişmiş organizatörlük yeteneğine sahip, önem verilen birisi olması gerekiyor ve bu görevi yine böyle birisinden almış olması gerekiyor. Bir nevi “el verme” usulüyle gerçekleşiyor.

Tamada’nın organizatörlük yeteneğine sahip olması önemli; çünkü yemek boyu sofraya hakim olması ve doğru zamanlama ile konuşmalarını yapması gerekiyor. Siz yemeğe başladığınızda, Tamada’nız geceyi açıyor ve kısa süreli aralıklarla ayağa kalkıp kadehini belirttiği konulara kaldırıyor. Bazı konularda da, masadaki tüm diğer erkeklerin ayağa kalkarak ona eşlik etmesi ve kadehlerindeki şarabı bitirmesi bekleniyor.

Bizim soframızdaki konular, Tamada’mız İlker eşliğinde şu sırada gerçekleşti:

1) Barış

2) Anne

3) Baba

4) Aşk/Sevgi

5) Kadın

6) Dostluk

7) Güzel anılar

Tabi bu başlıkların içeriğini Tamada’nızın duygulu, içten ve bir o kadar da ince yorumları ile dinlemeniz, kadehinizi aynı coşkuyla kaldırmanızı sağlıyor. Bunun yanı sıra beni en çok etkileyen, kadınları çok centilmence yücelten anlayışları oldu.
İşte bu farklı kültürü bir de farklı bir mekanda deneyimleyince, gecenin keyfi de bir başka oldu.

“Ters Restoran” olarak tabir edilen “White Restaurant”, birçok habere konu olmuş kısa zamanda. Mekanı ilginç kılan, gerçekten adı üzerinde, binadaki her şeyin ters olması! Binanın cephesinden tutun, iç mekan tasarımına; hatta tuvaletine kadar her şey, yerçekimi dahil, normal şeklini ihlal etmiş bir şekilde bulunmakta!

İlgili yazı: Batum Botanik Bahçesi’nde bir tatlı huzur

Evet, Gürcistan’daysanız ve karnınız acıktıysa, işlerinizi hallettikten, acelenizi savdıktan sonra buraya gelin yemek yemeye. Bir süre burada olacaksınız nasıl olsa:) Şaraplarınız da sürahi stoklarınızla birlikte masanızda yerini almışsa tamamdır, şimdi başlayabilirsiniz.

Gaumarcos!